Professor Hendrik Vuye krijgt derde plaats op N-VA-lijst Vlaams-Brabant

Hendrik Vuye © Saskia Vanderstichele
Simon Demeulemeester

Er werd al even rond gespind en is nu bevestigd: professor Hendrik Vuye krijgt de derde plaats op de Kamerlijst van N-VA in Vlaams-Brabant. Een exclusief interview: ‘Mijn comfortzone als professor was relatief geworden.’

Professor Staatsrecht Hendrik Vuye (Universiteit Namen) bevestigt aan Knack.be waar al enkele weken rond gespind wordt: hij krijgt de derde plaats op de Kamerlijst van de N-VA in Vlaams-Brabant. ‘Ik geef een comfortzone op, hoewel dat steeds meer relatief werd,’ aldus de professor die de afgelopen jaren meer dan eens in het oog van een Franstalige mediastorm terecht kwam.

Dat hij tijdens de regeringsonderhandelingen van 2010 mee aan tafel schoof als expert voor de N-VA werd hem aan Franstalige zijde immers niet in dank afgenomen. De commotie kwam tot een kookpunt door een uitzending van de RTBF waarin studenten van Vuye vragen werden gesteld over hun ‘separatistische’ en ‘racistische’ professor. De studenten zelf antwoordden kort daarop klaar en duidelijk door Vuye voor de zoveelste keer de Poullet D’Or te laten winnen: de prijs waarmee de studenten de beste professor van de Universiteit van Namen bekronen.

Stapt u met uw overstap naar N-VA nog eens een communautair stormpje binnen?

Hendrik Vuye: ‘Ik kan me inbeelden dat een bepaalde pers weer eens uit de bol zal gaan. Als hen dat plezier doet, dan is hen dat gegund. Recent vergeleek Didier Reynders de RTBF met Noord-Korea: één partij, één leider. Wie ben ik om hem tegen te spreken? Er zijn gelukkig ook ernstige journalisten in Franstalig België.

Ik ga er wel van uit dat op mij dezelfde regels van toepassing zijn als op Johan Vande Lanotte, Rik Torfs, Paul Magnette, Didier Reynders en al die andere professoren die in de partijpolitiek zitten. Overigens was ook mijn voorganger aan de Universiteit van Namen senator. Zich verkiesbaar stellen is toch een fundamenteel basisrecht in een democratie? Als ik de enige Belg ben die buiten de het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens valt, dan wil ik dat graag horen.’

U maakte nooit een geheim van uw engagement voor de Vlaamse Beweging in het algemeen en de N-VA in het bijzonder. Heeft u lang moeten nadenken over uw overstap?

Vuye: ‘Als academicus bots je op een bepaald moment tegen je grenzen aan. Ik had steeds meer het gevoel om in een woestijn te preken, maar niets te kunnen veranderen. Ik heb de knoop al even doorgehakt, maar ik wilde per se de goedkeuring van de N-VA-leden uit Vlaams-Brabant. De steun van de basis is voor mij een essentiële voorwaarde. Ik wil geen ‘politieke benoeming’ zijn van de partijtop.’

Kan u zich als uitgesproken flamingant vinden in het confederalisme van de N-VA?

Vuye: ‘Ik ben overtuigd van het confederalisme als pacificatiemechanisme en motor voor de welvaart. De quasi compleet homogene overheveling van Onderwijs naar de deelstaten bij de derde staatshervorming van 1988-89 leert ons dat homogene bevoegdheidsoverdrachten pacificerend werken.

Dat voordeel geldt ook voor onze welvaart. Ouderenzorg is op dit moment een bevoegdheid van de deelstaten, behalve de thuisverpleging. Idem voor jongerenzorg: alles is Vlaams, behalve de jeugdpsychiatrie. Probeer zo eens een werkbaar beleid te voeren. Aan het huidig model hangt bovendien nog een tweede prijskaartje: de jaarlijkse transfers van 16 miljard euro van Vlaanderen naar Wallonië.’

N-VA-toppers Liesbeth Homans, Bart De Wever en Ben Weyts
N-VA-toppers Liesbeth Homans, Bart De Wever en Ben Weyts© Belga

Wat is er mis met die solidariteit?

Vuye: ‘Niet die transfers zijn het probleem, wel dat ze volledig steriel zijn: ze verbeteren de situatie in Wallonië niet. Ze houden enkel de PS-staat in stand. Als je dan weet dat we in Vlaanderen wachtlijsten hebben in de zorg, dan zie ik niet in waarom er zoveel geld uit Vlaanderen moet gezogen worden. Confederalisme is ontgrendelen, een einde maken aan de blokkering.’

Is het ontgrendelen van België wel genoeg voor de N-VA? Jullie willen het toch liever totaal ontmantelen?

Vuye: ‘Ik vind die vraag achterhaald. Separatisme is geen revolutionaire kwestie meer, maar een evolutionaire. We leven niet meer in de 19e eeuw met haar natiestaten, we leven in de tijd van samenwerkingsverbanden. Binnen België, binnen de Benelux, de EU, de NAVO. In die evolutie zullen sommige niveaus aan belang verliezen, anderen zullen aan belang winnen.’

En Vlaanderen hoort bij de winnaars?

Vuye: ‘Samen met bijvoorbeeld de EU. Het Belgisch niveau zal geleidelijk aan verdampen. Op vandaag worden onze begrotingsdoelstellingen al bepaald door Europa. Ik vind het trouwens vreemd hoe men, vooral in Franstalig België, separatisme als moreel verwerpelijk benadert. Bevoegdheidsoverdrachten naar boven, naar de EU, juichen ze toe. Die naar beneden, dichter bij de mensen, zijn verwerpelijk.’

Misschien omdat ze vrezen dat separatisme de mensen iets afneemt? Sommigen vinden de Brusselkeuze beperkend voor de Brusselaars.

Vuye: ‘Er wordt de Brusselaars helemaal niets ontnomen. Integendeel, N-VA doet met de Brusselkeuze een heel genereus aanbod aan de Brusselaars.’

Liefde voor het land aan het koninklijk paleis.
Liefde voor het land aan het koninklijk paleis. © BELGA

Legt u dat eens uit

Vuye: ‘Ze kunnen Brusselaar blijven én kiezen voor het stelsel van de gemeenschap naar keuze. Ze behouden nog steeds verregaande grondgebonden bevoegdheden. De Brusselkeuze gaat over persoonsbevoegdheden.’

Waarom moeten zij kiezen tussen Vlaanderen en Wallonië?

Vuye: ‘Bij de eerste staatshervorming in 1970 kwam men tot de conclusie dat er enkel een Vlaamse en Franstalige cultuur bestaat, geen Brusselse of Belgische. En dus ligt deze Brusselkeuze volledig in lijn met die filosofie: je kan kiezen voor een van de beide stelsels.’

Kan u er als Vlaams-nationalist niet inkomen dat Brusselaars willen kiezen voor hun Brusselse identiteit?

Vuye: ‘Dat ze dan eerst bewijzen dat een Brussels model kan werken. Toen het gewest Brussel in 1989 werd opgericht, was het nog de rijkste regio van het land. Amper zes jaar later was dat al niet meer het geval. Op vandaag is een kind op drie er arm, leeft 35 procent van de kinderen in een gezin waar geen inkomen uit arbeid is en is 32 procent van de jongeren werkloos. De enige conclusie die je kan trekken is dat het Brusselse enkel een nieuw proletariaat heeft gecreëerd.’

Waarom lukt het niet in Brussel?

Vuye: ‘Vraag dat aan de Brusselse leiders. Zij hebben teveel en bovendien slecht functionerende instellingen gecreëerd. Onze Brusselkeuze staat voor een sociaal model, dat armoede wegneemt en kansen geeft.’

Professor Hendrik Vuye krijgt derde plaats op N-VA-lijst Vlaams-Brabant
© Belga

U moet een van de eerste witte konijnen van N-VA zijn die zo op het sociale hamert.

Vuye: ‘Ik ben dan ook erg gecharmeerd door het sociale programma van N-VA. Er is veel kritiek op onze beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Men vergeet dat een uitkeringsgerechtigde de eerste twee jaar een hogere uitkering krijgt. Daarna kan hij of zij nog een jaar van een activeringsvergoeding genieten, waarbij ook veel aandacht gaat naar een opleiding. Komt men dan toch ooit terecht in het stelsel van het leefloon, dan is dit wel een leefloon opgetrokken tot de armoedegrens. En ook dan is er nog begeleiding naar werk, eventueel in de sociale economie. Dat is geen uitkeringssocialisme, maar wel zeer sociaal. Allen samen en helpen waar nodig. Ik noem dat V-sociaal: verstandig sociaal.’

Die begeleiding klinkt natuurlijk goed, maar snijden in uitgaven zal veel gemakkelijker en goedkoper zijn. Wie zegt dat de begeleiding dan nog volgt?

Vuye: ‘Wij kiezen ervoor om de taart groter te maken. Je kan geld pas uitdelen als het er is, ook al dringt dat niet door bij andere partijen. Nogmaals: in Brussel leeft een kind op drie in armoede, in Wallonië een op vier, in Vlaanderen een op tien. Wiens systeem is dan asociaal?’

Zal die focus het halen in een N-VA die de liberalen per kruiwagen aanvoert?

Vuye: ‘U gaat ervan uit dat ik niet zwaar zal wegen in de partij en dan onderschat u mij.’

U zal dus tegengewicht bieden aan de liberale koers?

Vuye: ‘Mocht die vraag aan de orde geweest zijn, dan zou ik deze stap nooit gezet hebben. Ons programma bevat 70 pagina’s met duidelijke sociale voorstellen. Vergelijk dat met het 5-5-5-plan van Open VLD op hun website: welgeteld drie A4’tjes. En weet u wat het ‘positief confederalisme’ van CD&V inhoudt? Dat is verdorie het best bewaarde geheim sedert de schepping.’

Professor Hendrik Vuye krijgt derde plaats op N-VA-lijst Vlaams-Brabant
© Belga

Zal u ook de Vlaamse lijn bewaken binnen N-VA, zoals de net binnengehaalde Peter De Roover?

Vuye: ‘De Vlaamse lijn zal inderdaad niet zijn monopolie zijn.’

Neemt Bart De Wever dan ook met u een lastpak binnen?

Vuye: ‘Neen, ik zal mijn stem zeker laten horen, maar binnen de partij en altijd constructief. Peter en ik weten dat je geweten belangrijk is, maar dat als je macht wil uitoefenen, de partij minstens even belangrijk is. We zijn beiden niet alleen eigenwijs, maar ook wel een beetje verstandig.’

U zal dus geen uitspraken doen zoals Siegfried Bracke die wel eens durft te doen?

Vuye: ‘Zo’n uitspraken zou ik voor mijn overstap ook niet gedaan hebben. Ik heb veel respect voor de Vlaamse Beweging en die vele vrijwilligers draag ik een warm hart toe. Ze weten dat ook. Kritiek moet je bovendien binnen de partij houden. Je moet nu eenmaal de logica aanvaarden van het milieu waarin je zit.’

Zal het politieke milieu u evenzeer aanspreken als het academische?

Vuye: ‘Toen ik in 2010 expert was voor de N-VA, verbaasde het mij altijd als ik las dat ‘het er hard aan toe ging’. Voor de camera’s deed iedereen stoer ja, maar aan de onderhandelingstafel vond ik de sfeer gemoedelijk en collegiaal. Aan de universiteit wordt zwaarder gebakkeleid, hoor. Dat kan ook niet anders: professoren gaan heel gepassioneerd voor hun eigen vakgebied.’

Hoe onafhankelijk was u eigenlijk als academicus? U trad vaak op voor de N-VA als expert en ging vooral spreken in Vlaamsgezinde kringen.

Vuye: ‘Als je als deskundige advies geeft, zit je niet aan tafel om de partijpolitiek te vertolken. Wel om de sterktes en zwaktes in voorstellen af te toetsen. In de juridische wereld is dit overigens niet abnormaal: ook advocaten moeten afstand nemen van de zaken die ze verdedigen.’

Maar heeft u ooit aan iemand anders dan de N-VA advies gegeven?

Vuye: ‘Het zal u verbazen, maar de PS heeft ook al een beroep gedaan op mij. Groen is nog niet langsgeweest.’

Hoe bent u eigenlijk zo Vlaamsgezind geworden?

Vuye: ‘Door op te groeien in het Ronse van de jaren 1960: een faciliteitenstad aan de taalgrens. Daar leerde je dat taal samenging met klasse: de rijke bourgeoisie sprak Frans, de arbeiders Nederlands of vooral het Ronsese dialect.

Voormalig CVP-Volksvertegenwoordiger Jan Verroken
Voormalig CVP-Volksvertegenwoordiger Jan Verroken© Belga

Dat was het Ronse ten tijde van CVP-KamerlidJan Verroken, het Kamerlid uit het nabije Oudenaarde. Als klein ventje ging ik vaak naar hem luisteren. Hij heeft de taalgrens helpen vastleggen en mij verregaand beïnvloed. Ik heb veel bewondering voor de standvastigheid van Verroken. Toen hij op een 11 juli-viering in Oostduinkerke naar mij kwam en met mij op de foto wilde, voelde dat alsof de cirkel rond was.’

Over Verroken zeiden ze in Ronse dat hij alles voor Oudenaarde deed en niets voor Ronse. Hebben de Ronsenaars met u voor het eerst sinds Leo Vindevogel weer iemand die in Brussel hun belangen verdedigt?

Vuye: ‘Wie mij kent weet dat Ronse mij nauw aan het hart ligt, dus uiteraard zal ik aan mijn geboortestad denken als ik in het parlement zou geraken. Ik heb in Ronse als kind geleerd hoe verfransing tot stand komt, met het zogenaamde ‘Renaix bilingue‘. Nu zie ik met lede ogen aan dat de zesde staatshervorming in Vlaams-Brabant een echte verfransingmachine heeft op gang gezet.

Hoe kunnen Vlaamse partijen zo makkelijk toegeven aan een extreem Brussels francofoon imperialisme? En dan maar lullen over de grootste staatshervorming ooit of over het gesplitste gerechtelijk arrondissement BHV dat in de feiten helemaal niet is gesplitst. Men kan wat mij betreft niet in Vlaanderen wonen en tegelijk Vlaanderen de rug toekeren.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content