De Kamer wil niet tandeloos toekijken hoe de regering de coronacrisis bezweert. ‘De “superkern” van kernkabinet en partijvoorzitters is onvoldoende’, zegt Egbert Lachaert (Open VLD). Maar hoe zwaar kan het parlement echt nog wegen?
Met de volmachtenwet zet het parlement zich tijdelijk buitenspel. De parlementariërs willen echter niet als makke lammetjes toekijken hoe de regering-Wilmès de coronacrisis bestrijdt. Dat blijkt uit een debat in de bevoegde commissie in de Kamer.
In die vergadering kwam onder meer het advies van de Raad van State over de volmachtenwet ter sprake, die werd opgesteld door tien partijen. De Raad formuleerde geen vernietigend oordeel, maar uitte wel veel bekommernissen. Zo zijn de volmachten zeer ruim geformuleerd. ‘De raad waarschuwt de regering dat de ze de mensen- en grondrechten moet blijven respecteren’, zei specialist Stefan Sottiaux (KUL) hier al over.
Diezelfde Raad van State formuleerde ook bezwaren bij de optie tot verlengen van de volmachten. In eerste instantie duren die drie maanden. De regering lijkt nu al te rekenen op een quasi automatische verlenging tot zes maanden. Maar de Raad verwacht dus een volwaardig debat daarover in het parlement.
Een voorzet die de N-VA-fractie graag binnenkopt. Van alle deelnemende partijen is de N-VA het meest kritisch over de volmachten. De Vlaams-nationalisten willen niet gezegd hebben dat de volmachtensituatie sowieso tot eind september moet duren. ‘Voor ons is het cruciaal dat de verlenging na drie maanden niet pro forma is’, aldus Kamerlid Joy Donné. ‘De Kamer moet in volheid van aantal kunnen debatteren en stemmen over de verlenging.’
Open VLD-fractieleider Egbert Lachaert uitte een gelijkaardig bezwaar. ‘De verlenging na drie maanden werd bijna als een automatisme gezien, maar de Raad zegt dat dat niet kan bestaan. Wij behouden de vinger aan de pols als volksvertegenwoordigers.’ Al gaat de liberaal er wel van uit dat de verlenging nodig zal zijn.
Lachaert, die door het uitstel van de Open VLD-voorzittersverkiezing nog steeds de uitdager is van Gwendolyn Rutten, sprak zich ook uit over de zogenaamde superkern. Die vergadering van premier, vicepremiers, negen partijvoorzitters en N-VA-fractieleider Peter De Roover zal zich geregeld buigen over de volmachten. ‘Maar dat zal onvoldoende zijn’, zegt Lachaert, die dus niet aanwezig is op die superkern. ‘Er zal ook opvolging vanuit het parlement verzorgd worden. Dat is het perfecte antwoord op diegenen die zeggen dat die vergadering een onderonsje is.’
In eerste instantie wordt er gedacht aan één of meerdere parlementaire commissies die de bijzondere machten op eigen kracht opvolgen. In die commissies moet er ook tijd zijn voor vragen aan ministers en voorstellen vanwege de volksvertegenwoordigers. Lachaert vraagt wel dat het parlement verstandig omspringt met die tijd. ‘We moeten minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) nu ook niet gaan overladen met 200 vragen.’
Ook Groen is gewonnen voor zo’n commissie. ‘Daar kan in het openbaar worden gepraat over corona en dus niet in achterkamertjes’, aldus fractieleider Kristof Calvo.
Applaus en witte lakens zijn niet genoeg.
Misbruik
Voor N-VA is het belangrijk dat de regering alleen beroep doet op haar volmachten als het echt nodig is. ‘Er is geen enkele reden dat het parlement niet betrokken wordt of niet zelf kan optreden’, dixit Joy Donné. SP.A drukt ook op de controletaak van het parlement. ‘Want hoe zit het nu bijvoorbeeld met de mondmaskers?’, vroeg fractieleider Meryame Kitir. ‘Applaus en witte lakens zijn niet genoeg.’ Kitir wil ook attent blijven voor mogelijk ‘misbruik’ van de coronacrisis. De pandemie mag geen aanleiding zijn om wetten uit te stellen. Zo werd een wetsontwerp dat moet leiden tot lagere prijzen voor bepaalde geneesmiddelen al uitgesteld door De Block, tot ergernis van de SP.A.
Het is echter nog maar de vraag of het parlement echt zijn zegje zal kunnen doen. In ons politiek systeem hebben de partijvoorzitters sowieso al zeer veel macht. Dat uitgerekend zij zullen waken over de volmachtenkwestie in de superkern maakt het moeilijk voor de Kamer om echt te kunnen wegen op de coronacrisis. Dat ze het in ieder geval zullen proberen, staat nu wel vast.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier