Experts over de miljonairsbijdrage van Conner Rousseau: ‘Dit helpt niemand vooruit’

© Belga
Peter Casteels
Peter Casteels Redacteur en columnist bij Knack

Net voor de regering-De Wever aan de begrotingsonderhandelingen begint, laat Vooruit-voorzitter Conner Rousseau in de media een grote ballon op: hij wil een miljonairsbijdrage. Niet iedereen is enthousiast.

Wat stelt Conner Rousseau precies voor?

In de politieke podcast van Het Laatste Nieuws kondigde Rousseau aan dat zijn partij voor de begrotingsonderhandelingen inzet op een miljonairsbijdrage. Die moet ongeveer een miljard euro opbrengen, en geldt voor mensen die meer dan één miljoen euro aan financiële activa bezitten. Volgens het voorstel bedraagt het tarief 0,30 procent voor vermogens van een tot twee miljoen euro, 0,45 procent voor vermogens van twee tot drie miljoen euro en 0,60 procent voor alles daarboven. Het plan lijkt op een voorstel uit het verkiezingsprogramma van Vooruit, maar ook de PVDA en econoom Paul De Grauwe pleiten al langer voor zo’n belasting.

Is dat niet een soort van effectentaks?

Niet helemaal, maar er is uiteraard een gelijkenis. Het is er een uitbreiding van, want er komen meer activa in beeld dan alleen effectenrekeningen. Vooruit wil zelfs zicht- en spaarrekeningen en cryptomunten laten meetellen. Op een effectenrekening staan alleen aandelen, obligaties en andere beleggingsproducten. De effectentaks wordt ook geheven per effectenrekening, waardoor mensen er verschillende hadden. Van zulke achterpoortjes wil Vooruit af.

Een verhoging van die effectentaks heeft eerder al op tafel van de regeringsonderhandelaars gelegen, maar uiteindelijk werd voor de meerwaardebelasting gekozen. Fiscaal advocaat en UGent-professor Mark Delanote verkoos toen ook zo’n verhoging boven het optuigen van een hele nieuwe taks. ‘Vanuit een budgettaire logica was dat een beter idee dan de draak die de meerwaardebelasting is geworden’, zegt Delanote daar nu over.

‘We hebben straks drie soorten vermogensbelastingen. Een meerwaardebelasting voor de inkomsten uit vermogen, een miljonairsbijdrage die het vermogen zelf aanslaat en een beurstaks die transacties belast. Dat is hemeltergend. Ik hoor Rousseau op de radio nog altijd zeggen dat vermogenden niet bijdragen. Waar blijft hij dat halen? Het is blijkbaar nooit genoeg.’

Had Vooruit niet al een meerwaardebelasting als trofee in de regering-De Wever?

Tot voor kort noemde Rousseau de meerwaardebelasting een ‘historische overwinning’ van links in deze regering. Dat hij nu met een voorstel komt dat zomaar eventjes dubbel zo veel moet opbrengen als die belasting, plaatst het ‘historische’ ervan in perspectief. De miljonairsbijdrage zou natuurlijk beter doen wat Vooruit altijd wilde doen: de allerrijksten raken. De discussie of de meerwaardebelasting nu wel of niet vooral de middenklasse treft, is nooit gaan liggen, maar bij het nieuwe voorstel is het duidelijk dat alleen mensen met meer dan een miljoen euro moeten bijdragen.

Robotfoto van de 1 procent rijkste Belgen: ‘Ze dragen relatief minder bij aan sociale premies’

‘We hebben straks drie soorten vermogensbelastingen. Ik hoor Rousseau op de radio nog altijd zeggen dat vermogenden niet bijdragen. Waar blijft hij dat halen?’

Is voor deze belasting een vermogenskadaster nodig?

Econoom Ive Marx schreef er deze week een column over in De Standaard: het idee van een vermogenskadaster jaagt veel kiezers en politici (onterecht volgens hem) in de gordijnen. Ondertussen is er het een en ander veranderd, waardoor de Belgische fiscus over steeds meer gegevens beschikt zonder dat zo’n databank per se een ‘vermogenskadaster’ hoeft te heten. Ook de meerwaardebelasting zorgt ervoor dat banken meer informatie moeten doorgeven die meteen ook voor deze nieuwe belasting zou kunnen worden gebruikt. ‘Er is ook al het Centraal Aanspreekpunt van rekeningen en financiële contracten, oftewel het CAP’, zegt Kenneth De Beckker, verbonden aan de Open Universiteit en KU Leuven. ‘Daar wordt nu al heel veel informatie verzameld. Voorlopig wordt die alleen bij vermoedens van fraude geconsulteerd door de fiscus, maar ik denk dat daar met zo’n vermogensbelasting verandering in zal komen.’

Waarom telt vastgoed niet mee?

Vooruit maakt al meteen een uitzondering in haar eigen voorstel: vastgoed of andere waardevolle bezittingen zullen niet meetellen. Dat geldt niet alleen voor de eigen woonst, maar voor alle huizen en appartementen die iemand bezit. Nochtans gaat er in België heel veel geld om in de vastgoedmarkt. ‘Een echte vermogensbelasting zal men het daarom niet kunnen noemen, anders komt men in de problemen voor het Grondwettelijk Hof’, zegt Delanote.

Zowel Mark Delanote en Kenneth De Beckker halen hiermee een punt aan dat al heel vaak door experts is gemaakt: wanneer stellen politici eindelijk eens een heldere hertekening van onze fiscaliteit voor in plaats van altijd maar weer een nieuwe koterij bij te bouwen? Zoals de meerwaardebelasting al in het vaarwater komt van de Reynders-taks, is zo’n miljonairsbijdrage dubbelop met de al bestaande effectentaks. Belastingplichtigen zouden wat ze aan de ene belasting betalen van de andere kunnen aftrekken, maar dat maakt het systeem alleen maar complexer.

‘Het begint op een opbod aan belastingen te lijken’, zegt De Beckker. ‘We krijgen een wildgroei aan taksen, en dat helpt niemand vooruit. Ik mis een overzicht en een strategische visie, waarbij politici durven opnieuw te beginnen in plaats van altijd alleen maar iets bij te bouwen.’

Komt hier straks echt iets van?

We zouden er ons geld in ieder geval niet op durven in te zetten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez schoot het idee ondertussen al af, uiteraard. ‘Vooruit is Voor-taks geworden’, had hij daarvoor bedacht. Conner Rousseau ontweek op Radio 1 wel heel snel de vraag of het voorstel een breekpunt is of niet. ‘Nu probeert u een crisis uit te lokken. Het is een belangrijk punt’, antwoordde hij. Een crisis is het hem al niet waard.

Aan de andere kant: er moet in deze begrotingsronde ontzettend veel geld gevonden worden. Begrotingsminister Vincent Van Peteghem (CD&V) had het in de weekendkranten over zestien miljard euro, premier Bart De Wever lijkt op acht tot tien miljard te mikken. Als ze met een geloofwaardig plan willen komen dat daadwerkelijk zo veel geld bij elkaar brengt, hebben politici niet de luxe om alle ideeën zomaar af te wijzen. De kans is klein dat de miljonairsbijdrage er deze maand komt, maar hoogstwaarschijnlijk staat er wel een echo van in het definitieve akkoord.

Vincent Van Peteghem gaat voor de frontale botsing met Georges-Louis Bouchez: laat de pizza’s aanrukken

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Expertise