Kortrijks schepen Philippe De Coene (SP.A): ‘De invoering van het menswaardig inkomen in heel Vlaanderen kost zo’n 80 miljoen euro’

‘Ik begrijp de kritiek van Groen niet goed’, zegt SP.A-schepen Philippe De Coene. Zijn aanpak tegen armoede wordt binnen zijn partij als lichtend voorbeeld gezien. Daarbij wordt gezin per gezin bekeken wat er kan verbeteren. Een verhoging van alle uitkeringen, zoals Groen dat wil, is onnodig duur, zegt De Coene.

70 tot 80 miljoen euro per jaar. Zoveel zou de invoering van een zogenaamd ‘menswaardig inkomen’ op Vlaams niveau kosten volgens een berekening van Kortrijks schepen Philippe De Coene. De investering zou veel efficiënter zijn dan de lineaire verhoging van alle federale uitkeringen tot aan de armoededrempel, zoals onder meer Groen die bepleit.

Het menswaardig inkomen wordt vandaag toegepast in Kortrijk en in Gent. De bedoeling is dat het leefloon kan worden verhoogd als de omstandigheden daartoe nopen. Het wordt dus niet automatisch toegekend. De verhoging kan ook worden teruggedraaid. Dat is meteen het grote verschil met een algemene uitkeringsverhoging.

Wij zijn niets met procenten van Kind & Gezin.Wat mij interesseert zijn de mensen achter die procenten.

De Coene meent dat die Kortrijkse oefening ook haalbaar en betaalbaar is voor heel Vlaanderen, dat vorig jaar 41.343 leefloners telde. ‘In Kortrijk hebben wij op dagbasis ongeveer 800 mensen in leefloon. 102 onder hen zitten momenteel in het systeem van een menswaardig inkomen. Daaronder zijn er gezinnen wiens leefloon van 1.254 euro een toeslag krijgt van 177 euro per maand. Hun inkomen stijgt dus in een klap met 14 procent.’

De gemiddelde bedragen die de gezinnen krijgen toegestopt, schommelen rond de 100 euro. Volgens de SP.A-schepen helpt dat extraatje mensen naar de arbeidsmarkt. ‘De mensen die wat meer hebben, zijn van bepaalde zorgen bevrijd en zijn beter activeerbaar’, zegt hij.

‘Maar naast de gezinnen, moet je eerst en vooral de lokale besturen activeren’, zo luidt De Coenes boutade. Kortrijk werkt dan ook met zogenaamde brugfiguren. Die worden onder meer ingezet in de basisscholen. Kinderen die vreemd gedrag vertonen, die vaak wenen, die niet meegaan op schoolreis of een lege brooddoos hebben, het zijn die elementen die de medewerkers in het oog houden om armoede te detecteren en de ouders desnoods wegwijs te maken naar het OCMW.

‘Wij zijn niets met procenten van Kind & Gezin’, zegt De Coene. ‘Wat mij interesseert zijn de mensen achter die procenten. Het belangrijkste is dat de kinderen eten op school en dat de facturen voor het gezin betaalbaar blijven.’

Stok en wortel

Naast de brugfiguren zijn er de casemanagers, die gezinnen tot een jaar lang intensief begeleiden. Inkomsten en uitgaven worden onder de loep genomen en indien nodig aangevuld. Op dit moment worden hun interventies in een logboek bijgehouden. Armoede-expert Wim Van Lancker (Universteit Antwerpen) onderzoekt de vooruitgang van die gezinnen – resultaten worden eind dit jaar verwacht.

‘Hoe dan ook merken we nu al dat de workload op het OCMW is toegenomen door de brugfiguren en casemanagers. Zo hebben we al 1.500 kinderen en in totaal zo’n 1.000 gezinnen kunnen helpen ‘, aldus De Coene.

Het stopt trouwens niet bij leefloners. Ook de lagere middenklasse is een mogelijk doelpubliek. Denk aan mensen die werken, maar nauwelijks rondkomen. Het verschil met leefloners is dat zij geen sociale voordelen genieten. ‘Zij vallen net uit de boot. Dan zie je situaties waarbij die zwakke mensen beginnen af te geven op de nog zwakkeren, omdat zij meer voordelen zouden krijgen. Dat brengt ons geen meter vooruit’, zegt De Coene. ‘Wij zorgen ervoor dat werkende mensen ook kunnen genieten van sociale voordelen. Denk aan de Uitpas, waarmee de Kortrijkzanen aan een gunstig tarief aan vrijetijdsactiviteiten kunnen deelnemen.’ Ook kwetsbare gepensioneerden kunnen die hulp gebruiken, aldus de SP.A-schepen.

‘Ik vind het raar dat Groen daar niet in gelooft’, zegt De Coene. ‘De verhoging van alle uitkeringen tot de armoededrempel staat al 25 jaar op de agenda. Het zou bovendien tussen de 1,5 miljard en 6 miljard euro kosten. Binnen de kortste keren zal je een ideologische discussie krijgen of die maatregel wel activerend werkt. Met het menswaardig inkomen heb je tenminste een wortel én een stok.’

‘Vroeger geloofde ik ook het naïeve idee dat we geen geld aan maatschappelijk werkers moeten geven, maar aan armen zelf’, besluit De Coene. ‘Daar ben ik van afgestapt. Ik denk dat mensen nood hebben aan begeleiding en aan maatschappelijke ondersteuning.’