In de traditionele toespraak naar aanleiding van de nationale feestdag, pleitte koning Filip ervoor dat Europa zijn leiderschap sterker laat gelden, nu het internationaal recht in twijfel getrokken wordt. Hij verwees naar de toestand in Gaza als ‘schande voor de mensheid’.
‘Tientallen jaren lang was het internationaal recht de betrouwbare pijler waarop staten konden steunen. Vandaag de dag wordt dat openlijk in twijfel getrokken. Maar wanneer het internationaal recht met voeten wordt getreden, verliest de hele wereld daarbij. En krijgen onvoorspelbaarheid en geweld vrij spel’, zo begon koning Filip zijn beknopte toespraak. Waarna de koning erop wees dat er wereldwijd een toename is van conflicten, ‘waarvan we dachten dat ze tot het verleden behoorden’.
De koning toonde zich tevreden dat Europa in die context samenwerking en openheid verkiest, boven confrontatie en uitsluiting. Dat is een ‘soms moeilijke keuze’, die vandaag ‘ook moed’ vergt. Maar het is die keuze die Europa welvaart heeft geschonken en in staat heeft gesteld zijn eigen weg te vinden, aldus Filip. Zo kunnen we met Europa beter inspelen op digitale evoluties, onze legers versterken en de klimaatverandering het hoofd bieden.
Twee vaders
‘Maar Europa moet zijn leiderschap nog sterker laten gelden. Het moet zich opwerpen als een bolwerk tegen en een waardig alternatief voor de brute machtsstrijd waarvan we vandaag getuige zijn. Door trouw te blijven aan onze waarden: de democratie, rechtvaardigheid en het recht. Door het respecteren van het volkenrecht en de mensenrechten kunnen we eenieders waardigheid beschermen. Zo kunnen we ook vertrouwen bouwen, een deugd die we zo hard nodig hebben’, aldus de koning. Waarna de koning een ontmoeting aanhaalde die hij had met twee vaders, een Palestijn en een Israëli, die elk een kind hebben verloren in het Israëlisch-Palestijns conflict. Zij zetten hun wraakgevoelens opzij, en zetten hun lijden om in een boodschap voor vrede. Hun getuigenis heeft de koning “‘verweldigd’. ‘Deze vaders herinneren ons eraan dat naast de politieke dimensie het steeds de menselijke waardigheid is, die op het spel staat’, zei koning Filip. Hij schaarde zich achter hun pleidooi en sluit zich aan bij al wie ‘de ernstige humanitaire wantoestanden in Gaza aan de kaak stelt, waar onschuldige burgers, gevangen in hun enclave, van honger sterven en bezwijken onder de bommen’. ‘De huidige toestand sleept al veel te lang aan’, aldus de koning. ‘Dit is een schande voor de mensheid. Wij steunen de oproep van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties om onmiddellijk aan deze ondraaglijke crisis een einde te maken.’
Oekraïne en Brussel
De koning ging daarnaast ook in op de oorlog in Oekraïne. Hij noemde het ‘essentieel’ dat we de Oekraïners blijven steunen. ‘Met hun strijd voor het behoud van hun soevereiniteit beschermen ze ook de onze.’
Aan het einde drong de koning nog aan op een nieuwe regering in het Brussels Gewest. Want in het licht van al het geweld en de onrust in de wereld kunnen onze eigen bekommernissen onbeduidend lijken. ‘Niets is minder waar’, voegde hij eraan toe. ‘Ze verdienen al onze aandacht – en die van onze verkozenen. Ze moeten kordaat worden aangepakt. Want ze hebben een rechtstreekse impact op de burgers van dit land. In Brussel in het bijzonder is het dringend dat een nieuwe regering eindelijk aan de slag gaat.’