Federale regering bereikt akkoord over strategische visie defensie (maar nog niet over extra F-35’s)

Akkoord met de nieuwe 5 procentnorm: defensieminister Theo Francken (N-VA) en premier Bart De Wever (N-VA) gaven dinsdag toelichting in het parlement. © Belga / Dirk Waem

Het federale kernkabinet heeft een akkoord bereikt over de strategische visie die minister van Defensie Theo Francken (N-VA) heeft opgesteld. Dat meldt Francken dinsdagmiddag via X. De discussie over de aankoop van extra F-35’s staat wel nog open.

De federale regering besliste met Pasen al om de defensieuitgaven vanaf dit jaar op te trekken naar 2 procent van het bruto binnenlands product. De strategische visie is daar de vertaling van: het plan legt vast waar de regering het extra geld aan uitgeeft.  Premier Bart De Wever en minister van Defensie Theo Francken vertrekken later vandaag naar Den Haag voor de NAVO-top en wilden daar graag naartoe met een akkoord over dat plan op zak. Een vergadering van het kernkabinet op zondagavond baarde nog geen akkoord, maar dat is er dinsdagmiddag wel, meldt Francken op X. “We maken onze strijdkrachten terug sterk en onze samenleving terug weerbaar”, zegt hij. 

Details over het investeringsplan volgen nog, maar volgens een bron is er in elk geval nog geen deal over de aankoop van extra F-35-gevechtsvliegtuigen die Francken op tafel had gelegd.  Het gaat om een miljardeninvestering, die de socialisten van Vooruit niet willen afkloppen zonder dat er een akkoord is over de invoering van de meerwaardebelasting op financiële activa die in het regeerakkoord staat.

“Zulke zwaarwichtige budgettaire beslissing kan je niet zomaar nemen, zeker niet als er in de regering nog geen akkoord is dat de sterkste schouders hun deel zullen bijdragen in alle inspanningen die we aan de bevolking vragen”, zegt Vooruit-vicepremier Frank Vandenbroucke. 

Wel zou dinsdag afgeklopt zijn dat de regering tot 2033 – voorbij de huidige legislatuur dus – 2 procent van het bbp uitgeeft aan defensie, waarna pas in 2034 een verhoging naar 2,5 procent zou volgen. 

De NAVO-lidstaten leggen op de top van deze week wellicht een nieuwe norm op van 5 procent van het bbp, onderverdeeld in 3,5 procent pure defensieuitgaven en 1,5 procent aan investeringen in ‘weerbaarheid’. Dat percentage zou evenwel pas in 2035 gehaald moeten worden.

Francken: “F-35’s zijn maar klein dossier in totaal van 34 miljard euro investeringen”

Minister van Defensie Theo Francken (N-VA) is tevreden met het akkoord dat het kernkabinet dinsdagmiddag bereikt heeft over zijn investeringsplan. Dat zei hij bij het buitengaan van de vergadering. Een deal over de aankoop van extra F-35-gevechtsvliegtuigen die hij op tafel had gelegd, is er niet, maar “dat gaat maar om een miljard op een totaal van 34 miljard euro investeringen”.

De federale regering besliste met Pasen al om de defensieuitgaven vanaf dit jaar op te trekken naar 2 procent van het bruto binnenlands product. De strategische visie is daar de vertaling van: het plan legt vast waar de regering het extra geld de komende jaren aan uitgeeft.  Het kernkabinet heeft daar nu een akkoord over bereikt, vlak voor premier Bart De Wever en minister van Defensie Theo Francken naar de NAVO-top in Den Haag afreizen.

Volgens Francken gaat het om 34 miljard euro aan investeringen, met een focus op luchtverdediging. De marine krijgt er een derde fregat bij, de landmacht een volledig uitgeruste tweede brigade, en er is ook geld voor een bataljon van gevechtsdrones en voor onderzoek en ontwikkeling in ruimtevaart en cyberveiligheid. De regering investeert daarnaast in een sociaal akkoord voor het defensiepersoneel en in de infrastructuur. Zo worden de verouderde kazernes aangepakt, zegt Francken. 

Over de aankoop van de 21 nieuwe F-35-gevechtsvliegtuigen die ook op het verlanglijstje van Francken stonden, is er nog geen akkoord. De socialisten van Vooruit koppelen die beslissing aan de meerwaardebelasting op financiële activa, waar de regering het nog eens over moet geraken. “Zulke zwaarwichtige budgettaire beslissing kan je niet zomaar nemen, zeker niet als er in de regering nog geen akkoord is dat de sterkste schouders hun deel zullen bijdragen in alle inspanningen die we aan de bevolking vragen”, zei Vooruit-vicepremier Frank Vandenbroucke. 

Francken heeft daar “respect voor”, zegt hij, maar het gaat wel maar om een investering van 1 miljard op een totaal van 34 miljard. “Dat is maar een klein dossier (…) We doen de grootste investering in defensie van de laatste 40 jaar.”  Naast het investeringspakket heeft het kernkabinet zich ook gebogen over het defensiebudget voor de komende jaren. Tot 2033 blijft het bij 2 procent van het bruto binnenlands product. Pas in 2034 volgt een verhoging naar 2,5 procent. De NAVO eist wellicht vanaf 2035 al een bijdrage van 5 procent van de bondgenoten, waarvan 3,5 procent aan pure defensieuitgaven. Als die nieuwe NAVO-norm een feit is, moet de regering hoe dan ook opnieuw evalueren “hoe we ons daarop gaan aligneren”, zegt Francken.

CD&V-vicepremier en minister van Begroting Vincent Van Peteghem noemt de beslissing om het tot 2033 bij 2 procent te houden in elk geval “realistisch en geloofwaardig”. “De budgettaire inspanningen zijn bijzonder zwaar, we moeten daar op een realistische manier mee omgaan en daarom is het belangrijk om niet mee te gaan in ongebreidelde extra uitgaven.” Ook bij Vooruit noemen ze de budgettaire inspanning voor landsverdediging “redelijk”.

Partner Content