Een nieuw kenniscentrum oprichten dat aangestuurd moet worden door een al bestaand kenniscentrum, dat op zijn beurt uit de grond gestampt werd na de afschaffing van goed functionerende expertisecentra. Het ‘flipflopbeleid’ van onze onderwijsministers loopt de spuigaten uit, vindt lerarenopleider Johan De Wilde.
Tien jaar geleden, bij de start van de regering Bourgeois, schafte toenmalig minister van Onderwijs Hilde Crevits de amper acht jaar eerder gelanceerde expertisecentra voor de lerarenopleidingen af. Deze besparingsoperatie kostte weinig jobs maar schaadde zowel de samenwerking tussen de opleidingen als de kwaliteit van elk van hen.
Ondertussen bleef de Vlaamse Regering lippendienst bewijzen aan lerarenopleidingen als fundament voor goed onderwijs. Begrijpe wie kan.
Nu, twee legislaturen later, heeft minister van Onderwijs Zuhal Demir negen miljoen veil voor een nieuw kenniscentrum om een boost te geven aan de onderwijskwaliteit. Deze keer zal het geld niet naar alle instellingen gaan, maar naar ‘minstens twee’ gelukkige hoger onderwijsinstellingen of minstens één hogeschool en één universiteit.
De focus van de onderwijsonderzoekers en lerarenopleiders die wellicht die kar zullen trekken, ligt niet op de kwaliteitsverbetering van de lerarenopleidingen, maar op de kwaliteitsverbetering van het basisonderwijs. Leerpunt, een kenniscentrum dat door haar voorganger Ben Weyts gecreëerd werd, zal het werk van het nieuwe kenniscentrum coördineren. Een wetenschappelijk consortium, samengesteld uit andere instellingen, krijgt twee miljoen voor monitoring en evaluatie.
“De beste expertise zit niet in een paar uitverkoren instellingen, maar in de hoofden van docenten en onderzoekers in universiteiten en hogescholen over heel Vlaanderen en Brussel”
Waarom creëert de minister nieuwe instellingen en organiseert ze de strijd om extra middelen tussen bestaande? Een versterkte samenwerking zou zowel de kwaliteit van alle lerarenopleidingen als de professionalisering in de scholen duurzamer verbeteren. De beste expertise over alle deelthema’s zit bovendien niet in een paar uitverkoren instellingen, maar in de hoofden van docenten en onderzoekers in verschillende universiteiten en hogescholen over heel Vlaanderen en Brussel.
Een warrig kluwen
Het aangekondigde nieuwe kenniscentrum moet trouwens begin volgend schooljaar al aan de bak om een netwerk van dertig nog te bepalen inspiratiescholen en de pedagogische begeleidingsdiensten te professionaliseren, waar ook nog eens respectievelijk acht en negen miljoen voor uitgetrokken wordt. De beloofde kwaliteitsverbetering vraagt dus snel en veel afstemming tussen bestaande en nog op te richten structuren.
De opdracht is nog moeilijker omdat goede professionalisering niet alleen door de juiste mensen gebeurt, maar ook op het juiste moment met de juiste materialen, terwijl leerplannen en leermaterialen nog moeten ontwikkeld worden.
Alsof dat nog niet erg genoeg is dreigt de minister een extra mattheuseffect in het onderwijs te creëren. De scholen die volgens de criteria van de minister goed bezig zijn en ter inspiratie mogen dienen, zullen voorgaan en de meeste professionalisering krijgen. De scholen die minder goed bezig zijn of zouden zijn, zullen later mogen gaan kijken hoe het wel moet en een vorming krijgen van mensen die zelf pas nagevormd zijn.
Opnieuw, begrijpe wie kan.
Daadkracht of onbezonnenheid
Voormalig Duits bondskanselier Olaf Scholz werd een gebrek aan daadkracht verweten omdat hij vaak lang wikte en woog over de Duitse steun aan Oekraïne. Vergeten werd dat hij Zelensky meer steunde dan andere regeringsleiders die zich een veel doortastender imago aanmeten.
Zuhal Demir ontpopt zich tot Scholz’ antipode. Ze beslist voor ze doordenkt. Ze denkt dat wat geld voor computers in scholen besparen hier en wat extra middelen voor een paar actoren daar voor een kentering zal zorgen.
Wat zij of zij die haar oor hebben niet zien is dat snokken aan het beleid en nieuwe centra uit de grond stampen meer structuren afbreekt dan dat het de kwaliteit van het onderwijs versterkt.