De Belgische federale regering staat voor een nieuwe confrontatie. De Franstalige liberalen van MR dringen aan op een snelle fiscale hervorming, zodat werkende Belgen al in 2026 meer nettoloon overhouden. Maar waar moet dat geld vandaan komen? Het is splijtstof voor de regering-De Wever, die toch al worstelt met een wankele begroting.
‘De fiscale hervorming moet versneld worden doorgevoerd. Werkende mensen verdienen al in 2026 meer nettoloon’, zegt MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez aan Knack. De rust in de Wetstraat was kort na een moeizaam compromis over de erkenning van de Palestijnse staat en sancties tegen Israël. De roep om een snelle belastingverlagingen zaait nieuwe onrust.
De Franstaligen liberalen staan er op dat er versneld werk wordt gemaakt van de belastingverlaging voor meer nettoloon. Maar aangezien het geen optie is om het begrotingstekort en onze overheidsschuld nog meer te laten exploderen, is het de vraag hoe zo’n tax cut gefinancierd zal worden. Waar kan er worden bespaard? Dat zal tijdens de begrotingsbespreking in oktober het grote discussiepunt worden. De coalitiepartners stevenen zo snel af op een nieuwe krachtmeting.
Meerwaardebelasting
Na het moeizaam bereikte Gaza-compromis moet de regering-De Wever de draad terug oppikken die ze liet liggen toen ze na de 21 juli-viering met vakantie vertrok: het zomerakkoord, waarin afspraken werden gemaakt over pensioenen, belastingen en arbeidsmarktbeleid, heeft nog vele losse eindjes. Er zullen de volgende weken zeker nog discussies volgen over de pensioenmalus, de ereloonsupplementen van artsen en de financiering van de gezondheidszorg. De pittigste discussie is of er versneld werk zal worden gemaakt van de belastingverlaging voor meer nettoloon.
De regering sloot voor de zomer een akkoord over de meerwaardebelasting, waarover het laatste woord ook nog niet is gezegd. Die meerwaardebelasting is de trofee van Vooruit. De Vlaams socialisten stellen dat dankzij die meerwaardebelasting de sterkste schouders de zwaarste lasten zullen dragen. Volgens anderen zal die meerwaardebelasting vooral gewone beleggers treffen en niet de rijken die met allerlei constructies daaraan zullen ontsnappen.
Dat de werkende mensen netto meer moeten overhouden staat in het regeerakkoord, maar tijdens de regeringsonderhandelingen werd overeengekomen dat dit pas tegen het einde van de regeerperiode op toerental zou komen. Om de pil van de meerwaardebelasting te verzachten wil MR-voorzitter Bouchez dat de fiscale hervorming versneld wordt doorgevoerd opdat de mensen die werken netto meer zouden overhouden. En dat wil Bouchez vandaag nog steeds.
Dijkbreuk
Probleem is dat de regering-De Wever te maken heeft met een dijkbreuk in de overheidsfinanciën. En dat terwijl het net haar grote missie was om die overheidsfinanciën tijdens deze regeerperiode op orde te zetten. Volgens het Monitoringcomité stevent België af op een tekort van 6,5 procent van het bbp tegen 2030, terwijl de schuldgraad oploopt tot 122 procent. Dan ligt de vraag voor de hand: kunnen we ons een belastingverlaging op arbeid wel permitteren?
In ieder geval wacht de regering zonder die belastingverlaging al een grote saneringsoefening. Als de regering het begrotingstekort tegen het eind van de regeerperiode wil verminderen tot 4,5 procent van het bbp – wat geen verbetering zou zijn in vergelijking met toen ze van start ging – dan moet er pakweg 12 miljard euro worden gevonden. Daar is, ondanks de vele overdreven terugverdieneffecten, in de budgettaire tabellen tot nu toe geen sprake van.
Zo’n zware saneringsoperatie vraagt eigenlijk om een nieuw regeerakkoord, zoals op deze plek een maand geleden al stond: als de regering-De Wever zichzelf ernstig neemt, zal het regeerakkoord de komende maanden herzien moeten worden. Dat besef leeft ondertussen ook in de omgeving van de premier, waar men zelfs spreekt van een ‘Nieuw Testament’, een regeerakkoord bis. Maar leeft dat besef ook bij de coalitiepartners?
Afbraak van de eeuw
Tijdens de begrotingsbesprekingen moeten er sowieso besparingsmaatregelen worden getroffen om de begroting opnieuw enigszins in het gareel te krijgen. Dat belooft op zich al een moeilijke klus te worden, waar de links-rechtstegelstellingen die ook al in het Gaza-conflict speelden opnieuw naar boven zullen komen.
En nu de MR voet bij stuk houdt dat de belastinghervorming versneld moet worden met het oog op een hoger nettoloon, wordt het er alleen maar moeilijker op. Volgens de Franstalige liberalen is er in de sociale zekerheid zeker geld te vinden om de tax cut te financieren, maar andere regeringspartijen, zoals Vooruit, CD&V en Les Engagés, willen daar niet van horen.
De discussie tussen de regeringspartijen zal zich ontspinnen op een moment dat de vakbonden de sociale acties opdrijven tegen wat zij noemen ‘de grootste sociale afbraak van deze eeuw’. Dat zal zorgen voor extra druk op enkele partijen, zoals opnieuw Vooruit, CD&V en Les Engagés.
De combinatie van een wankele begroting, interne meningsverschillen en sociale onrust maakt de komende weken explosief. De regering-De Wever gaat onvermijdelijk opnieuw heel moeilijke weken tegemoet. De spanning rond het Gaza-dossier zal uiteindelijk slechts een opwarmertje bliijken te zijn voor de echte kamp die zich de volgende weken zal afspelen. De vraag wordt dan ook nu al gesteld: overleeft de regering-De Wever de begrotingsbesprekingen? En krijgen de werkende mensen in 2026 meer netto?