De kredietwaardigheid van België is verlaagd: ons land is wat minder financieel betrouwbaar geworden. Het is een wake-upcall dat we aan het afglijden zijn.
Het ratingbureau Fitch verlaagde onze kredietrating naar A+ en dat is het laagste niveau van België sinds midden de jaren tachtig, toen ratingbureaus de kredietwaardigheid van landen begonnen te waarderen.
Onze buurlanden hebben een hogere rating: Nederland en Duitsland bezitten met AAA nog steeds de hoogste kredietwaardigheid, en in maart bevestigde Fitch nog de rating AA- voor Frankrijk, dat daarmee een trapje hoger staat dan België.
Als gevolg van de ratingverlaging zal de rente waartegen België straks zal lenen stijgen en zal de kost van onze schuld oplopen. En die kostprijs is de voorbije twee jaar al gestegen. We geven dit jaar bijna 10 miljard euro aan rente uit. Die stijging van de rente-uitgaven is deels te wijten aan de hogere rentevoeten die we al kregen opgelegd voor nieuwe leningen, maar de voornaamste oorzaak is de stijging van onze schuldgraad.
Het Planbureau voorspelt dat die overheidsschuld de volgende jaren nog verder zal stijgen, van 105 procent dit jaar naar 118 procent in 2029. Volgens de Nationale Bank zullen we in die periode 4 miljard meer moeten uitgeven aan rente dan vandaag. Allemaal geld dat we niet voor andere zaken kunnen inzetten.
De reacties van onze politici op deze ratingverlaging waren voor een keer eensluidend: het is de schuld van de andere politici. De vorige minister van Begroting, Alexia Bertrand (Open VLD), spande daarbij de kroon door de verantwoordelijkheid in de schoenen van de regering-De Wever te schuiven, die nog geen half jaar aan de slag is.
Dat we vandaag zo’n hoge schuldgraad hebben en over geen financiële buffer beschikken, is evenwel het gevolg van decennialang falend beleid. Dat werd in 1999 ingezet door de regeringen onder leiding van Guy Verhofstadt (Open VLD), die het geld toen gretig rondstrooide. Ook de vorige regering, onder leiding van Alexander De Croo (Open VLD) en waar Bertrand deel van uitmaakte, deelde het geld veel te gul uit aan alles en iedereen. We betalen vandaag nog steeds die facturen.
Dat betekent niet dat de regering-De Wever geen verantwoordelijkheid draagt voor de dalende kredietwaardigheid van ons land: de geplande hervormingen gaan te traag, zijn onsamenhangend, ontbreken aan visie en blinken niet uit in daadkracht. Tegelijk worden de opbrengsten overschat. Op 10 oktober brengt Moody’s een nieuwe rating voor ons land uit, veertien dagen later volgt Standard & Poor’s. Hoeveel wake-upcalls zijn er nodig?
