Ongezien: openbaar ministerie protesteert tegen pensioenhervorming regering-De Wever
Het openbaar ministerie voert actie tegen de ingrepen die de federale regering in het pensioen van magistraten en gerechtspersoneel wil doorvoeren. Zo zal het vanaf woensdag geen elementen van antwoord meer bieden op parlementaire vragen en niet meer ingaan op vragen om advies of deelname aan werkgroepen van de regering of het parlement. Maar ook zal het openbaar ministerie niet langer instemmen met de opschorting van de tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen op vraag van de minister van Justitie.
Het gebeurt niet alle dagen dat het openbaar ministerie in die mate actie voert, integendeel. ‘Bij mijn weten is dat nog nooit gebeurd’, bevestigt Frédéric Van Leeuw, de procureur-generaal van Brussel, in naam van het College van het Openbaar Ministerie. ‘Maar hier gaat de regering dan ook een brug te ver. Op een bepaald ogenblik is de emmer vol.’
Het openbaar ministerie vreest immers voor een koopkrachtverlies van 30 tot 40 procent voor magistraten met pensioen indien alle maatregelen uit het regeerakkoord, de beleidsverklaring en het paasakkoord bij elkaar worden opgeteld. Het gaat concreet over de beperkte indexatie van de pensioenen boven 5.250 euro bruto, het ontbreken van overgangsmaatregelen en het feit dat je vanaf 2027 voor je 27ste benoemd moet zijn én je studiejaren moet hebben afgekocht om een volledig pensioen op te bouwen.
Van Leeuw klaagt aan dat Justitie al jaren het signaal krijgt dat er geen geld is, waardoor de kaders bijvoorbeeld niet ingevuld raken. ‘Nu krijgen we met het paasakkoord te horen dat er geen bijkomende middelen zijn, dat we strenger moeten zijn, maar dat tegelijkertijd ons pensioen stevig zal verminderen’, luidt het. ‘Vergelijk het met een voetbalploeg die met negen spelers op een slecht veld moet aantreden, die dan de boodschap krijgt dat ze veel moet scoren, maar nadien de matchpremie niet krijgt.’
Geen overleg
De procureur-generaal laakt daarbij dat er geen overleg aan vooraf is gegaan. Het ergert hem bovendien dat er geen impactanalyse is gebeurd van de maatregelen. Van Leeuw merkt op dat de magistraten geen voordelen genieten die in andere sectoren wel bestaan, zoals een tweede pensioenpijler of mogelijkheid tot een bijberoep. Het openbaar ministerie telt in ons land 900 parketmagistraten en 1.600 rechters bij de zetel. De maatregelen hebben echter ook impact op personeelsleden bij parket en zetel, en gepensioneerde magistraten.
Bovendien schermen de magistraten in een mededeling ook met de rol van de rechterlijke macht. Het is één van de drie machten in ons land. Magistraten moeten hun onafhankelijke en onpartijdige rol altijd los van politieke, maatschappelijke of economische druk kunnen uitoefenen, benadrukken ze. ‘Die functionele onafhankelijkheid vormt de hoeksteen waarop in een democratische samenleving een integere Justitie wordt gebouwd. De bezoldiging van magistraten moet in verhouding staan tot hun rol, hun kwaliteitsvolle en gespecialiseerde profielen en de vele verantwoordelijkheden die ze dragen.’
De maatregelen van het openbaar ministerie uit protest tegen de pensioeningrepen zijn een beslissing van het College van het openbaar ministerie met alle korpschefs en hoofdsecretarissen van het openbaar ministerie. Volgende week vindt overleg plaats met minister van Pensioenen Jan Jambon. Afhankelijk van het resultaat van dat overleg volgen mogelijk verdere acties.
De beslissing van de magistraten om de uitvoering van straffen niet langer op te schorten, kan wel eens zichtbare gevolgen hebben. Waar gaat het om? Het openbaar ministerie is ook verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van een veroordeling. Concreet: wanneer iemand een celstraf krijgt, moet het openbaar ministerie ervoor zorgen dat de veroordeelde een gevangenisbriefje krijgt. Na ontvangst moet de veroordeelde zich binnen de vijf dagen bij de gevangenis aanmelden.
Om de overbevolking in de gevangenissen aan te pakken, had de (vorige) regering gevraagd die tenuitvoerlegging op te schorten, al gold dat niet voor alle categorieën misdadigers. Volgens Van Leeuw werden er sinds oktober daardoor al ‘ongeveer 4.000 straffen’ niet uitgevoerd. ‘We hebben een tijdje meegewerkt en zijn van zeer goede wil geweest, maar als er dan achter de rug zulke dingen gebeuren… Wij gaan nu gewoon wat ons wordt gevraagd in de wet. Als er een straf wordt uitgesproken, is het normaal dat die wordt uitgevoerd.’