Ook trans personen zijn moe na een dag werken en willen rustig op de trein kunnen zitten.
Een volle trein kijkt toe. Niemand staat op wanneer er naar haar wordt geschreeuwd, niet wanneer ze de huid vol wordt gescholden, niet wanneer ze ‘stop’ roept en het toch doorgaat. De volgende dag aan de telefoon zegt ze dat het jammer is dat ze niet naar buiten durft, want de zon schijnt.
‘De wereld haat mij, Martha’, sms’t ze later. Ik wil antwoorden dat dat niet waar is. Ik houd van haar, en er zijn zó veel mensen die van haar houden. Ze is zó het houden van waard. Maar ik begrijp ook dat ik haar ervaring niet mag ontkennen, haar niet voor de gek moet houden.
Dagelijks wordt ze bespot, aangevallen en achternagezeten. Dagelijks bedreigen mannen haar op straat, gesterkt in hun transfobie door politici die daarin uitblinken. De laatste jaren is ze tot vijand verklaard door de spreekbuizen van het opkomende fascisme, en het zogenaamde centrum heeft zich daar amper tegen verzet. In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is bewezen hoe haar rechten als sneeuw voor de zon kunnen verdwijnen. In de politie kan ze geen vertrouwen hebben, laat staan dat ze daar gerechtigheid kan zoeken. En een hele wagon zwijgt wanneer ze wordt aangevallen.
Dus al geloof ik het liefst dat we met velen zijn bij wie liefde woekert waar haat wordt gezaaid, met genoeg om haar een veilig gevoel te geven, de realiteit spreekt mij te vaak tegen. Een stille meerderheid laat haar welzijn tussen de vingers glippen.
‘Dit is toch een tolerant land’, hoor ik. Daar ben ik niet zo zeker van. In het idee van ‘tolerantie’ op zich schuilt al een gigantisch probleem, lijkt me. We raken er onmogelijk mee voorbij het denken in binariteiten – niet alleen die van man en vrouw, maar ook de zogenaamde tegenstelling tussen zij die ‘gewoon’ zijn en zij die een ‘identiteit’ hebben, die ‘getolereerd’ moeten worden.
Een binariteit die het idee in stand houdt dat er vanzelfsprekende mensen zijn die we vanzelfsprekend respecteren, en andere bij wie je eigenlijk de keuze hebt om dat te doen. Waardoor het aanvaarden van iemands bestaan plots ‘een mening’ wordt. Een binariteit die het lot bepaalt van vluchtelingen, daklozen, queer personen, meisjes met hoofddoeken, en die aan de basis ligt van hun algemeen aanvaarde onderdrukking.
Trans personen belichamen een ontsnappingsroute uit die binariteit, en uit zoveel andere vormen van binair denken. Hun bestaan verbeeldt een wereld voorbij rigide tegenstellingen en voorbij het harnas van de norm. Queerness daagt ons denken uit. Maar trans personen zijn vooral ook gewoon moe na een dag werken en willen rustig op de trein zitten. Het is niet hun aanwezigheid die bij ons vragen moet oproepen, maar die van ons eigen zwijgen.
