Minstens 117 Belgische advocaten, boekhouders en financieel adviseurs stonden in contact met Mossack Fonseca om bedrijven op te richten in belastingparadijzen.
Wie via Mossack Fonseca een bedrijf wil oprichten in een belastingparadijs kan daarvoor niet rechtstreeks terecht bij het Panamese advocatenkantoor, maar moet langs een tussenpersoon passeren. Banken, advocatenkantoren, boekhouders en financiëledienstenleveranciers spelen die rol van go-between.
In samenwerking met De Tijd, Le Soir en MO* heeft Knack een lijst met 117 Belgische tussenpersonen opgesteld, op basis van het Mossack Fonseca-datalek dat we via het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) en de Duitse krant Süddeutsche Zeitung konden inkijken. 66 van die 117 Belgische tussenpersonen bekleedden zélf functies in de offshores – zoals directeur, aandeelhouder of gevolmachtigde.
Bijna een kwart van de 117 Belgische tussenpersonen zijn advocaten, de rest werkt als financieel adviseur of boekhouder. Het gros van de Belgische advocaten die een eigen klantenfiche hebben bij Mossack Fonseca, was de voorbije jaren echter niet meer betrokken bij de oprichting van offshores via Mossack Fonseca. Sommigen hebben enkel een klantenfiche omdat verkennende contacten hadden plaatsgevonden.
De Belgische advocaten die na 2010 nog bij de offshorewereld betrokken waren via Mossack Fonseca, zijn veeleer gering. Zo vroeg een Brusselse advocaat met lange staat van dienst in 2013 aan Mossack Fonseca hoeveel het kost om een inactieve offshore op de Bahamas te reactiveren. In het verleden was de advocaat zelf nog aandeelhouder en directeur van die offshore. Een ander Brussels advocatenkantoor dat opduikt in de klantenfiches van Mossack Fonseca speelde volgens de gelekte documenten tussenpersoon voor vier offshores in Panama, een in Samoa en een in de Seychellen. De offshores waren opgericht tussen 2004 en 2007, maar zijn intussen alle zes ontbonden – de laatste in juli 2011.
Heel confidentieel
De relevantste cases uit de gelekte documenten gaan over Belgische tussenpersonen die vanuit Luxemburg opereren. Ruim een kwart (32) van de 117 Belgische advocaten, boekhouders en financieel adviseurs heeft dan ook een baan in het groothertogdom.
Zo is er een Vlaming met een lange carrière als financieel adviseur in Luxemburg. Hij werkte er voor grote banken en is volgens de gelekte documenten ook stille vennoot van een financiëledienstenkantoor. Uit een bericht dat hij in 2009 naar het advocatenkantoor stuurde, blijkt dat de man al lang in contact stond met Mossack Fonseca. ‘Deze mail is ZEER CONFIDENTIEEL, zoals het meeste van jullie business, veronderstel ik’, stak hij van wal. ‘In de jaren tachtig heb ik mijnheer Mossack eens in Luxemburg ontmoet, in het hotel Royale (…) Sinds die conferentie in het Royale ben ik een van jullie grote promotors geworden in Luxemburg. Vandaag heb ik zo’n 200 bedrijven bij jullie, maar indirect heb ik er nog veel meer aangebracht.’ Ook na 2009 bleef de Belg actief in belastingparadijzen. Zo werd hij in 2012 nog directeur van offshores op de Britse Maagdeneilanden en de Seychellen.
Medewerkers van het Luxemburgse filiaal van Mossack Fonseca hadden regelmatig ontmoetingen met Belgen uit de Luxemburgse financiële sector. De verslagjes die Mossack Fonseca daarover opstelde (zie kaders), geven een unieke kijk op de aanpak en denkwereld van de Belgische tussenpersonen. Sommigen probeerden de identiteit van hun eigen cliënteel zo veel mogelijk af te schermen. En wanneer belastingparadijzen met nieuwe transparantieregels op de proppen kwamen, gingen ze op zoek naar nieuwe achterpoortjes. Daarvoor waren ze bij Mossack Fonseca alvast aan het juiste adres.
DOOR KRISTOF CLERIX
