Martha Balthazar schrijft een brief aan minister van Defensie Theo Francken.
Dag Theo,
De jongeren aan wie ik schrijfles geef, zijn een jaar of zeventien. Ik vroeg hen als oefening op je brief te antwoorden. Daar kwamen ontroerende en grappige getuigenissen uit: over of je met een angststoornis naar het leger kunt, over vijandbeelden die als boemerangs terugkeren, en iemand maakte een uitgebreid lijstje van alles wat ze zinniger vond om te doen.
Het leek erop dat ze nog niet overtuigd waren om zich aan te melden voor het ‘vrijwillige Militaire Dienstjaar’. Ondanks het aantrekkelijke loon, de maaltijdcheques, de belofte van vrienden voor het leven en het morele appel.
Ze vonden vooral dat je het dienstjaar verdacht rooskleurig en vrijblijvend voorstelde, terwijl het politiek en emotioneel veel meer betekent dan een scoutskamp . Ze hadden graag meer helderheid — en eerlijkheid — verwacht over de precieze reden waarom België zich militair moet voorbereiden. Je schrijft onze jongeren niet aan om soldaat te worden, maar om ‘paraat’ te zijn, voorbereid. Je wijst hen erop dat het nobel is te vechten voor datgene waarin je gelooft.
Deze jongeren zijn niet lui en missen geen plichtsbesef: het beroep dat je doet op hun verantwoordelijkheidsgevoel raakt hen. Maar precies daarom vragen ze zich af waarvoor je hen wilt laten vechten en of ze dat geloof wel delen.
Dat je een Trump-liefhebber bent, op reis gaat met zionistische lobby’s en met een enthousiasme over oorlog spreekt dat ik alleen als machismo kan lezen, geeft hen al een indruk van je overtuigingen. Maar wat je tweette op handelsmissie in de VS zegt het voor mij helemaal. Je bezocht Palantir, het controversiële techbedrijf dat via — vaak militaire — overheidscontracten steeds meer macht naar zich toetrekt. Het werd opgericht door miljardair Peter Thiel, die openlijk verklaart dat democratie een hinderpaal is voor de tech-heerschappij waarvan hij droomt. Palantir maakt apparatuur die inbreuk pleegt op fundamentele rechtsstatelijke principes. Je kunt je amper een grotere bedreiging voor de democratie voorstellen. Maar jij vond het inspirerend: ‘Let’s work together’, schreef je. ‘We willen alleen het beste materiaal.’ Ongeacht wie het maakt, of wat die samenwerking betekent.
Als paraatheid in de praktijk neerkomt op bewapening, en die bewapening een bedreiging voor de democratie vormt, waarop vraag je onze jongeren zich dan precies voor te bereiden? Hoe moet een oorlogsapparaat onze zogenaamd superieure democratie verdedigen wanneer het tegelijkertijd dreigt afbreuk te doen aan diezelfde democratie?
Ik denk dat je moet oppassen: als deze jongeren je appel serieus nemen en willen vechten voor datgene waarin ze geloven, dan is dat misschien eerder tegen dan met oorlogszuchtige mannen zoals jij.
