Het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn (Vivel) reageert woensdag geschokt op de besparingen die de Vlaamse regering heeft aangekondigd. ‘Wij verliezen de helft van onze middelen’, zegt directeur dr. Caroline Verlinde. ‘Onze werking wordt ons op deze manier onmogelijk gemaakt.’
Besparingen treffen eerstelijnszorg
Maandag kondigde Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) in zijn Septemberverklaring aan dat er in verschillende sectoren besparingen zouden komen om de begroting op orde te houden. Zo ook in de eerstelijnszorg, blijkt nu. Vivel, een partnerorganisatie van de overheid die de eerstelijnszorg ondersteunt en versterkt, verliest de helft van zijn budget. Dat nieuws kreeg Verlinde dinsdag te horen. Een ‘kortzichtige’ beslissing, vindt ze zelf.
‘Iedereen viel compleet uit de lucht’, vertelt ze woensdag aan Belga. ‘Mijn medewerkers reageerden woedend en vol ongeloof. Niemand begrijpt dit.’
Gevolgen voor het zorgnetwerk
Bij de beslissing werd geen reden opgegeven. ‘Wij hebben als partnerorganisatie een beheerovereenkomst die loopt tot 2028’, legt Verlinde uit. ‘Maar vanaf 1 januari 2026 zullen we het plots met de helft van onze financiering moeten doen.’ Tot 2025 ontving het instituut 2,17 miljoen euro per jaar, maar vanaf volgend jaar gaat daar 1 miljoen euro van af. ‘Het wordt voor ons zo onmogelijk om op dezelfde manier verder te werken als vandaag’, waarschuwt de directeur.
Vivel heeft als partnerorganisatie verschillende taken. Het instituut biedt niet enkel administratieve ondersteuning, maar zorgt ook voor een betere samenwerking tussen de eerste- en tweedelijnszorg. Daarnaast fungeert Vivel als platform voor overleg tussen de actoren uit de eerste lijn en de overheid.
‘Deze kaakslag verzwakt dan ook niet alleen onze organisatie, maar tegelijk het hele netwerk van eerstelijnszones en zorgraden dat burgers vandaag ondersteunt’, zegt Verlinde. ‘Wat men een besparing noemt, zal morgen leiden tot hogere kosten, verlies aan kwaliteit en blijvende schade voor de zorg. Er is geen enkele zinnige reden waarom dit een goede beslissing zou zijn.’
Botsing met Vlaams beleid
Dat de besparingen lijken in te gaan tegen het beleid van minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit), stuit op nog meer onbegrip. ‘De Vlaamse regering wil terecht inzetten op geïntegreerde, doelgerichte zorg en ondersteuning. Vivel deelt die ambitie volledig en heeft de voorbije maanden, op vraag van en in zeer nauwe afstemming met de administratie van minister Gennez, alles in stelling gebracht om die versnelling naar geïntegreerde zorg waar te maken’, aldus Verlinde. Maar door de middelen van Vivel zonder aankondiging of overleg plots te halveren, ‘ondermijnt de overheid haar eigen beleid en de minister haar eigen beleidsnota’, vindt ze.
Een voorbeeld dat Verlinde aanhaalt is de doelstelling om mensen langer thuis te verzorgen in plaats van ze naar een zorginstelling te sturen. Vivel voorziet daarvoor de nodige opleidingen en biedt praktische ondersteuning aan zorgprofessionals en mantelzorgers. Met minder budget wordt het bijzonder moeilijk om die opdrachten tot een goed einde te brengen.
Verlinde laat nog weten dat ze zo snel mogelijk in overleg hoopt te kunnen gaan met het kabinet van Gennez. ‘Maar als die gesprekken op niets uitdraaien, zullen we niet meer op dezelfde manier verder kunnen. Dan zullen er waarschijnlijk tien mensen of meer moeten vertrekken’, treurt de directeur.