Gevangenissen kunnen 4000 extra gedetineerden niet aan: ‘Nog meer mensen opsluiten zou bijna een misdaad tegen de menselijkheid zijn’

Uit protest tegen de pensioeningrepen van de federale regering gaan parketmagistraten 4000 veroordeelden uitnodigen om zich aan te bieden aan de gevangenispoort. Nochtans barsten onze gevangenissen nu al uit hun voegen. ‘De werk- en levensomstandigheden in onze gevangenissen dreigen hierdoor juist te verslechteren’, zegt Robby De Kaey van de socialistische vakbond ACOD.

In een opvallend persbericht laten de magistraten van het Openbaar Ministerie hun ongenoegen horen over de pensioenhervorming van de regering-De Wever: ‘Concreet gezien zal dit de impact zijn: op termijn een koopkrachtverlies van 30 tot 40 procent voor magistraten op pensioen.’

Om hun onvrede kracht bij te zetten, kondigen de parketmagistraten een ongeziene actie aan: ze zullen niet langer instemmen met de ‘opschorting van de tenuitvoerlegging van gevangenisstraffen’. In mensentaal: 4000 veroordeelden zullen een brief in de bus krijgen om zich aan te bieden voor hun celstraf.

Ondanks de overbevolking in onze gevangenissen dreigen er nog eens 4000 gedetineerden bij te komen. Hoe gaan jullie dat aanpakken?

Robby De Kaey: Dat is heel simpel: wij kunnen dat niet. Het gaat over een totaal van 4000 gedetineerden die in de voorbije periode niet zijn opgeroepen om hun straf uit te zitten. Waarom gebeurde dat niet? Omdat de omstandigheden in de gevangenissen zo desastreus, inhumaan en onwerkbaar zijn, dat nog meer gedetineerden opsluiten bijna een misdaad tegen de menselijkheid zou zijn. De toestand in onze gevangenissen is nu al explosief; ze zou alleen maar erger worden.

Toch kondigen de magistraten aan om die 4000 gedetineerden nu wél op te roepen.

De Kaey: Het is duidelijk waarom ze dat doen. De magistratuur merkt nu de impact van de pensioenmaatregelen van deze regering die ook elke andere inwoner van dit land ondervindt. En nu maken ze gebruik van hun uitzonderlijke positie als rechterlijke macht om druk te zetten op de regering. Maar over de mensen die op de griffies en parketten in erbarmelijke omstandigheden werken, daarover hoor je hen niet. Ze hebben het enkel over hun pensioen als magistraat, een brutobedrag van zo’n 8000 euro per maand. Dat is niet weinig.

Gevangenisdirecteur Hans Claus gaat met pensioen: ‘Waarom leggen we rechters geen quota op?’

Maar sommigen dreigen naar eigen zeggen 30 tot 40 procent koopkracht te verliezen.

De Kaey: Je hoort mij niet zeggen dat zij niet hard getroffen worden. Maar het middel dat ze gebruiken om hun eigen exceptionele positie te behouden, dat is toch wel disproportioneel. Ik heb absoluut begrip voor het ongenoegen van de magistraten, maar bij de rechterlijke orde werken ook nog andere mensen die de gevolgen gaan dragen. Denk aan gevangenispersoneel dat in heel moeilijke omstandigheden moet werken. Al jaar en dag. Ook zij zullen langer moeten werken voor een lager pensioenbedrag. Zie je hen de deuren van de gevangenissen openzetten om druk te zetten op de regering? Neen, dat doen ze niet. Omdat het gevangenispersoneel weet dat je zo’n actie niet voert ten nadele van de veiligheid van onze burgers.

Heeft u als vakbond dan geen sympathie voor een verregaand actiemiddel?

De Kaey: Ook wij voeren inderdaad wel eens actie. Maar dan doen we dat om de werk- en levensomstandigheden in de gevangenissen te verbeteren. Dat is iets heel anders dan een actie voeren die als gevolg heeft dat die omstandigheden juist dreigen te verslechteren.

Hoe groot is de overbevolking in Belgische gevangenissen vandaag?

De Kaey: We zitten met een capaciteit van 10.844 plaatsen en een bevolking van 12.750 gedetineerden. Er is dus zo’n 2000 man te veel.

Wat gaat er nu de komende dagen concreet gebeuren?

De Kaey: De gevangenisadministratie moet nu bekijken hoe ze deze situatie gaat aanpakken. Ik verwacht dat niet iedereen die zich aanbiedt met een briefje ook effectief in de gevangenis zal terechtkomen. Volgens mij zullen mensen de boodschap krijgen dat ze zich op een later ogenblik opnieuw moeten aanbieden. Daarnaast is natuurlijk de vraag hoe de politiek zal reageren op dit signaal vanuit de magistratuur.

De Standaard bericht donderdag over een nieuwe maatregel van de regering, waarbij ook gedetineerden zonder papieren vervroegd zouden kunnen vrijkomen. Goede maatregel?

De Kaey: In de Belgische gevangenissen zitten heel wat mensen zonder legaal verblijf. Er wordt al heel lang geprobeerd om hen richting land van herkomst te krijgen. Ik begrijp nu dat er voor die mensen de mogelijkheid zal komen om na een derde van hun straf vrij te komen – ofwel met uitwijzing, ofwel met een bevel om het grondgebied te verlaten. Voor de gevangenissen zal dat de druk op de ketel verlagen.

Hoeveel plekken komen op die manier mogelijk vrij?

De Kaey: Daar kan ik geen cijfer op plakken. Dat moet je dossier per dossier bekijken. Gedetineerden gelinkt aan zedenfeiten of terrorisme bijvoorbeeld komen al niet in aanmerking.

Regering wil gevangenen naar Kosovo sturen: ‘Het probleem van België wordt een probleem voor de Kosovaren’