Oppositie wil uitleg over ‘verdwenen 10 miljard euro’ Libisch geld

De verzamelde oppositie wil tekst en uitleg van de regering over de 10 miljard euro aan bevroren Libische gelden die verdwenen zijn. ‘We slaan een modderfiguur’, stelde Dirk Van der Maelen (sp.a) donderdag in de Kamer. ‘We staan internationaal opnieuw met de billen bloot. Waar is die 10 miljard euro naartoe?’ Volgens minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) is het geld echter nog steeds bevroren.

Meer dan tien miljard euro aan Libische fondsen, die in 2011 na een beslissing van de Verenigde Naties bevroren werden, is tussen eind 2013 en eind 2017 verdwenen van rekeningen van de Euroclear Bank. Dat schrijft Le Vif donderdag. De fondsen werden gecontroleerd door mensen uit de omgeving van de voormalige Libische leider Mouammar Kadhafi.

Op 29 november 2013 stond er 16,1 miljard euro op vier rekeningen die door financiële instellingen – Arab Banking Corporation uit Bahrein en HSBC Securities Services in Luxemburg – waren geopend voor rekening van de Libyan Investment Authority (LIA) of het filiaal, Libyan Foreign Investment Company (LAFICO).

In de herfst van 2017 ontdekten de Belgische gerechtelijke autoriteiten de verdwijning, toen onderzoeksrechter Michel Claise het geld in beslag wilde nemen in het kader van een witwasdossier. Op de rekeningen stond nog een kleine 5 miljard. Nochtans had België nooit toestemming gegeven voor het vrijgeven van de middelen, verklaarde de FOD Financiën aan het weekblad.

Vraag is dus of België correct heeft gecontroleerd of de middelen effectief bevroren waren. Het parket van Brussel verduidelijkt dat de fondsen nog steeds voorwerp uitmaken van een inbeslagname aangezien de klanten die de rekeningen bij Euroclear hebben geopend, niet aan hun geld kunnen. Wegens het verzet van de bank zijn de fondsen nooit overgeschreven op een rekening van het Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring (COIV). Daardoor zijn de middelen in principe ‘geïmmobiliseerd’.

Binnen enkele weken worden voor de kamer van inbeschuldigingstelling de pleidooien gehouden in het beroep van Euroclear tegen de inbeslagname door de onderzoeksrechter. Kamerlid Georges Gilkinet (Ecolo) voelde minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) eerder over het dossier aan de tand. Hij wilde weten wat er gebeurd was met de Libische gelden waarvan minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) in september 2011 de bevriezing had aangekondigd. Er was toen sprake van 14 miljard euro.

Minister Van Overtveldt verwees in zijn antwoord naar een reglement van de Europese Raad. Dat voorziet dat een reeks fondsen die zich buiten Libië bevonden en op 16 september 2011 onder twee entiteiten vielen, bevroren blijven. Het gaat om de Libyan Investment Authority en de Lybian Investment Portfolio. Een interpretatie van de Relex-werkgroep van de Europese Raad (die over buitenlandse betrekkingen gaat) preciseert niettemin dat de interesten op de gelden die sinds 2011 bevroren worden, wel kunnen worden vrijgegeven.

‘De bedragen van de bevroren gelden die eigendom zijn van de Libische staat, werden aan Libië gecommuniceerd. Sommige bedrijven werden terugbetaald op initiatief van Libië, zonder dat het een aanvraag tot vrijgave heeft gedaan. Er werd dus geen toelating gegeven en daardoor is het onmogelijk de precieze omvang te kennen van de bedragen die werden terugbetaald of van de spelers bij deze transacties’, stelde de minister.

Geloofwaardigheid

Volgens Kamerlid Gilkinet zijn er talloze aanwijzingen dat België zich niet heeft gehouden aan het VN-reglement dat een bevriezing van de Libische gelden bij Belgische banken verplicht. ‘Er werden grote bedragen aan interesten vrijgegeven. Wie heeft die vrijgave toegelaten? Wat rechtvaardigde die beslissing? Aan wie werd het geld uitbetaald? Heeft het niet gediend om terrorisme te financieren?’, vraagt hij zich af. ‘Het zijn vragen die ik al maanden stel en waarop ik eindelijk een antwoord hoop te krijgen. Het is op zijn minst een kwestie van geloofwaardigheid van België op het internationale toneel’.

Kamerleden van PS, sp.a, Défi en Ecolo-Groen van de oppositie en van meerderheidspartij MR voelden minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders later op de dag tijdens het wekelijkse vragenuurtje aan de tand over het bericht in Le Vif. Daaruit zou blijken dat meer dan tien miljard euro aan Libische fondsen, die in 2011 na een beslissing van de Verenigde Naties bevroren werden, tussen eind 2013 en eind 2017 verdwenen zijn van rekeningen van de Euroclear Bank.

Minister Reynders preciseerde dat het niet om zijn bevoegdheid gaat, maar dat die valt onder de afdeling Thesaurie van de FOD Financiën.

Volgens hem heeft het parket van Brussel ook bevestigd dat de onderzoeksrechter beslag heeft gelegd op ongeveer 5 miljard euro van twee Libische ondernemingen op een rekening bij Euroclear Bank, en dat de bank een procedure heeft opgestart om die inbeslagname aan te vechten.

Voor het overige heeft het parket volgens Reynders geen commentaar of mededeling gegeven.

Minister Johan Van Overtveldt heeft het intussen echter over ‘fake news’. Via twitter meldt hij dat er voor 14 miljard euro aan Libische financiële middelen werden bevroren. ‘En die zijn nog steeds bevroren!’, luidt het. ‘Ik betreur de desinformatie vanwege sommige parlementsleden en journalisten.’