Noël Bulckaert heeft een voorstel om de vakanties in het Vlaams onderwijs beter te organiseren.
Als we wachten tot een volgende Vlaamse regering een hervorming van het schooljaar realiseert, dreigen we ongeveer 10 jaar achter te lopen op de Franstaligen. Zij beëindigen inmiddels al hun derde vernieuwd schooljaar.
In Vlaanderen wordt het hoog tijd om een reorganisatie op zijn minst toch voor te bereiden, ook al staat de invoering van een nieuw schooljaar niet in het Vlaams regeerakkoord. Maar dat was het verbod op smartphones in het secundair onderwijs evenmin. Een daadkrachtige minister kan dus veel bereiken!
Start half augustus
Op advies van talrijke deskundigen en op vraag van veel ouders wordt de zomervakantie van bijna 9 weken (62 dagen in juli en augustus) best met 2 weken ingekort. Een nieuw schooljaar kan 14 dagen vroeger starten omstreeks half augustus. De leerlingen zijn ondertussen uitgerust, de temperaturen worden milder en er wordt slechts één zomermaand gewijzigd. Het verlies van twee weken zomervakantie wordt gecompenseerd door een nieuwe week herfstvakantie en een bijkomende week krokusvakantie.
Begin op maandag
Het is efficiënt om alle leerperiodes en vakanties te laten beginnen op een eersteweekdag in plaats van op een vastgelegde datum die jaarlijks op een andere dag valt.
Zo creëert een vaste start op 01 september meestal een afgeslankte en teleurstellende beginweek. Ook het verder ongeïnteresseerd schoollopen tijdens de resterende junidagen in de week van 01 juli stuit terecht op onbegrip.
Evenwaardige leerperiodes
De jaarlijkse variatie van de Paasdatum, oplopende tot 35 dagen, geeft aanleiding tot de vaak ongelijke duur van het tweede en derde trimester. De Paasdatum wordt dus best losgelaten. Samen met de andere maatregelen wordt het dan mogelijk om de 7 leerperiodes zoveel mogelijk even lang te houden.
Geen snipperdagverlof
Uit onderzoek van Tempo-Team in samenwerking met KU Leuven blijkt dat we de hoogste piek in het welbevinden na acht dagen vakantie bereiken. Een hele week vakantie is dus heilzaam. Eén dagje verlof voor de schoolgaanden blijkt vrijwel nutteloos. Dit komt trouwens het onderwijs erg storend onderbreken en baart de ouders telkens kopzorgen.
Het wettelijk vastgelegd ééndaags snipperverlof moet bijgevolg dringend hervormd worden. Op aandringen van Vlaanderen kan een daartoe vereiste federale wetswijziging het hele land ten goede komen. Meteen maakt men komaf met de huidige asynchrone verlofregelingen in Brussel.
Wettelijke ‘verlof’-dagen
Vijf van de huidige 10 wettelijke ‘feest’-dagen (01/11, 25/12, 01/01, 01/05 en 21/07) moeten voor iedereen wettelijke ‘verlof’-dagenworden in onze seculier evoluerende maatschappij. In het onderwijs gaf dit tot op heden weinig aanleiding tot snipperdagverlof. Kerstmis, Nieuwjaar en 21 juli horen immers tot schoolvakanties. Het mondiaal verlof van 01 mei kan daarentegen nog wél op een lesdag vallen. En Allerheiligen kan zich soms net buiten die vakantieweek en aansluitende weekends situeren.
Gewone verlofdagen
De overige vijf wettelijke ‘feest’-dagen (Paasmaandag, O-L-Heer Hemelvaart, Pinkstermaandag, 15/08 en 11/11) worden beter gewone verlofdagen. Werknemers buiten het onderwijs kunnen deze 5 bijkomende gewone verlofdagen vrij opnemen. Zij kunnen desgewenst geëngageerd zelf verlof nemen voor de herdenking van Wapenstilstand 11/11, die voor jongeren erg nodig op school moet gebeuren.
In het onderwijs geven 4 van die 5 gewone verlofdagen, aangevuld met het traditioneel brugverlof na O-L-H Hemelvaart, de mogelijkheid tot een vakantieweek in mei. Ook in ‘7+7’ valt O-L-Vrouw Hemelvaart op 15/08 meestal nog net in de zomervakantie.
Nieuwe ‘verlof’-dagen
Er worden voortaan nog drie nieuwe wettelijke ‘verlof’-dagen voorzien: tweede Kerstdag, tweede Nieuwjaarsdag en 11 juli in Vlaanderen. Dit verlof is verantwoord na het afsluiten van de feestdagen en ook op de Vlaamse feestdag. In het onderwijs geeft 02/01 enkel aanleiding tot verlof als de Kerstvakantie uitzonderlijk eindigt op zondag 01 januari.
2025-2026
Het traditioneel schooljaar 2025-2026 telt 37 (8+7+6+6+10) lesweken waarvan 5 met een snipperverlofdag (= 180 lesdagen). Er zijn 15 (1+2+1+2+9) verlofweken gespreid over 5 vakantieperiodes.
Het voorstel ‘Schooljaar 7+7’ voorziet 36 (5+5+6+5+5+5+5) lesweken waarvan slechts 1 met een snipperverlofdag (=179 lesdagen). De 16 (1+1+2+2+2+1+7) verlofweken geven 7 vakantieperiodes.
Tot slot
Onlangs kreeg ik in Brussel de gelegenheid om het ‘Schooljaar 7+7’ voor te leggen aan het kabinet van Vlaams minister Zuhal Demir. De interesse was oprecht. Deze hervorming beperkt zich evenwel niet tot het onderwijs. Ze opent ook nieuwe perspectieven voor het toerisme, het gezinsleven, de jeugdverenigingen, de kunst- en muziekacademies, de sportkampen, enzovoort. Onze toekomst oogt beloftevol bij het optimaliseren van onze inzet en ons tijdsgebruik.
Het ‘Schooljaar 7+7’ is klaar. Nu Vlaanderen nog.
Noël Bulckaert (°1948)
Onderwijzer Sint-Jozefsinstituut Torhout – Licentiaat schoolpsychologie KU Leuven.
Voormalig directeur Vrij PMS-Centrum 2, Hasselt – Gepensioneerd medewerker van Vrij CLB Hasselt.
