Een op de drie Brusselse vijfenzestigplussers en een op de twee Brusselse tachtigplussers woont alleen. Het burenhulpnetwerk Accolage wil hun isolement doorbreken. ‘We moedigen wederkerigheid aan: iemand die zich eerst eenzaam voelde, kan later zelf iemand bezoeken.’
Bertrand Vande Voorde (28) studeerde geschiedenis, maar koos voor een job bij Accolage. ‘Het menselijke raakt me. Er is weinig mooier dan iemand helpen zonder iets terug te verwachten. Mensen zijn sociale dieren en kunnen niet zonder anderen. Ik vind het geweldig om als een soort matchmaker mensen samen te brengen. Het is ook fijn dat je als 28-jarige bevriend kunt zijn met iemand van tachtig. Soms klikt het zelfs beter dan met leeftijdsgenoten.’
In Brussel zijn bijna 160.000 inwoners ouder dan 65 jaar. Eén op de drie woont alleen, bij tachtigplussers is dat dat zelfs de helft. Velen van hen raken door verminderde mobiliteit of ziekte in een sociaal isolement. Hun leefwereld krimpt tot een straal van 500 meter rondom hun woning, waardoor ze vervreemden van hun buurt en zich eenzaam voelen. Hun lichamelijke en mentale gezondheid gaat erop achteruit en het risico op vroegtijdige sterfte stijgt.
De strijd tegen eenzaamheid is voor Vande Voorde ook iets persoonlijks. ‘Mijn oma is twee maanden geleden overleden. Ze was goed omringd, en toch merkte ik hoe eenzaam ze soms was. Je ziet het ook niet altijd aan mensen op straat. Als jongeren zijn we daar niet veel mee bezig, maar ik vind het belangrijk om hen te helpen. Dat zeg ik ook tegen mijn vrienden.’
Antennes
Accolage is sinds 2013 actief in Brussel en telt intussen meer dan 700 deelnemers. Vrijwilligers kunnen op verschillende manieren helpen. Ze gaan met een oudere Brusselaar wandelen of een koffie drinken. ‘We willen iedereen een plaats geven binnen ons netwerk. Iemand die veertig jaar secretaresse was, kan mensen opbellen en vragen of ze hulp nodig hebben’, aldus Vande Voorde.
‘Een poetshulp of verpleegkundige heeft vaak te weinig tijd voor een babbeltje.’
Daarnaast bieden vrijwilligers ook praktische hulp: ze doen af en toe een boodschap of begeleiden mensen naar het ziekenhuis. ‘Die ondersteuning maakt zelfstandig wonen langer mogelijk’, zegt Vande Voorde. ‘Zeker nu de zorgsector zo onder druk staat. Veel ouderen hebben professionele hulp, zoals een poetshulp of Familiehulp, maar die hebben vaak weinig tijd. Wie langskomt via Accolage doet dat in zijn vrije uren en maakt dus bewust tijd voor een babbeltje.’
Naast de vrijwilligerswerking houden vier antennemedewerkers wekelijks twee uur permanentie in zeven wijken. ‘Mensen kunnen dan fysiek langskomen om hulp te vragen. In Ganshoren, waar ik actief ben, is dat uitgegroeid tot een sociale permanentie’, zegt hij. ‘Ouderen ontmoeten buurtbewoners en drinken samen een koffie. Dat menselijk contact betekent veel voor hen. Ze krijgen opnieuw vertrouwen in hun buurt en in de mensheid’, besluit Vande Voorde.
Strijd tegen eenzaamheid: ‘Met wat vaker “hallo” zeggen komen we er niet’
Eenzame ouderen zoeken
De organisatie trekt ook zelf de straat op. Op de Dag van de Ouderen delen vrijwilligers duizenden bloemen uit met een kaartje waarop uitleg staat over de werking van Accolage. ‘We vragen mensen om die bloem aan een oudere uit hun omgeving te schenken. Zo maken we onze werking bekend bij een breed publiek’, legt Vande Voorde uit.
‘Voor jonge mensen is het vaak fantastisch om een echt Brussels madammeke te leren kennen dat hier al haar hele leven woont.’
De vrijwilligers van Accolage zijn van alle leeftijden. ‘We moedigen wederkerigheid aan: iemand die zich eerst eenzaam voelde, kan later zelf iemand bezoeken’, vertelt Vande Voorde. Zo gaat een vrouw van 82 uit Jette wekelijks langs bij een vriendin van 90.
Ook jongeren vinden hun weg naar Accolage. ‘Veel jonge mensen die naar Brussel verhuizen, willen hun buurt leren kennen. Dan is het fantastisch om een echt Brussels madammeke te leren kennen dat hier al haar hele leven woont’, zegt hij. ‘Misschien spreekt de historicus in mij, maar we kunnen zo veel leren uit het verleden. Sommige bewoners hebben de oorlog nog meegemaakt in Brussel.’
https://www.knack.be/nieuws/gezondheid/eenzaam-is-niet-altijd-alleen-en-omgekeerd/