‘Als je eerste artikel van je statuten pleit voor een onafhankelijk Vlaanderen, waarom zou je datzelfde streven dan ontzeggen aan de Palestijnen?’, vraagt Nelly Maes. Ze begrijpt niet hoe de N-VA, als mede-erfgenaam van de VU, zich de laatste jaren niet als één blok achter het zelfbeschikkingsrecht voor het Palestijnse volk heeft geschaard. ‘Hoe kan je ernstig pleiten voor een tweestatenoplossing als je maar één van de twee betrokken staten onvoorwaardelijk wenst te erkennen?’
Reeds sinds mijn jeugdjaren ben ik begaan met de Palestijnse zaak. Voor mij was dat bij de VU en de Vrije Europese Alliantie (EVA) in het Europees parlement altijd een evidente zaak. Wij kwamen altijd en overal consequent op voor het zelfbeschikkingsrecht van onderdrukte volkeren. Het was vanzelfsprekend dat wat we voor Vlaanderen wilden, namelijk zelfbestuur, ook een recht moest zijn voor alle andere volkeren waar ook ter wereld.
Het is voor mij dan ook onbegrijpelijk dat de N-VA, als mede-erfgenaam van de VU, zich de laatste jaren niet als één blok achter het zelfbeschikkingsrecht voor het Palestijnse volk schaarde.
Het is natuurlijk begrijpelijk dat Bart De Wever in de rol van premier op zoek moest naar een compromis om de verschillende zienswijzen binnen de schoot van de regering met elkaar te verzoenen. Maar dat de premier op geen enkel moment zelf bereid leek zijn eigen politieke gewicht in de strijd te gooien voor de Palestijnse zaak, stootte me erg tegen de borst. Meer zelfs, De Wever leek consequent alle inspanningen daartoe af te remmen en te ondergraven.
Het compromis dat nu uit de bus kwam is een zeer schamel, typisch Belgisch compromis. Het feit dat de erkenning van een Palestijnse staat afhankelijk gemaakt wordt van tal van voorwaarden is incoherent. Het Palestijnse volk heeft altijd een territorium gehad waar het van oudsher leefde. Er is dus geen reden om een Palestijnse staat niet te erkennen. De staat Israël werd namelijk ook erkend.
Dat er vandaag eindeloze mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden plaatsvinden is geen reden om een staat plots niet meer te erkennen. Wat wel moet gebeuren is dat er eindelijk wordt opgetreden tegen de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaan en het illegaal gevangenhouden van talloze Palestijnen, die net zo goed gijzelaars zijn als de Joodse gijzelaars die gevangengenomen werden door Hamas.
Vandaag zien we één staat die straffeloos het internationaal recht met de voeten treedt en een genocide pleegt, tegen een volk dat niet erkend wordt en die genocide machteloos moet ondergaan.
Het is voor mij glashelder dat niet iedereen bij de N-VA op dezelfde lijn zit in deze kwestie. Dat is ook niet raar. Als je eerste artikel van je statuten pleit voor een onafhankelijk Vlaanderen, waarom zou je datzelfde streven dan ontzeggen aan de Palestijnen? Hoe kan je ernstig pleiten voor een tweestatenoplossing als je maar één van de twee betrokken staten onvoorwaardelijk wenst te erkennen?
Van een Vlaams-nationalistische partij had ik een houding met veel meer tanden en klauwen verwacht. Niet in het minst om de Palestijnen actief te steunen in hun recht op zelfbeschikking. Bij Zuhal Demir en Jan Peumans weerklonk die boodschap nog luid en duidelijk. Bij heel wat anderen leek het vloeken in de Vlaams-nationalistische kerk. Begrijpe wie kan.
De afgelopen decennia reisde ik zelf meermaals naar vluchtelingenkampen in Zuid-Libanon, Gaza en de bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever. Met de tijd werd het steeds duidelijker dat er een geleidelijke maar zeer doelbewuste beweging gaande was om een normaal leven voor Palestijnen onmogelijk te maken. De prikkeldraad rond Gaza werd een muur. De illegale nederzettingen die bewaakt werden door Israëlische soldaten werden telkens groter, tot er van de eenheid van de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever zelf finaal niet veel meer over bleef. Dit is zeker onder Netanyahu al jarenlang het resultaat van een zeer doelgerichte politiek.
Vroeger konden Gazanen nog in Israël werken, vandaag is dat onmogelijk. In de bezette gebieden worden Palestijnse families die er al eeuwen wonen gewoon uit het huizen verdreven. Hoe kan je op zo´n manier ooit tot een duurzame tweestatenoplossing komen, wanneer de erkende staat alle wetten en regels met de voeten treedt, en de niet-erkende staat gewoon alles moet ondergaan?
Natuurlijk betekent dit niet dat Hamas het recht heeft om verschrikkelijke aanslagen te plegen zoals op 7 oktober 2023 waarbij meer dan duizend onschuldige slachtoffers vielen. Als Europees parlementslid, lid van de Europese Vrije Alliantie en lid van de vereniging voor een Euro-Arabische dialoog heb ik altijd consequent elke vorm van geweld verworpen.
Maar de legitimiteit van het zelfbeschikkingsrecht staat daar volledig los van. Het is niet omdat er aanslagen worden gepleegd door een terroristische organisatie langs Palestijnse kant, dat het zelfbeschikkingsrecht van het Palestijnse volk plots niet meer van tel is. We trekken toch ook onze erkenning van Israël niet in omdat het regime van Netanyahu oorlogsmisdaden begaat? Zoals ook Jan Wostyn anderhalf jaar geleden al schreef: de collectieve straf tegen het Palestijnse volk heeft meer dan lang genoeg geduurd.
In het Baskenland en Noord-Ierland werd reeds bewezen dat het mogelijk is om tot een duurzame vrede te komen na een gewelddadig conflict. Het ís mogelijk om verschillende volkeren met of naast elkaar te laten leven in vrede, met gelijke rechten en zelfbeschikkingsrecht. In het Israëlisch-Palestijnse conflict is het van fundamenteel belang dat de internationale gemeenschap haar verantwoordelijkheid hierin neemt. Op eigen kracht zullen deze twee volkeren, die aan elke kant gekaapt werden door gewelddadige extremisten, niet tot vrede kunnen komen.
Het is voor mij dan ook zonneklaar dat elke Vlaams-nationalistische partij zonder voorwaarden de erkenning van een Palestijnse Staat zou moeten zien als een eerste, noodzakelijke, maar niet voldoende stap naar een evenwichtige tweestatenoplossing onder toezicht van de internationale gemeenschap. Het is zeer betreurenswaardig dat dit net niét is wat N-VA en Vlaams Belang willen doen.
Op die manier wordt de Vlaamse beweging jammer genoeg opnieuw geassocieerd met sympathie voor een bezettingsmacht, eerder dan steun voor een volk dat uit de eigen gebieden verdreven wordt of in een openluchtgevangenis opgesloten wordt.
De Vlaamse beweging vond haar oorsprong in een ontvoogdingsstrijd tegen een Franstalige bovenklasse die geen gelijke rechten wilde erkennen voor de Nederlandstalige inwoners van België. Pas na een heel lange en moeizame strijd werd finaal die onderdrukking en ongelijkheid weggewerkt.
Vandaag laat de N-VA met haar voorzichtige en dubbelzinnige houding de kans liggen om het Palestijnse volk te steunen in zijn legitieme streven naar zelfbeschikking. Tijd voor een koerswijziging die recht doet aan onze eigen emancipatiegeschiedenis.
Nelly Maes is voormalig Vlaams, federaal en Europees parlementslid voor de VU, en erelid van Vista. Vista, een politieke beweging die een Vlaams sociaal-liberaal alternatief voorstaat, dat de particratie doorbreekt en de band tussen Brussel en Vlaanderen versterkt.