De vakbonden bij het spoor willen een hele werkweek staken, van maandag 26 tot vrijdag 30 januari, zo raakte woensdag bekend. Eerder hadden de bonden op een gezamenlijke persconferentie al gedreigd met een volledige actieweek, op het moment dat de hervormingsmaatregelen van de regering zouden worden gestemd in het parlement.
De datum is nu bekend. De stakingsaanzegging zal in de week van 5 januari worden ingediend.
Volgens Pierre Lejeune, nationaal voorzitter van ACOD Spoor, willen de bonden vooral protesteren tegen het einde van de vaste benoeming bij de NMBS en Infrabel vanaf juni 2026. De federale regering heeft hierover op 23 december een voorontwerp goedgekeurd. ‘Dat is een onaanvaardbare politieke beslissing’, aldus Lejeune, die vreest dat het personeel hierdoor ‘essentiële garanties’ zal kwijtraken.
Daarnaast is er nog een ander punt dat de woede van de spoorbonden aanwakkert: een wijziging van de regels voor het sociaal overleg. Volgens Lejeune wordt de gekwalificeerde tweederdemeerderheid — die tot nu vereist was voor belangrijke beslissingen in het paritair comité — ‘gemanipuleerd’. ‘Het wetsontwerp bepaalt dat, als deze meerderheid niet wordt bereikt, de kwestie wordt voorgelegd aan HR Rail, waar de directieleden alleen kunnen beslissen’, legt de vakbondsvertegenwoordiger uit.
‘Staan open voor overleg, maar…’
Daarnaast heeft de regering beslist om de financiering van de NMBS in de loop van deze legislatuur met 675 miljoen euro te doen dalen, hekelt Lejeune. Ook de kwestie van de pensioenen is volgens hem ‘erg zorgwekkend’. Op de persconferentie van eind november werd nog verwezen naar het feit dat het NMBS-personeel vanaf 2027 tot 67 jaar zou moeten werken. Perequatie en preferentiële tantièmes zouden vanaf respectievelijk 2026 en 2027 worden afgeschaft, en het pensioenbedrag zou in de toekomst worden berekend op basis van het loon tijdens de hele loopbaan, in plaats van de laatste tien jaar, luidde het toen.
De kans om een staking alsnog te vermijden, is volgens de ACOD-voorzitter klein. ‘We staan open voor overleg zolang er een mogelijke basis voor overeenstemming is, maar ik heb mijn twijfels’, aldus Lejeune. ‘We hebben al twee onderhandelingsrondes met de minister gehad, die zonder succes zijn verlopen. Ik zie niet in hoe onze situatie zou kunnen veranderen; onze manoeuvreerruimte is zeer beperkt.’
De NMBS voorziet tijdens stakingen in een minimumdienst, maar details over welke treinen rijden en welke niet zullen pas enkele dagen voor aanvang van de actie bekendgemaakt worden.