Brussels formateur David Leisterh, de man die Brussel een begroting en een regering moest bezorgen, geeft het op en legt de schuld bij de PS. ‘Een onvermijdelijk ontslag.’
‘We zitten aan meer dan 500 dagen van niets – le néant – zei MR-kopman David Leisterh in het filmpje waarin hij zijn exit als Brussels formateur en zijn vertrek uit de nationale politiek aankondigde. Leisterh, die gold als het wonderkind van de Brusselse MR, blijft alleen nog burgemeester van Watermaal-Bosvoorde.
Hij heeft naar eigen zeggen alles geprobeerd om een Brusselse regering op de been te brengen. Maar alles is mislukt, vanwege politieke veto’s heen en weer. Ook zijn laatste poging, de opmaak van een meerjarenbegroting met zes partijen (MR, PS, Les Engagés, Open VLD, Vooruit en Groen), was de laatste dagen opnieuw gestrand.
Het besluit van David Leisterh om ermee te stoppen komt niet als een verrassing. Leisterh is geen politiek dier zoals zijn boezemvriend, MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, en liep er al een hele tijd moedeloos bij. Leisterh zei in zijn afscheidsfilmpje dat het politieke systeem niet meer in staat is oplossingen te bieden voor wat hij ‘de Brusselse urgentie’ noemt: de onveiligheid, de wegtrekkende handelszaken, het verkeersinfarct, de verloedering. ‘Ik heb de laatste dagen vruchteloos geprobeerd om met een begrotingsakkoord Brussel van de afgrond te redden’, aldus Leisterh. Maar hij is aan de onderhandelingstafel op ‘een muur’ genaamd Ahmed Laaouej, de voorzitter van de Brusselse PS, gebotst.
Weinig elegant
De perfect tweetalige David Leisterh, die 20.000 voorkeurstemmen behaalde bij de Brusselse gewestverkiezingen en de MR opnieuw tot grootste partij wist te maken, had de nieuwe Brusselse minister-president moeten worden. Na jarenlange PS-dominantie wilde hij een frisse wind door Brussel laten waaien. In de plaats daarvan volgde, na meer dan 500 dagen politieke stilstand, ‘een onvermijdelijk en weinig elegant ontslag’, zoals Bernard Demonty, chef politiek van Le Soir, het in zijn hoofdcommentaar omschreef.
‘Onvermijdelijk,’ verduidelijkt Demonty aan de telefoon, ‘omdat Leisterh zelf al verschillende keren had gezegd dat hij het zat was en dat hij zich niet goed voelde in zijn rol. Er waren ook onverklaarbare afwezigheden. Andere onderhandelaars vroegen zich af of Leisterh het wel kón. Zeker omdat hij altijd in de schaduw bleef van Bouchez, waardoor hij moeilijk compromissen kon sluiten.’
Weinig elegant vindt Demonty dan weer hoe Leisterh bij zijn vertrek de schuld voor de aanslepende crisis eenzijdig bij de PS legt. ‘Niet alleen de PS, maar ook de MR weigert water in de wijn te doen. En ook andere partijen, denk aan de Open VLD, hebben de formatie met veto’s bemoeilijkt.’
‘Niet alleen de PS, maar ook de MR weigert water in de wijn te doen. En ook andere partijen, denk aan de Open VLD, hebben de formatie met veto’s bemoeilijkt.’
Ook Steven Van Garsse, politiek analist bij Bruzz, zag dat Leisterh in de laatste begrotingsonderhandelingen niet echt meer tot grote toegevingen bereid leek. ‘Voeg daarbij de PS, die eigenlijk incontournable is om een Brusselse regering te vormen, en die het spel keihard speelt,’ zegt Van Garsse. ‘Het mantra van Laaouej is dat de besparingen de Brusselaars niet mogen raken. Maar dat kan natuurlijk niet, als je 1 miljard moet bezuinigen. Als onderhandelaar is Leisterh zeker een paar keer de mist ingegaan, maar hij moest ook water en vuur zien te verzoenen.’
Te veel testosteron
MR-voorzitter Bouchez kondigde aan dat hij het formateursstokje overneemt. Hij wil experts raadplegen en dan de Brusselse begrotingsgesprekken/formatie zo snel mogelijk reanimeren.
De formatie is dood, zei Open VLD-onderhandelaar Frédéric De Gucht kort na het ontslag van Leisterh weliswaar, maar lang niet iedereen aan de onderhandelingstafel denkt daar zo over. Niet alleen de MR, ook de PS wil gewoon verder onderhandelen over de meerjarenbegroting.
Brussels PS-ondervoorzitter Martin Casier zei dat over 85 procent van de 1 miljard geplande besparingen al een akkoord is (al vinden insiders die bewering sterk overdreven), maar zet wel vraagtekens bij Bouchez als ‘zelfbenoemd’ formateur.
Thierry Geerts, ceo van de Brusselse Kamer van Koophandel BECI, vindt ook dat de onderhandelaars zo snel mogelijk de draad moeten oppakken. ‘Met alle respect voor het besluit van David Leisterh, en ik kan hem begrijpen, maar laat alles nu een paar dagen bezinken, en ga vanaf begin volgende week weer verder met onderhandelen. Er was toch enige vooruitgang geboekt. De MR is een organisatie, niet twee man en een paardenkop, dus het komt erop aan om iemand anders naar de onderhandelingstafel te sturen. Meer is het eigenlijk niet.’
Geerts stelt voor om de begrotingsgesprekken te upgraden tot ‘een conclaaf’, en de onderhandelaars ‘in een chique hotel in Brussel te stoppen, waar ze niet buiten mogen zolang dat er geen begroting en geen regering is.’
De ‘interpersoonlijke spanningen’ zijn na 500 dagen van frustrerend niks bereiken allicht te snijden, denkt Geerts. Omdat een Brussels formateur niet even bij de koning langs kan om die spanningen te doen zakken of andere opties te onderzoeken, zou hij ook een neutrale mediator aan de onderhandelingstafel willen toevoegen. ‘Of liever: een mediatrice. Want er zit te veel testosteron aan tafel.’
Met de komst van Bouchez zouden aan Franstalige kant in elk geval de absolute zwaargewichten mee boksen over de Brusselse begroting.
Met de komst van Bouchez zouden aan Franstalige kant in elk geval de absolute zwaargewichten mee boksen over de Brusselse begroting. Naast ‘GLB’ zit dan immers ook Les Engagés-voorzitter Ivan Verougstraete zelf aan tafel, nadat zijn Brusselse kopman Christophe De Beukelaer er in september gedesillusioneerd de brui aan gaf, en natuurlijk ook PS-pitbull Ahmed Laaouej. ‘Die mannen moeten beseffen’, besluit Geerts, ‘ dat het niet alleen gaat over de drie grote tsunami’s die Brussel bedreigen – de ontspoorde begroting, de naar verwachting 40.000 geschorste langdurig werklozen en de toenemende onveiligheid – maar dat de Brusselse democratie zélf op het spel staat.’