Maandagochtend plaatste N-VA zijn belangrijkste pionnen naar aanloop van 26 mei. ‘De partij zal de verkiezingscampagne nu met het klassieke sausje overgieten’, zegt professor Carl Devos (UGent) aan Knack.
N-VA kondigde maandagvoormiddag aan dat Bart De Wever zich naar aanloop van 26 mei kandidaat stelt voor de positie van Vlaams minister-president. Als hij het haalt, geeft De Wever zijn functies als partijvoorzitter en burgemeester van Antwerpen op. Voormalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon wordt op zijn beurt lijsttrekker voor de federale verkiezingen en heeft de ambitie om Charles Michel te vervangen als premier. Huidig Vlaams minister-president Geert Bourgeois wordt ten slotte lijsttrekker voor de Europese parlementsverkiezingen. ‘Dit is een uitgekiende strategie’, zegt professor Carl Devos (UGent). ‘Het toont dat de N-VA op alle niveaus wil blijven meespelen’, klinkt het.
Kan iemand als Jan Jambon premier worden? N-VA heeft zich de afgelopen maanden niet populair gemaakt bij andere partijen.
CARL DEVOS: Jan Jambon is een gematigde figuur die bij andere partijen op veel goeddunken kan rekenen. Hij heeft – meer dan de polariserende De Wever – de allures van een staatsman en onderhoudt bovendien goede banden met huidig premier Charles Michel. Jambon is niet controversieel in Franstalig België waardoor hij de plooien van afgelopen maanden gemakkelijker kan gladstrijken. Het toont aan dat de N-VA ook op het federale niveau graag wil blijven besturen. De partij zal de verkiezingscampagne nu met het klassieke sausje overgieten. Ze wil opnieuw de strijd met de Parti Socialiste aangaan om de verwezenlijkingen van Michel I te beschermen. Het lijkt wel 2014 all over again.
Haalt de N-VA het confederalisme daarmee opnieuw uit de koelkast?
DEVOS: Neen. N-VA zal het confederalisme enkel als voorwaarde hanteren wanneer het met de PS in zee moet gaan. Al is dat voor N-VA niet de eerste keuze. Maar de andere partijen staan niet te trappelen voor een zevende staatshervorming. Op dat vlak staat de N-VA geïsoleerd. Ze zullen er geen breekpunt voor de regeringsdeelname van maken. Anders dreigt de partij zichzelf op voorhand op de oppositiebanken te plaatsen.
Hoe belangrijk wordt Vlaanderen nu De Wever zich kandidaat stelt als minister-president?
DEVOS: Het toont aan dat hij het ‘hogere doel’ van zijn partij wil dienen. Het was geen geheim dat de N-VA niet langer tevreden was van Geert Bourgeois. Maar het probleem is dat er geen geschikte opvolgers waren. Ben Weyts of Liesbeth Homans wegen té licht terwijl Theo Francken op zijn beurt te polariserend is. De Wever moet hebben gedacht dat hij de best mogelijke vervanger was. De kans dat hij het tot Vlaams minister-president schopt, is trouwens aanzienlijk. De N-VA blijft in Vlaanderen waarschijnlijk de grootste partij en krijgt dus het initiatiefrecht om de regering te vormen. Op dat vlak verwacht ik weinig problemen.
De Wever kiest nog geen jaar na de gemeenteraadsverkiezingen het ruime sop kiest. Hoe zal men in Antwerpen reageren?
DEVOS: De aankondiging komt alleszins als een verrassing omdat er geen indicaties waren dat hij Antwerpen wilde verlaten. De Wever zal wel beargumenteren dat hij als Vlaams minister-president de belangen van de Antwerpenaar zal dienen – denk maar aan het dossier rond de Oosterweelverbinding. Toch zal zijn vertrek wat aanvoelen als een vaandelvlucht. Met Koen Kennis (N-VA) staat in Antwerpen de gedoodverfde opvolger klaar, al zal die toch grote schoenen moeten vullen.
Het zou me niet verbazen moest er bij SP.A een zucht van opluchting weerklinken. Als Vlaams minister-president zal De Wever een meer gematigde toon aanslaan. De coalitie in Antwerpen verliest een stuk van haar nationale allures als De Wever naar Brussel verhuist. Daarbovenop hebben de coalitiegesprekken in Antwerpen voor SP.A de deur misschien wel op een kier gezet om aan de volgende Vlaamse regering deel te nemen.
Wie staat er in de rij om het voorzitterschap van Bart De Wever over te nemen?
DEVOS: Veel zal afhangen van de verkiezingsuitslagen en de onderhandelingen die daarop volgen. Voormalig minister van Defensie en ondervoorzitter Sander Loones staat binnen de partij erg hoog aangeschreven. Bart De Wever noemde hem ooit zijn politieke zoon. Ook voormalig staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken komt in beeld. Maar wanneer N-VA naast een regeringsdeelname grijpt op federaal niveau, zal men voor Jan Jambon ook nog een belangrijke plek moeten vinden. Het kan eigenlijk nog alle kanten uit.
Wat betekent dit voor de regering in lopende zaken?
DEVOS: Niet bijzonder veel. De regering zal blijven voortkabbelen. Wel kunnen we verwachten dat de N-VA zich zoals aangekondigd constructief zal opstellen om nog een aantal zaken uit het regeerakkoord te verwezenlijken. Zeker nu blijkt dat ze na 26 mei ook op het federale toneel opnieuw wil meespelen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
