De regering-De Wever komt woensdag voor het eerst sinds de vakantie bij elkaar om sancties tegen Israël en een erkenning van Palestina te bespreken. De druk die de hele zomer door CD&V, Vooruit en Les Engagés werd opgevoerd, betekent niet dat er meteen knopen zullen worden doorgehakt.
De Wetstraat ging dit jaar op vakantie met een cliffhanger. Net voor het einde van het politieke jaar voerden voorzitters Sammy Mahdi (CD&V) en Conner Rousseau (Vooruit) de druk binnen de regering-De Wever op om een forser standpunt over Israël in te nemen. ‘Er moeten sancties komen’ schreef Mahdi toen in een ziedende post op sociale media. ‘Anders weet ik niet hoe we de komende maanden alle andere knopen in de regering gaan kunnen ontwarren.’
CD&V was zelfs bereid de begrotingsbesprekingen van het najaar te blokkeren zolang er geen verandering kwam in het regeringsstandpunt over Gaza. Rousseau deed dat even later over. ‘Op een bepaald moment zal de regering dus in crisis kunnen gaan, als we hier niet uit raken’, dreigde de voorzitter van Vooruit op Radio 1.
We zijn ondertussen een maand verder en er gebeurde haast niets. In de voorbije weken besliste België om het voorstel te steunen dat Israël gedeeltelijk uitsluit van het Europese Horizon-programma, een onderzoeksproject van de EU voor universiteiten. Verder kwam enkel de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen samen voor een gedachtewisseling met buitenlandminister Maxime Prévot (Les Engagés), die niet eens in naam van de regering kon spreken.
Caroline Willemen (Artsen Zonder Grenzen): ‘Ik zie dagelijks ondervoede kinderen in Gaza’
Inreisverbod
Morgen, woensdag – meer dan een maand na de oproep van Mahdi – komt het kernkabinet van de regering-De Wever pas samen om de geopolitieke situatie te bespreken. Met een fors interview in De Standaard deed Prévot maandag een poging om de druk op te voeren.’ Ik sluit niet uit dat ik straks regeringsdossiers blokkeer als we niet strenger worden voor Israël’, was de lijn.
De kans is nochtans klein dat er woensdag echt sprake zal zijn van een crisis binnen de regering-De Wever. Sowieso benadrukken alle partijen dat de regering laten vallen over dit onderwerp niet in hun planning staat, maar het is ook niet per se de bedoeling om morgen al tot een akkoord te komen. Prévot legt als minister van Buitenlandse Zaken een catalogus met maatregelen op tafel die België alleen of in Europees verband kan nemen.
Rond sommige van die voorstellen is ondertussen stilaan een consensus gegroeid, zoals een inreisverbod voor de meest extremistische ministers uit de regering van Netanyahu, zoals Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich. N-VA-fractieleider Axel Ronse sprak daar vorige week al over alsof het beslist beleid was, hoewel de MR toen nog wel niet over de streep was getrokken.
Erkenning onder voorwaarden
Belangrijkste discussiepunt zal hoe dan ook de erkenning van Palestina zijn. Vooruit, CD&V en Les Engagés pleiten daar ondertussen al lang voor, maar de manier waarop dat precies moet gebeuren, is voor discussie vatbaar. In de aanloop naar de jaarlijkse top van de Verenigde Naties in New York doen er twee versies de ronde in de Wetstraat: de zogenaamde Call en de Declaration. Beide voorstellen worden ondersteund door de Franse president Emmanuel Macron, maar de Call gaat veel verder dan de Declaration en wordt ook door veel minder landen ondersteund. Het eerste omvat een snelle erkenning van Palestina, het tweede koppelt daar aanzienlijk wat voorwaarden aan.
‘N-VA’ers spreken met meer afschuw over zogezegde symboolpolitiek dan over de genocide in Gaza’
N-VA-parlementslid Kathleen Depoorter merkte op dat haar partij met een ondertekening van de Declaration kan instemmen. Ook de uitspraken van Bart De Wever dinsdag in Berlijn, op een persconferentie met bondskanselier Friedrich Merz, stroken daar eigenlijk mee: een erkenning onder voorwaarden. Hoewel CD&V’ster Els Van Hoof vorige week nog maar zei dat voor haar net de Call het minimum was, lijkt ook haar partij zich te kunnen vinden in de Declaration. ‘We kunnen ons als land vandaag niet meer bij de Call aansluiten’, is er bij CD&V te horen. ‘Die kans hebben we gemist. Het is goed dat de N-VA opschuift richting Declaration, dat is voor ons het minimum.’
Geen enkele partij wil vandaag een rode lijn trekken rond één besluit dat koste wat kost genomen moet worden.
Bij Vooruit is hetzelfde geluid te horen: de Call is afgesloten, de Declaration zou al een grote stap vooruit zijn. Daarvoor moet ook wel uiterlijk begin september een definitieve beslissing genomen worden. Verder liggen er nog heel andere maatregelen op tafel, zoals economische sancties tegen Israël of een boycot voor producten uit de bezette gebieden.
Maar geen enkele partij wil vandaag een rode lijn trekken rond één besluit dat koste wat kost genomen moet worden, en ook het wetsvoorstel dat Van Hoof in de Kamer klaar heeft liggen zal niet met een wisselmeerderheid worden goedgekeurd. Van de crisissfeer van voor de vakantie is geen sprake meer. Enige grote onbekende blijft de onvoorspelbaarheid van de MR. ‘We hebben geen idee wat die partij tijdens het kernkabinet gaat zeggen’, valt te horen bij een coalitiepartner. ‘We wachten het af.’
Het N-VA-standpunt over Gaza is duidelijk, zegt Zuhal Demir. Klopt dat wel?