‘Levens redden door Europese solidariteit en samenwerking in de strijd tegen covid-19’

‘Door solidariteit te betonen met de manier waarop lidstaten omgaan met uitbraken van besmettelijke ziekten, zal Europa een blijvend voorbeeld en een precedent zijn voor de aanpak van toekomstige pandemieën’, schrijft Jan De Maeseneer samen met een groep van Europese experts op het vlak van gezondheidszorg.

Covid-19 verspreidt zich snel over heel Europa. Veel mensen lijden er momenteel onder en duizenden in Europa sterven. We weten dat deze cijfers onvermijdelijk veel verder zullen stijgen. De Europese Raad heeft onlangs het belang benadrukt van Europese solidariteit en samenwerking als reactie op de COVID-19-uitbraak.

De meeste Europese landen hebben ervoor gezorgd dat er geen grote financiële belemmeringen zijn voor de toegang tot gezondheidszorg, tests en (eventuele) nabehandeling. Zorgen voor voldoende capaciteit in een crisis als deze, met name voor beademingstoestellen en intensive care voor de ernstigste gevallen, is moeilijker op te lossen op korte termijn en op sommige plaatsen die onder de zwaarste druk staan, zijn er meldingen van ethische dillema’s en keuzes in de zorg. In een situatie als deze is internationale samenwerking om toegang tot acute bedden mogelijk te maken een manier om deze druk te verminderen.

Levens redden door Europese solidariteit en samenwerking in de strijd tegen covid-19.

De toegenomen behoefte aan capaciteit voor de intensive care heeft niet voor alle landen gevolgen met dezelfde intensiteit. In sommige landen zijn ziekenhuizen al overvol, terwijl in andere landen op dit moment lege bedden op patiënten wachten. Er zijn nu enkele voorbeelden van Europese samenwerking in opkomst (Duitse ziekenhuizen nemen patiënten met COVID-19 uit Oost-Frankrijk en Noord-Italië). Publieke en private klinische laboratoria coördineren ook de inspanningen in verschillende Europese landen om de test- en screeningcapaciteiten voor COVID-19 te vergroten. Dergelijke maatregelen kunnen worden uitgebreid binnen het wetgevingskader dat wordt geboden door de Richtlijn betreffende grensoverschrijdende zorg, die mechanismen creëert voor zaken als betaling voor zorg die in een andere lidstaat is ontvangen.

Door de impact van de piekdruk van de epidemie in een bepaald geografisch gebied (regio of land) opnieuw te verdelen door gebruik te maken van de bestaande capaciteit in een ander gebied, worden congestie en stress in de gezondheidszorgsystemen verminderd.

Internationaal delen van intensive care-bedden is slechts één van de bestaande mogelijkheden voor een werkelijk Europese inspanning om de COVID-19-uitdagingen aan te pakken, voortbouwend op de mechanismen die zijn vastgesteld voor grensoverschrijdende bedreigingen van de volksgezondheid, zoals vastgelegd in Besluit nr.1082 / 2013 / EU.

De COVID-19-pandemie heeft het belang aangetoond van samenwerking in de gezondheidszorg tussen lidstaten, zoals het Gezamenlijke Aanbestedingsinitiatief voor Medische Tegenmaatregelen en het Innovatief Geneesmiddeleninitiatief 2, maar het is nu nodig om verder te gaan, beiden, met mechanismen zoals die van artikel 196 van het Verdrag van Lissabon, over samenwerking bij natuurrampen of door de mens veroorzaakte rampen, en in de toekomst door versterkte samenwerkingsmechanismen, voortbouwend op de mechanismen die zijn vastgesteld in het kader van het Europese Semester.

Deze pandemie toont ook aan dat er dringend behoefte is aan innovaties op het gebied van preventie en zorg, waarbij gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden die digitalisering biedt, zoals telemedische diensten in situaties waarin persoonlijke dienstverlening tot een minimum moet worden beperkt. Samenwerking en innovatie zijn nodig als we de veerkracht van onze gezondheidszorgsystemen willen vergroten door middel van sterke persoons- en mensgerichte zorg die alle Europese burgers ten goede zal komen.

De economische verstoring die gepaard gaat met COVID-19, met inperkingsmaatregelen die een groot aantal mensen dwingen thuis te blijven, zal groter zijn dan wat er gebeurde op het hoogtepunt van de laatste internationale financiële crisis. Bovendien treft het binnen korte tijd alle landen.

Familie- en sociale netwerken worden bedreigd door deze crisis. De psychosociale impact van isolatie en sociale distantiëring om het virus in te dammen, genereert extra bevolkingsbehoeften, die alleen kunnen worden aangepakt door te investeren in uitgebreide eerstelijnszorg en versterkte sociale cohesie in getroffen landen. Wat deze crisis duidelijk maakt, is de behoefte aan meer integratie van de eerstelijnszorg en de volksgezondheidsdiensten, waardoor hun rol in zowel ziektepreventie als gezondheidsbevordering verder wordt versterkt.

In de toekomst moeten de lidstaten zich ertoe verbinden de verzameling, het behoud en, met passende waarborgen, te delen van zinvolle gegevens die de identificatie van bewezen en efficiënte interventies kunnen ondersteunen. Deze zijn essentieel om nieuwe crises te voorkomen en erop te reageren. Dit zijn werkelijk uitzonderlijke tijden. Een eensgezind antwoord, ondersteund door de solidariteit en menselijke waarden die de kern vormen van het Europese project, zal een sterkere Europese identiteit opbouwen, een identiteit die andere regio’s over de hele wereld zou kunnen inspireren en helpen. Lokale initiatieven van burgers, de heroïsche inspanningen van het personeel in de gezondheidszorg en de inzet van vrijwilligers illustreren de centrale rol van solidariteit in het Europese project.

Door solidariteit te betonen met de manier waarop lidstaten omgaan met uitbraken van besmettelijke ziekten, zal Europa een blijvend voorbeeld en een precedent zijn voor de aanpak van toekomstige pandemieën. De solidariteit moet zich echter uitstrekken tot kwetsbare regio’s buiten de Europese Unie – met name, maar niet noodzakelijkerwijs beperkt tot, lage- en middeninkomenslanden, en vooral de meest kwetsbare daarbinnen.

Ziekteverwekkers respecteren de nationale grenzen niet. COVID-19 zal niet de laatste pandemie zijn. De lidstaten van de Europese Unie (EU) moeten optreden om de bevolking te beschermen en de democratische en humanitaire waarden waar de Unie voor staat te redden.

De auteurs zijn allemaal experts op het gebied van gezondheidszorg, gezondheidszorgsystemen, gezondheidsbeleid en gezondheidseconomie op Europees niveau. Zij zijn of waren lid van het Deskundigenpanel over Effectieve Manieren van Investeren in Gezondheid. Ze schrijven deze brief op persoonlijke titel.

Jan De Maeseneer, Vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg, Universiteit Gent, België

Pedro Barros, Nova School of Business and Economics, Universidade Nova de Lisboa, Portugal.

Martin McKee, London School of Hygiene and Tropical Medicine, Verenigd Koninkrijk

Christian Anastasy, consultant, Frankrijk

Natasha Azzopardi-Muscat, Department of Health Services, University of Malta, Malta

Margaret Barry, World Health Organization Collaborating Centre for Health Promotion Research, National University of Ireland Galway, Ierland

Ale¨ Bourek, Center for Healthcare Quality, Masaryk University, Tsjechië

Werner Brouwer, Erasmus School of Health Policy & Management, Erasmus University Rotterdam, Nederland

Anna García-Altés, Catalan Health System Observatory, Agency for Health Quality and Assessment of Catalonia, Spanje

Damien Gruson, Department of Clinical Biochemistry, Cliniques Universitaires St-Luc and Université Catholique de Louvain, Brussel, België.

Dionne Sofia Kringos, Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam, afdeling Public Health, Amsterdam Public Health research institute, Nederland

Fernando Lamata, Advisory Council of the Ministry of Health, Spanje

Lasse Lehtonen, Helsinki University Hospital, Helsinki, Finland

Christos Lionis, Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete, Griekenland

Liubove Murauskiene, Department of Public Health, Institute of Health Sciences, Faculty of Medicine, Vilnius University, Litouwen

Sabina Nuti, Department of Health Management, Sant’Anna School of Advanced Studies, Pisa, Italië

Walter Ricciardi, Department of Public Health, Università Cattolica di Roma, Italië

Heather L. Rogers, Biocruces Bizkaia Health Research Institute en Ikerbasque Basque Foundation for Science, Spanje

Luigi Siciliani, Department of Economics and Related Studies, University of York, Verenigd Koninkrijk

Dorothea Stahl, Klinikum Bremen-Mitte, Gesundheit Nord gGmbH – Klinikverbund Bremen, Bremen, Duitsland

Sarah Thomson, WHO Barcelona Office for Health Systems Strengthening, Spanje

Katarzyna Wieczorowska-Tobis, Department of Palliative Medicine, Karol Marcinkowski University of Medical Sciences, Polen

Claudia Wild, Austrian Institute for Health Technology Assessment (AIHTA), Oostenrijk

Jelka Zaletel, National Institute of Public Health, Slovenië

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content