Zorgnet-Icuro, de koepel van de algemene ziekenhuizen in Vlaanderen, ziet een aantal positieve punten in het hervormingsplan van minister Frank Vandenbroucke voor de sector. PVDA vreest op zijn beurt besparingen. Ook de huisartsen maken zich zorgen.
‘Er zitten heel wat zaken in die we ook zelf op tafel hebben gelegd’, zegt Margot Cloet voor Zorgnet-Icuro. ‘De bedoeling is om de volgende weken de discussie over deze ontwerpnota aan te vatten’. Positieve punten zijn volgens Cloet dat er meer aandacht gaat naar dagziekenhuizen. Ook creëert het plan volgens haar meer transparantie in de financiering en zijn er financiële prikkels voor kwaliteit van de zorg.
PVDA
‘De PVDA is bezorgd over een ingreep die op korte termijn neerkomt op een bezuinigingsplan. Kraamafdelingen sluiten, dagopnames verplichten en financieren per aandoening zullen het al uitgeputte personeel nog meer onder druk zetten. Patiënten zullen zich voor een behandeling verder moeten verplaatsen, en men zal hen nog sneller ontslaan. Dit lijkt sterk op de toenmalige plannen van Maggie De Block en maakt ons ongerust’, zegt Sofie Merckx.
Ze vreest dat de ziekenhuizen nog sneller en nog winstgevender moeten worden. ‘Maar het is precies deze logica die ons gezondheidssysteem naar de rand van de afgrond drijft. Het plan van de minister stelt uit wat we juist nu zouden moeten doen: de prestatiefinanciering stoppen’, luidt het in een mededeling.
Voor PVDA is een grondige herziening van de financiering van de ziekenhuizen nodig. ‘In plaats daarvan voert hij (minister Vandenbroucke, red.) de plannen van Maggie De Block uit door kraamafdelingen te willen sluiten die goed werk leveren. Kwaliteitszorg die dicht bij de mensen staat, dat zou de prioriteit moeten zijn. Nu met besparingen komen, toont aan dat de minister geen lessen heeft getrokken uit de crisis’, aldus Merckx, die ook niet te spreken is over het feit dat de minister van Volksgezondheid de duur van ziekenhuisopnames verder wil beperken.
PVDA wil af van de huidige drijvende kracht achter de financiering van de ziekenhuizen. De erelonen van artsen worden nog steeds gefinancierd op basis van het aantal prestaties, wat de belangrijkste bron van overconsumptie en verspilling is. De ziekenhuisfinanciering zou verschuiven naar een financiering per aandoening, waartoe Maggie De Block in 2015 het initiatief heeft genomen, stelt de partij nog. ‘Laten we de ziekenhuizen en de eerstelijnszorg een gezamenlijk budget geven. Laten we artsen een goed en vast salaris betalen. En laten we een einde maken aan de prestatiegeneeskunde’, besluit PVDA.
Huisartsen
De artsen, bij monde van beroepsvereniging BVAS, hebben maandag kritiek geuit op de plannen van Vandenbroucke. Ze vrezen dat de kwaliteit van de zorg in het gedrang zal komen. ‘Het laatste woord is er nog niet over gezegd’, waarschuwde Marc Moens van BVAS.
In de plannen is er sprake van om een hele reeks zorgverstrekkingen niet langer overal aan te bieden. Ziekenhuizen moeten zich meer gaan specialiseren, het aantal materniteiten zou worden afgebouwd. ‘De vraag is hoe ver de minister daarin wil gaan. Nu bestaat dat al voor bijvoorbeeld slokdarm- en pancreaskanker, maar de minister heeft het ook over hoofd- en halstumoren, over eierstokkanker,… Zullen die enkel nog in de universitaire ziekenhuizen kunnen worden behandeld?’, vraagt Moens zich af.
‘En als men moet bevallen: zal men zich dan 50 of 100 kilometer moeten verplaatsen? En wat met het personeel? Heel wat gespecialiseerde artsen werken onder het zelfstandigenstatuut en hebben dus geen recht op een uitkering als ze hun job verliezen’.
BVAS stelt zich ook vragen bij de financiering. In het plan van Vandenbroucke is er sprake om tegen 2024 een vast bedrag per ingreep te gaan toepassen. ‘Dat bedrag zou dan gebaseerd zijn op gemiddelden. Maar geen enkele patiënt is hetzelfde’, klinkt het bij BVAS. Bovendien heeft de forfaitisering niet alleen betrekking op het honorarium van de arts, maar ook op geneesmiddelen, scans, labo-onderzoeken, enz… ‘Wat met complexe ingrepen?’, vraagt Moens zich af.
De budgetten voor technische installaties zoals MRI-scanners zouden vanaf dan ook rechtstreeks aan de ziekenhuizen worden uitbetaald en niet meer via de omweg van de erelonen. Maar BVAS waarschuwt dat hiermee ook verkeerde -want vaak kostenbesparende- beslissingen zullen worden genomen. ‘Het zal de ziekenhuisbeheerder zijn die moet beslissen over de aankopen, maar het zijn de artsen, die met die toestellen werken, die er het meeste verstand van hebben’, illustreert Moens.
Hij haalt het voorbeeld aan van het Verenigd Koninkrijk waar zelfs doden zijn gevallen door de gebrekkige infrastructuur ‘omdat de NHS de verkeerde beslissingen had genomen’. ‘Daar kunnen we helemaal niet mee akkoord gaan’. De artsen gaan zich eerst intern beraden over het document. ‘Volgens de minister is het nog maar een ontwerpnota. We hopen dat er nog ruimte is voor aanpassingen’.