In de bezette Palestijnse gebieden wonen naar schatting 800 mensen met de Belgische nationaliteit. Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot wil hen consulaire bijstand ontzeggen, als onderdeel van een sanctiepakket tegen Israël. Maar wie zijn die Belgisch-Israëlische kolonisten, en wat drijft hen om in een bezet gebied te wonen?
Met zo’n 700.000 zijn ze ondertussen, de kolonisten in bezet Palestijns gebied. Sinds de Zesdaagse Oorlog in 1967 bezet Israël onder meer de Westelijke Jordaanoever. Die de facto annexatie is een flagrante schending van het internationaal recht.
Vorig jaar oordeelde het Internationaal Gerechtshof in Den Haag dat Israël de gebieden zo snel mogelijk moet verlaten, weliswaar in een niet-bindend advies. Maar de politieke lijn van premier Benjamin Netanyahu, gesteund door de extreemrechtse partijen in zijn regering, staat daar haaks op: hij wil juist méér nederzettingen.
Of het voorstel van minister Prévot de eindmeet haalt, is onzeker.
800 Belgen
Van die honderdduizenden kolonisten zijn 800 Belg. Dat blijkt uit de nota die minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot (Les Engagés) woensdag op de regeringstafel legde. Dat het aantal zo hoog ligt, kwam zelfs voor enkelen binnen de joodse gemeenschap in België als een verrassing.
Prévot viseert de 800 Belgen als een van de tien mogelijke maatregelen tegen Israël. De minister wil een krachtig signaal richting Netanyahu en co. uitsturen als reactie op de humanitaire catastrofe in de Gazastrook. Hij geniet daarbij de steun van meerderheidspartijen Vooruit en CD&V.
Als het van de Franstalige centrist afhangt, krijgen de 800 Belgen geen consulaire diensten meer. Dat betekent dat administratieve en juridische bijstand bij geboortes, huwelijken of overlijdens niet langer vanzelfsprekend is. Israëli’s die in de nederzettingen wonen, zullen dan weer geen visum voor een langdurig verblijf in België meer kunnen krijgen.
Daarnaast wil Prévot dat het parket Belgen vervolgt die in Israël of in de bezette Palestijnse gebieden schuldig zijn aan ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht of terrorisme.
Oost-Jeruzalem
Zowel volgens officiële bronnen als volgens vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap (die anoniem wensen te blijven) woont het merendeel van de 800 Belgen in Oost-Jeruzalem. Dat werd in 1967 bezet en in 1980 door Israël geannexeerd. Volgens Israël vormen West- en Oost-Jeruzalem samen de hoofdstad van het land.
Slechts een kleine minderheid – sommigen spreken van tien procent – zou op recentere nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever wonen.
Wat deze mensen precies drijft om in de bezette gebieden te leven, is niet duidelijk. Hoewel religieuze motieven vaak een rol spelen, kunnen ook economische redenen meespelen. De regering-Netanyahu subsidieert mensen die zich in bezet gebied vestigen.
Spanningen
Wel is er een duidelijke link met Antwerpen. Jeruzalem trekt historisch gezien eerder religieuze joden aan, en diepgelovige orthodoxe joden vormen een belangrijk deel van de gemeenschap in Antwerpen. In de Scheldestad wonen naar schatting zo’n 20.000 joden, van wie 10.000 chassidische. De joodse populatie in Brussel, die ongeveer even groot is, telt meer seculiere joden. Zij zouden eerder opteren voor steden als Tel Aviv of andere delen van het Middellandse Zeegebied, die als seculier worden beschouwd.
Of de kolonisten geregeld naar België terugkeren, is onduidelijk. Onder de 800 bevinden zich wellicht ook mensen die na een huwelijk met een Israëlische staatsburger hun Belgisch paspoort hebben behouden. Financiële of fiscale motieven kunnen eveneens een rol spelen.
Tot op vandaag zijn Belgen in Oost-Jeruzalem aangewezen op het Belgische consulaat daar, bijvoorbeeld wanneer ze een geboorte willen aangeven. Omdat België Oost-Jeruzalem beschouwt als deel van de bezette Palestijnse gebieden, heeft het consulaat Palestijns personeel. Dat heeft al vaker tot spanningen geleid met Belgisch-Israëlische burgers.
Of het voorstel van minister Prévot de eindmeet haalt, is onzeker. Op maandag buigen de topministers van de regering-De Wever zich opnieuw over zijn nota. Ook andere maatregelen liggen op tafel: van inreisverboden voor extremistische Israëlische ministers, over een importverbod op producten uit illegale nederzettingen, tot de erkenning van Palestina.
Regering-De Wever en Gaza: hoe ‘de juiste kant van de geschiedenis’ oude demonen oproept
