Bij de start van het nieuwe politieke jaar staat professor Herman Matthijs stil bij de uitdagingen van de Vlaamse regering, nu er een compromis is na een crisis over Gaza.
Blijkbaar is het grootste probleem in de Vlaamse politiek vandaag het dossier Gaza. De Vlaamse regering kibbelt er al weken over en een parfum de crise hangt boven het Martelaarsplein. Uiteindelijk kwam er, na talloze vergaderingen, een nachtelijk compromis.
Enkele bedenkingen
Gaat de Vlaamse regering nu ook sancties nemen tegen de vele andere landen die betrokken zijn bij militaire en terroristische conflicten wereldwijd? Feit is dat het Gazadossier de leefbaarheid van de Arizona-regering niet bepaald heeft verbeterd. Als men al zo vroeg in de legislatuur over een extern dossier zulke diepe wonden slaat, voorspelt dat weinig goeds voor de regeerperiode richting 2029.
Trouwens, de val van de huidige Vlaamse regering zou men niet oplossen met een constructieve motie van wantrouwen of nieuwe – onmogelijk te houden – verkiezingen. Het enige alternatief is dan nog een N-VA-minderheidsbestuur tot juni 2029.
De Vlaamse Arizona-tripartite is meer dan verdeeld qua slagkracht, maar ze heeft het voordeel dat de oppositie in het Vlaams Parlement evenmin een samenhangende indruk maakt. Het lijkt er eerder op dat de oppositie zich binnen de meerderheid bevindt – een déjà-vu van de Vivaldi- en Zweedse ploegen uit het nabije verleden.
Opvallend is wel dat het Vlaamse compromis werd gelinkt aan een federale oplossing inzake Gaza.
Brussel
Een ander brandend dossier is de Brusselse regeringsvorming. Voorzitter Yvan Verougstraete van Les Engagés stelde een regering voor op basis van het oude model met zeven partijen, zonder de N-VA. Merkwaardig dat de vier andere Arizona-partners de partij van de eerste minister niet opnemen in het Brusselse beleid. Maar dit anti-N-VA-idee wordt vervolgens afgeschoten door Open VLD en PS. De politiek kan pervers zijn: in dit geval zijn Open VLD en PS plots de bondgenoten van de N-VA.
Het Belgische surrealisme heeft duidelijk zijn hoogtepunt nog niet bereikt.
Problemen dichter bij huis
Ondertussen blijven er in Vlaanderen genoeg dossiers liggen die de burgers wél rechtstreeks aanbelangen. Wie spreekt over budgettaire efficiëntie, moet erkennen dat er nog veel werk is. Tegenover de hoge fiscale druk staat een relatief inefficiënt overheidsaanbod.
Een beperkte lijst van probleemdossiers:
- Probeer in Vlaanderen maar eens een vergunning te krijgen: het tegendeel van snel en efficiënt.
- Kafka verbleekt bij de Vlaamse regeldrift: administratieve vereenvoudiging moet nog geboren worden.
- De Vlaamse administratie is een ondoorzichtig kluwen van departementen en agentschappen. Geen enkele regering greep daar al fundamenteel in.
- De amateuristische aanpak van het toelatingsexamen geneeskunde contrasteert sterk met het examen in de Franse Gemeenschap. Intussen zit het Vlaamse onderwijsniveau op een historisch dieptepunt.
- “Wat we zelf doen, doen we beter”, luidt de slogan. De realiteit is anders: Belgische kwaaltjes zijn al lang doorgedrongen in de Vlaamse administratie. Justitie werkt federaal slecht, maar Vlaanderen doet het op sommige domeinen niet beter.
- Wat is het economische toekomstplan van Vlaanderen? Waarin gaan we investeren: drones, farma, AI, chemie, havens?
- De wegeninfrastructuur loopt decennia achter. Ondanks miljardeninvesteringen in de Antwerpse linkeroever zit het verkeer er elke dag muurvast. Vlaanderen heeft dringend nood aan een derde oost-westverbinding, via Aarschot, ten noorden van Zaventem, richting Aalst/Dendermonde. Wie durft zo’n plan op tafel leggen?
Daarnaast moet de Vlaamse regering dringend de koppen bij elkaar steken over de toestand van de openbare financiën. Tot nog toe was de Vlaamse begroting de best beheerde van het land, maar woelige tijden dienen zich aan.
Conclusie
Met andere woorden: de hierboven geschetste lijst van problemen verdient prioritaire aandacht op Vlaams niveau. Dat verwachten de burgers ook van hun bestuurders. Gaza is ver weg, en laat ons eerlijk zijn: Europa gaat de problemen in het Midden-Oosten niet oplossen.