‘Openen we ook terug onze blik op wat er verder in de wereld gebeurt?’

‘Blijven we naast een helse zoektocht naar een vaccin tegen Covid-19 ook investeren in de bestrijding van pakweg malaria of zoveel andere ziekten waarmee mensen elders dan in België af te rekenen hebben?’, vraagt Jan Goossens van Mamas for Africa.

Het coronavirus is geluidloos en onzichtbaar. Zo is het in ons leven gekomen en heeft het de handrem opgetrokken van de snelheid waarmee de aarde alsmaar sneller rond haar as leek te draaien. De wereld waande zich ‘untouchable and invincable‘. Maar kijk, alles stokte zó plots dat velen er hun evenwicht bij verloren.

Het coronavirus stopte veel.

In de media struikelen apocalyptici, doemdenkers en negationisten over elkaar en tracht iedereen van dag tot dag zijn waarheid te destilleren uit wat hem of haar het beste uitkomt: van een sterker staatsbestel, over dreigementen van een imploderende economie tot een coronaherfst die zijn opwachting maakt.

Wie zal het zeggen? En toch draait de wereld ondertussen door, geluidloos.

Maar het lijkt erop dat één van de symptomen van covid-19 -naast hoest en koorts- ook navelstaarderij is. ‘Eigen volk eerst’, is geen exclusieve claim meer van een politieke partij. We moeten Belgisch eten, Belgische schoenen kopen en naar Belgische muziek luisteren. En laten we wel wezen, dat is in deze onwezenlijke tijden een erg redelijke en legitieme vraag.

Maar de lockdown door het sluiten van de grenzen, hoeft geen lockdown te zijn van ons hart en ons verstand. Of om het met een mooie Franse metafoor te zeggen: ‘l’ouverture d’esprit n’est pas une fracture du crâne‘.

Want weten we nog wat er in de rest van de wereld gebeurt?

Een blik op huidige statistieken kan ons laten vermoeden dat tegen het einde van de coronacrisis, het aantal doden in België af te klokken zal zijn op een goeie 10.000 personen.

Afgelopen zaterdag 25 april was het wereld malaria dag: in Congo sterven jaarlijks 13.000 mensen aan malaria, waarvan het gros kinderen onder de 5 jaar zijn. De geluidloze dood van les sans-voix…

In Oost-Congo werden in de week van 24 april tot 30 april, 423 incidenten met geweld gemeld, in de regel door gewapende milities, soms simpelweg door bandieten al zou je je kunnen afvragen of beiden geen misplaatste eufemismen van elkaar zijn.

De Congolese overheid stelde ook maatregelen in om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, maar het laat zich raden dat milities zich daar niet door laten tegenhouden, wel integendeel. Onschuldige burgers betalen daarvan het gelag. Vrouwen en meisjes ondergaan evengoed barbaars seksueel geweld.

Op 16 april is het in de regio van de stad Uvira uitzonderlijk hard beginnen regenen met aanzienlijke schade aan wegen, huizen, scholen, gewassen,…

Met juiste cijfers is het in Congo altijd wat uitkijken, maar minstens 50 mensen zijn overleden en naar schatting 220.000 burgers zijn ontheemd omdat hun schamele woning geheel of gedeeltelijk is weggespoeld of ondergelopen. Dat kwam even in de pers. Als laatavondnieuws, haast geluidloos.

Dat deze coronacrisis onze maatschappij schudt is een realiteit waar we niet omheen kunnen.

We hebben ons maanden laten leiden door wetenschappers en politici, maar ik heb er vertrouwen in dat we er met hun exitstrategie wel door komen. De ene misschien wat meer gehavend dan de andere. We zullen straks het stof van onze schouders kloppen en wellicht wat puin te ruimen hebben. En weer doorgaan.

Wekenlang al wordt er in de straten geapplaudiseerd, staan er beren voor de ramen, worden balkonconcerten gegeven en wapperen witte lakens aan de ramen. En dat is goed, immers het zijn de pleisters op de ziel van een getroffen maatschappij die zo zijn waardering uitdrukt voor de helden van vandaag.

Maar openen we ook terug onze blik op wat er verder in de wereld gebeurt? Blijven we naast een helse zoektocht naar een vaccin tegen Covid-19 ook investeren in de bestrijding van pakweg malaria of zoveel andere ziekten waarmee mensen elders dan in België af te rekenen hebben? Richten we terug 1212-acties op voor slachtoffers van natuurrampen zoals de bevolking van Uvira? En krijgt #metoo ook terug aandacht voor de slachtoffers van seksueel geweld in het geteisterde Oost-Congo?

Of wordt het stil en geluidloos? Zoals de straten er terug zullen komen bij te liggen als de laatste coronazieke het ziekenhuis heeft verlaten en de witte lakens gewassen en gestreken terug in de kast worden gelegd…

Jan Goossens is directeur van Mamas for Africa.