Ewald Pironet

‘Meer dan 250 coronadoden per week, maar we kijken er niet meer van op’

Elke dag sterven in ons land gemiddeld 39 mensen aan corona. We staan er niet meer bij stil, maar dat is elke dag een goed gevulde bus, elke week twee Boeings 737.

‘De strategische voorraad mondmaskers niet vervangen was fout’, verklaarde gewezen minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) vorige week tijdens een hoorzitting in het parlement. ‘Dat had anders gekund en gemoeten.’ Die verklaring kwam één jaar nadat op de website van Knack uit de doeken was gedaan hoe onze strategische voorraad van 32 miljoen chirurgische en 6 miljoen FFP2-maskers was vernietigd. En niet vervangen. Hoewel er al in 2006 in een noodplan voor een grieppandemie gewezen was op de cruciale rol van mondmaskers. Een jaar geleden verklaarde De Block trouwens nog dat ‘het geen zin heeft om mondmaskers te dragen, het kan zelfs een vals gevoel van veiligheid geven’.

Voor de bestrijding van het coronavirus zijn we al een jaar vooral op onszelf aangewezen.

Vijftien jaar geleden werd in het noodplan in het ergste scenario uitgegaan van 22.100 doden als gevolg van een pandemie. Nu telt ons land al meer dan 24.000 coronadoden. De laatste tijd komen er daar elke dag nog gemiddeld 39 bij. Dat zijn meer dan 250 coronadoden per week. We kijken er niet meer van op. ‘Een mens moet toch ooit van iets sterven’, luidt de reactie soms zelfs.

Vorige maand publiceerden demografen Patrick Deboosere en Johan Surkyn (beiden VUB) en biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven) op onze website een analyse van de sterftecijfers in 2020. Zij concludeerden dat er vorig jaar ruim 17.500 meer overlijdens waren dan verwacht onder ‘normale omstandigheden’. Rekening houdend met de hittegolf trof de oversterfte ten gevolge van covid-19 minstens 16.000 personen. ‘Dat zijn 16.000 mensen die normaal gesproken niet hadden hoeven te overlijden’, stellen de auteurs.

De drie experts analyseerden ook de leeftijd van de mensen die stierven en besluiten ‘dat het een illusie is om te denken dat corona alleen de hoogste leeftijden treft’. Ze stelden al oversterfte vast vanaf 35 jaar. Het sterfterisico stijgt wel met de leeftijd en de oversterfte neemt dan toe, maar ‘de gedachte dat het zogenaamd om het knippen van “dor hout” gaat, om mensen die sowieso in de komende maanden zouden overlijden, is hier volkomen fout’. Hoe dit precies zit voor (de eerste helft van) dit jaar zal pas later blijken, maar we kunnen al zeggen dat steeds vaker mensen onder de 65 jaar het slachtoffer zijn van corona. Ook veel jonge mensen komen op de afdeling intensieve zorg terecht.

In ieder geval is het duidelijk dat we meer dan een jaar na de uitbraak van de pandemie nog steeds achter de feiten aan huppelen, niet alleen met de mondmaskers. Zo was het hele opzet van het contactonderzoek en de app ‘coronalert’ een slag in het water. Het illustreert dat de digitalisering van onze overheid heel wat beter kan en moet. Vlaanderen behoort alvast op dat vlak niet tot de topregio’s, zoals we ambiëren.

Of neem het onderwijs. Er is daar al langer sprake om zelftests in te zetten, maar die zouden er niet voor midden mei zijn. Dat ontlokte hier en daar de cynische commentaar dat ze pas beschikbaar zullen zijn als het schooljaar bijna om is. Heel wat scholen beschikken bovendien nauwelijks over CO2-meters, die na moeten gaan of de klassen voldoende verlucht worden.

Er werd budget vrijgemaakt om extra lesgevers aan te werven om de leerachterstand in te halen. Alleen scholen vinden geen extra leerkrachten, want die zijn er niet. Er werd een oproep gelanceerd om gepensioneerde leerkrachten in te schakelen, maar hoe leg je aan hen uit dat ze best niet op hun kleinkinderen letten, maar wel voor de klas mogen staan?

Voor de bestrijding van het coronavirus zijn we al een jaar vooral op onszelf aangewezen: contacten beperken, afstand houden, mondmaskers dragen, handen wassen, ruimtes verluchten, thuis werken enzovoort. Gelukkig zijn wetenschappers erin geslaagd heel snel heel goede vaccins te ontwikkelen. Er werd terecht gefoeterd op de farmabedrijven toen ze bij de levering van de vaccins hun afspraken niet nakwamen, maar nu rust al de hoop op hen om het coronavirus te verslaan.

In de ziekenhuizen blijft het in afwachting alle hens aan dek. Net zoals aan het aantal coronadoden zijn we gewend geraakt aan de bovenmenselijke inspanningen die daar dag en nacht gebeuren. Maar de zorgverleners, vorig jaar door Knack al uitgeroepen tot ‘mensen van het jaar’, verdienen ook nu elke dag applaus. Meer dan ooit, zelfs.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content