Mobiliteitsplan Gent: ‘Werkelijkheid is genuanceerder dan tweestrijd die ervan gemaakt wordt’

Door de politieke discussie over het Gents Mobiliteitsplan dreigen de echte gebreken ervan ondergesneeuwd te raken, vreest Bart Peeters. Nu het mogelijk tot een referendum komt, roept hij als inwoner van het stadscentrum iedereen op -ongeacht zijn of haar politieke voorkeur- om het plan ook daadwerkelijk te lezen. ‘Helpt dit de leefbaarheid echt vooruit?’

De kogel is door de kerk: met de oprichting van IntelliGent Mobiel is vorige week een georganiseerde poging van start gegaan om een referendum af te dwingen over het Gents Mobiliteitsplan bij het stadsbestuur.

De politieke discussie over het Gents Mobiliteitsplan sleept ondertussen twee jaar aan. De breuklijn tussen links en rechts is bekend, en werd twee maand geleden nog eens op scherp gesteld in de gemeenteraad. Daar werd beslist of er een referendum gehouden moet worden over de bewuste plannen van het stadsbestuur. Het resultaat van de zitting was voorspelbaar: in de ene hoek N-VA en CD&V die voor zijn, aan de andere kant Groen en SP.A die tegen zijn, en ergens daartussen: Open VLD, die het in dit dossier ook zelf allemaal niet meer zo goed weet.

Ondertussen is het dus N-VA, de feitelijke bezielers van IntelliGent Mobiel, die zullen ijveren voor de 26.000 handtekeningen om het referendum af te dwingen. De vraag zou dan zijn: ‘Vindt u dat Gent en de Gentenaars beter worden van het voorliggende circulatieplan: ja of neen?

Maar die voorstelling van de feiten weerspiegelt niet wat er leeft onder de Gentenaren. Sterker nog: het schouwspel op de gemeenteraad bevestigt de bestaande stereotypen en clichés, terwijl de werkelijkheid genuanceerder is, en niet zo maar een zaak van links tegen rechts. Zo is niet iedereen die zichzelf groen noemt (zonder daarom per se voor Groen te stemmen) een onverdeelde voorstander van het plan zoals het nu op papier staat.

Meer nog, wie het plan leest kan -ongeacht zijn of haar politieke kleur- kan weinig meer dan vaststellen dat het zeer twijfelachtig is of dit plan zal leiden tot meer leefbaarheid voor de burgers in de stad

Waar zijn de streefcijfers?

In september schreef burgemeester Daniël Termont in een open brief aan de Gentenaars dat ‘niets doen geen optie is’. Dat kan best zijn, maar dat wil niet zeggen dat ‘iets’ doen daarom per definitie positief is. De uitstoot van C02 en van fijn stof moet naar beneden. Daar is iedereen het over eens. Maar hoe dit het geval zal zijn wanneer dit plan wordt uitgerold, is veel minder duidelijk. Meer nog. Nergens in het 226 pagina’s tellende document, worden er streefcijfers genoemd.

Kandidaat-burgemeester Balthazar herhaalde onlangs ook de woorden van de burgemeester dat ‘de vastgelegde randvoorwaarden voor de opstart van het plan uitgevoerd moeten zijn’.

Maar waar in het plan zijn die randvoorwaarden dan vastgelegd? Wie het plan leest, wordt niet per se veel wijzer.

Voorbeeld 1: Er wordt voortdurend beweerd dat er 1.100 P+R plaatsen zullen bijkomen. Ten eerste is dat voor een stad als Gent een wel heel laag aantal, maar belangrijker: uit de tekst blijkt dat (p125-133) dit getal niet vast ligt, maar enkel is bevestigd ‘met grote zekerheid volgens de huidige inschattingen’. Wie dan de lijst in detail bekijkt, moet zich de vraag stellen stellen of de locaties wel geschikt zijn in functie van grootte, bereikbaarheid en aansluiting op het net van De Lijn.

Voorbeeld 2: In het circulatieplan worden er onder de titel ‘versterkende maatregelen’ amper 4 bladzijden gewijd aan het openbaar vervoer. Het is opvallend dat het in het plan ontbreekt aan een concreet engagement over een uitbreiding van de verschillende vormen van openbaar vervoer.

Natuurlijk, exacte voorspellingen zijn moeilijk, want niet het stadsbestuur is hier bevoegd. Het ziet er bijvoorbeeld momenteel niet zo goed uit voor de cruciale tramlijn 7 die van Sint-Denijs-Westrem naar het Dampoortstation zal leiden.

Voorbeeld 3: De R40 of binnenring, de sleutel van dit plan, wordt aangepakt door ‘verkeerstechnische aanpassingen’ aan de problematische kruispunten, zoals de Heuvelpoort of de Sint-Lievenspoort. Maar het effect van deze maatregelen kan onmogelijk voldoende zijn om de extra druk aan te kunnen. Want nu de auto minder vrij spel krijgt in de binnenstad, zal alle verkeer zich naar de binnenring verplaatsen. Dat betekent dat nagenoeg alle grote kruispunten grondig heraangelegd moeten worden. Want de R40 staat nu al voor het grootste deel van de tijd dichtgeslibd. Wanneer zullen die werkzaamheden dan gebeuren, voor de invoering van het plan? Blijkbaar is leefbaarheid minder belangrijk voor wie langs de R40 woont.

Want het is niet dat Gentenaars zo verknocht zijn aan hun wagen, velen van hen kunnen op dit moment gewoonweg niet zonder voor hun woon-en-werkverkeer. Zolang een globaal beleid dàt niet fundamenteel kan veranderen, zullen Mobiliteitsplannen vooral bestaan uit goede bedoelingen, en erg veel wishful thinking.

Het plan zoals het nu op tafel ligt, vertoont nog te veel gebreken, die als deel van een politieke strategie (bewust) genegeerd lijken te worden. Daarom mijn oproep voor de Gentenaars, laat even uw politieke voorkeur los en lees het volledige plan. En stel de vraag of wat er nu op tafel ligt, wel realistisch is, en of het stadsbestuur niet nog meer dan één tandje moet bijsteken als het echt werk wil maken van alternatieven voor het autoverkeer.

( Bart Peeters (32) woont in het centrum van de stad, maar pendelt elke dag naar Brussel. Noodgedwongen, want hij zou nergens anders willen wonen dan in Gent.)