Jaouad Alloul, moslim en dragqueen: ‘Ik was een klein, dik Marokkaantje dat heel sierlijk bewoog’

Jaouad Alloul: 'Ik vind de associaties die verbonden zijn aan mannelijk en vrouwelijk vaak grote onzin. En ze zijn schadelijk.' © Carmen De Vos

Jaouad Alloul heeft hard moeten vechten om te kunnen zijn wie hij is: muzikant, moslim, dragqueen, queer. Ook in coronatijden is hij bezig met gezond eten en sporten. ‘Ik boks nu thuis met mijn vriend.’

Dit gesprek met Jaouad Alloul is in twee keer gevoerd. Een eerste keer voordat het coronavirus ons leven beheerste, een tweede net nadat beslist werd om de lockdown nog tot minstens 19 april te verlengen.

Alloul – muzikant, artiest, performer – woont in Antwerpen met zijn vriend Jeroen. De eerste dagen van de lockdown was hij best blij, moet hij toegeven. ‘Mijn agenda puilde uit en ineens kreeg ik onverwacht een hele hoop tijd.’

Vooral fysiek afstand houden valt hem zwaar, vertelt Alloul. ‘Ik ben een heel lichamelijk iemand. Maar het moet nu eenmaal. En het betekent niet dat we ons ook verbaal moeten distantiëren. Telkens als ik naar buiten ga, maak ik er een punt van om zo veel mogelijk naar de mensen te lachen. We mogen niet afstandelijk worden. Ik heb mezelf ook aangeleerd om niet naar de ander te kijken alsof hij mij kan besmetten, maar integendeel naar mezelf te kijken als iemand die de ander ziek kan maken. Ik ben gevoelig voor de sfeer rondom mij, en als ik boodschappen doe in de supermarkt, merk ik de spanning die er hangt. We gaan echt moeten leren om elkaar weer in de ogen te kijken.’

Door het pesten ben ik introverter geworden als kind. Maar mijn vrolijkheid heb ik me niet laten afnemen.

Tot nu toe blijft Alloul nuchter onder de tsunami die corona heet, maar toch is hij soms bang. ‘Zeker voor de kater die hierna gaat komen. Ook voor mezelf. Ik heb de laatste jaren een potje kunnen sparen, en met dat potje ging ik mijn album financieren dat ik in het najaar zou uitbrengen. Nu dient het voor mijn levensonderhoud. Het wordt dus geen album, maar een EP met vijf nummers. Ondertussen is op 3 april wel mijn nieuwe single Time gereleased. ( glimlacht) The show must go on, nietwaar?’

U vertelde eerder dat u aan bikramyoga en boksen doet, lukt dat nog in een lockdown?

Jaouad Alloul: Bikramyoga is moeilijk nu, omdat het in groep gebeurt en in een speciale ruimte. Het gaat om een serie van 26 poses, waarbij je elke pose 2 keer doet, in een ruimte waar het 40 graden is. De combinatie van de hitte en de repetitie van de houdingen brengen je 90 minuten lang in een soort van trance. Boksen kan ik thuis gelukkig wel. Mijn vriend heeft bokspads, en daar mag ik dan op slaan. (lacht) Ik voel me vooral gezegend dat ik in een huishouden woon met structuur en communicatie, waar iedereen zich veilig en gelukkig voelt. Er zijn veel mensen die dat nu niet hebben, en dat moet verschrikkelijk zijn.

Denkt u nu meer na over uw gezondheid?

Alloul: Mijn beide ouders zijn gestorven aan hartfalen en diabetes, dus ik wist al lang dat gezondheid het allerbelangrijkste is in het leven. Ik denk dat we daar nu allemaal keihard op gewezen worden. We zijn heel sterk als we gezond zijn, maar zodra iets als een virus ons aantast, vallen we helemaal stil. Ik vind dat een mooi, bijna theatraal aspect aan deze tragedie: dat we ineens weer koesteren wat we anders vanzelfsprekend vinden.

Als ik de foto’s zie die u op Instagram post, voelt u zich wel heel goed in uw vel.

Alloul: (lacht) Dat klopt. Misschien straal ik het extra uit, omdat ik me zo lang niet goed gevoeld heb. Ik heb heel duistere gedachten gehad over mezelf. En ik heb heel hard gewerkt om die gedachten om te buigen. Een zelfbeeld is echt wel bij te sturen, weet ik nu.

Of het zover ging als zelfhaat? Nee, dat niet. Mijn seksualiteit en genderbeleving hebben altijd heel natuurlijk aangevoeld voor mezelf, en hebben mij veel geluk en plezier gebracht, dus ik kon het niet haten. Maar als je in een toxisch mannelijke omgeving opgroeit, geloof je wel dat het heel fout is om als man verliefd te worden op een man.

U zingt, danst, maakt muziek: wanneer wist u dat het podium uw domein zou worden?

Alloul: Ik heb het altijd geweten. Maar als puber had ik het lef niet om te zeggen dat ik op een podium wou staan. Er was ook weinig ruimte in mijn hoofd om die interesses te exploreren. Ik wou vooral zo weinig mogelijk opvallen. Wat niet goed lukte, want ik werd vaak bekeken vroeger. Ik was een klein, dik Marokkaantje dat heel sierlijk was, en daar werd ik mee gepest. Sierlijkheid stond in mijn omgeving gelijk aan vrouwelijkheid en dus iets wat niet paste bij een man. Door het pesten ben ik introverter geworden als kind. Maar mijn vrolijkheid heb ik me niet laten afnemen. Daar ben ik blij om.

Let u nu op uw gewicht?

Alloul: Iedereen in onze familie heeft de aanleg om zwaarder te worden. We zijn allemaal bourgondiërs. Ik ook. Eten en drinken, ik zou er mijn job van kunnen maken (lacht). Maar ik let er hard op. Jeroen en ik eten thuis amper vlees, veel groenten en fruit, geen vettige snacks. Hoe je eet, bepaalt mee hoe je denkt. Je darmen staan in directe verbinding met je hersenen.

En sporten is dus ook belangrijk. Bikramyoga deed ik vroeger vijf keer in de week, daarna minder toen er boksen bij kwam. Waarom boksen? Tja, een mens bouwt nu eenmaal veel frustraties op in zijn leven . (lacht) Ik kan me nog vaak boos maken over bepaalde zaken. Bijvoorbeeld over het feit dat LGBTQ ( lesbian, gay, bisexual, trans, queer) nog altijd onderwerp van discussie moet zijn. Terwijl diversiteit gewoon deel is van het mens-zijn.

Jaouad Alloul, moslim en dragqueen: 'Ik was een klein, dik Marokkaantje dat heel sierlijk bewoog'

Om tegen dergelijke stigma’s te vechten komt u naar buiten met uw seksualiteit en genderbeleving. Dat moet niet altijd gemakkelijk zijn.

Alloul: Mijn moeder is gestorven toen ik 15 jaar was, en toen is de rebel in mij aangewakkerd. Ondertussen ben ik inderdaad een rolmodel geworden, zoals ze dat noemen. Tegelijk wil ik niet dat het mijn stokpaardje wordt. In de eerste plaats ben ik artiest. Als mensen naar mijn muziek luisteren, horen ze ook wel hoe ik mij verzet tegen onrecht en de duistere kanten van religie.

(denkt na) Ik hoor vaak van mensen: ‘Fantastisch wat je doet, Jaouad, dat is wat we nodig hebben: bruggenbouwers.’ (zucht even) Mooi hoor, en ik neem die complimenten graag aan, maar ik voel me soms wel eenzaam in die rol. Het duurt zeven generaties om écht verandering teweeg te brengen, dat is me ooit geleerd. Dus heeft wat ik nu doe nog maar weinig rechtstreeks effect. Anders zouden er morgen wel tientallen LGBTQ-moslims opstaan. En dat gebeurt niet.

Uw uiterlijk is voor u echt een weerspiegeling van uw identiteit.

Alloul: Ik ben ondertussen gemodificeerd tot een soort van universeel type, met een afrokapsel en een baard en tattoos, maar dat is niet altijd zo geweest. Voor veel mensen ben ik lang een ‘vreemdeling’ gebleven, met donkere ogen en een getaande huid. Ik heb meer last gehad van racisme dan dat ik vreemd bekeken werd voor mijn seksualiteit.

Op het einde van mijn twintiger jaren heb ik mij volop in het gay-milieu gestort. Omdat ik bij een groep wilde horen. En zeker daar heb ik veel racisme ervaren. Ik was de enige van kleur in een volledig witte omgeving en dus werden er grapjes gemaakt als: ‘Pas op voor je portefeuille, want Jaouad is er.’ In het begin lachte ik mee met die opmerkingen. Ik zat zelfs mee af te geven op Marokkanen. Maar op een gegeven moment besefte ik dat ik zelf racistisch aan het worden was. Ik heb geleerd om op een liefdevolle manier te zeggen dat ik zulke opmerkingen niet apprecieerde. Dat doe ik nog altijd, of het nu om racisme of seksisme gaat. Ik zie het als een grote vorm van zelfliefde.

Waarom zijn die tatoeages voor u zo belangrijk?

Alloul: Het zijn er nu een stuk of 25. Mijn borst staat vol, mijn beide armen ook. Maar er is nog veel plaats voor nieuwe (lacht). Mijn tatoeages zijn veel meer dan louter leukigheden voor mij. Ze zijn onderdeel van mijn identiteitsproces. En ook van mijn rouwproces. Door iets onsterfelijk te maken op mijn lijf, lukt het me beter om afscheid te nemen.

Staat uw moeder ergens op uw lijf?

Alloul: Mijn moeder was mijn eerste tatoeage. Ik heb ‘umi’ laten tatoeëren, naast haar sterfdatum. ‘Umi’ betekent ‘mijn moeder’. Zij is mijn ankerpunt geweest. Toen ze stierf, wist ik ineens hoe kostbaar het leven is. En hoe kostbaar mijn leven is.

Uw vader is vorig jaar in augustus gestorven. Heeft die ook al een plek?

Alloul: Nog niet. Maar ik heb een idee voor een tattoo op mijn ribben: de Arabische zin ‘Van God zijn wij en tot God zullen wij wederkeren’. Die zin vind ik heel mooi. Het was ook de conclusie van onze relatie. Aan het einde zei hij: ‘Ik ben je vader, maar jij bent even verantwoordelijk over je eigen leven als ik over het mijne.’

Dat is een slimme conclusie.

Alloul: Ja, omdat hij merkte dat dwang niet werkte, en hij de teugels wel móést loslaten. Toen ik 20 was, ben ik thuis weggegaan. Pas enkele jaren voor hij stierf, hadden we weer contact. Hij vond dat ik hem in de steek gelaten had. Mijn homoseksualiteit was niet het grootste punt voor hem, zei hij, wel dat ik vertrokken was. We hadden eruit kunnen komen, vond hij. Misschien klopt dat wel. Maar dan was ik niet de verbale, eigenzinnige persoon van vandaag geweest. Als ik thuis gebleven was, had ik toch geprobeerd om mijn vader een zoon te geven die hij wou. Nee, ik moest echt voor mezelf kiezen en vertrekken was de enige optie.

Geen ouders meer hebben is vooral een rust, hoe raar dat ook klinkt. Ouders die voortdurend met je meekijken – dat kan heel verstikkend zijn.

In het middelbaar hebt u een opleiding gevolgd tot patissier. Hoe kwam dat?

Alloul: Zelf wou ik kok worden, maar mijn moeder vond dat in die opleiding te veel met alcohol en vlees gewerkt werd, en dus had ze liever dat ik voor patisserie koos. Op mijn achttiende ging ik naar Parijs om er een jaar in een hotel te werken als patissier. Daar heb ik trouwens mijn vleugels uitgeslagen en het homo milieu ontdekt.

Toen ik terugkwam, heb ik enkele jaren gewerkt bij Del Rey, een van de grootste chocolatiers in Antwerpen. Daarna kwam ik terecht bij Noorderlicht, het toenmalige restaurant op de bovenste verdieping van de Antwerp Tower, waar ik chef patisserie was. Dat was fijn. Ik heb toen bijvoorbeeld de skyline van Antwerpen in gebak gemaakt: een mango bavarois, ijs van limoenblad, crumble van pistache, biscuit van komijn en nog iets met citroengras, maar ik weet niet meer exact wat (lacht).

Ik ben heel blij dat ik dat allemaal gedaan heb, maar die periode is afgesloten nu. Zingen, dansen, en het podium: dat is wat me écht gelukkig maakt.

U hebt een verleden als dragqueen, u noemt uzelf queer en op Instagram post u foto’s van uzelf met baard en hoge hakken. Denkt u nog in termen van mannelijk en vrouwelijk?

Alloul: Ik vind de associaties die ermee verbonden zijn vaak grote onzin. En ze zijn schadelijk. Zolang we bijvoorbeeld blijven meestappen in het riedeltje dat leiderschap en sterkte mannelijke eigenschappen zijn, en gevoeligheid en geduld vrouwelijke eigenschappen, zal je mannen hebben die zich niet gevoelig kunnen opstellen omdat ze denken dat ze dan gay zijn. Hoe erg is dat?

Tegelijk gebruik ik de termen zelf nog als ze niet verwijzen naar gedrag, maar naar archetypes. Je kunt er bijvoorbeeld niet naast kijken dat ik een man ben. En toch ben ik misschien wel vrouwelijker dan jij.

U wordt meestal omschreven als homoseksueel, maar zelf noemt u zich fluïde.

Alloul: Ik ben eerder panseksueel: ik word verliefd op mensen, en het maakt niet uit of het een vrouw of een man is. Ik zit nu in een relatie met een man, maar ik heb ook al relaties gehad met transmannen en met vrouwen. Dat vind ik net het mooie: niks staat vast als je een mens bent. Sommige mensen schuiven liever niet met hun gender en seksualiteit, en dat is allemaal prima, maar laat andere mensen gewoon vloeibaar zijn als ze dat willen.

34 jaar is jong om geen ouders meer te hebben. Is dat een gemis?

Alloul: Het is vooral een rust, hoe raar dat ook klinkt. Ouders die voortdurend met je meekijken, waar ze ook zijn – dat kan heel verstikkend zijn. Ja, ik vind het heel jammer dat ik mijn moeders hand niet meer kan ruiken of vastnemen, en ik mijn vaders grappen niet meer hoor. Maar daar hebben we herinneringen voor. En muziek, theater en kunst die dat gemis kunnen opvangen.

U hebt veel drugs gebruikt. Doet u dat nog?

Alloul: Ik experimenteer graag met psychedelica. Ik ga het niet aanmoedigen, integendeel, maar zelf hou ik er gewoon van om dingen te onderzoeken.

Drugs zijn een vlucht, en koppelen je los van de realiteit. Maar dat kan ook een verrijking zijn. Je leert jezelf en je vrienden kennen op een ander niveau. Nogmaals: ik ga het niet promoten, maar ik vind het wel verwonderlijk dat er zo’n groot taboe rond drugs hangt, terwijl alcohol pas echt een gigantisch probleem is. Je wilt niet weten hoeveel vrienden van mij traumatische jeugdervaringen hebben opgelopen, omdat hun ouders te veel dronken.

Naast bikramyoga doet u ook al jaren aan meditatie. Komt dat nu van pas?

Alloul: Absoluut. Mediteren is iets wat iedereen nu zou moeten proberen. Ik zal meteen een boek aanbevelen: Waar je ook gaat daar ben je. Meditatie in het dagelijkse leven van Jon Kabat-Zinn, een Amerikaanse moleculair bioloog. De auteur laat zien dat je elke dag tientallen handelingen verricht waarbij je geen gedachten hebt, wat dus eigenlijk al een vorm van meditatie is. Zo is les één in het boek: was je handen en wees je bewust van het water dat over je handen stroomt, het inzepen, het afspoelen. Heel toepasselijk momenteel .

Als je dat kunt transponeren naar ergens tien minuten in stilte zitten en proberen je gedachtestroom te onderbreken, dan ben je aan het mediteren. Eén keer per dag louter bezig zijn met hoe je hier en nu aanwezig bent – de grond waarop je zit, de hand die op je knie ligt, het ritme van je ademhaling – en niet met wat er zich boven jou afspeelt of wat er in je hoofd zit: ik kan het iedereen aanraden. Het kan veel deugd doen. Zeker nu.

Elke week vraagt Knack aan ondernemende mensen hoe ze lijf en psyche in balans houden.

Jaouad Alloul

– 34 jaar, geboren in Antwerpen

– is zanger, performer en LGBTQ-activist

– was in 2019 het gezicht van de Belgian Pride

– bracht in november vorig jaar de EP Messias uit

– is gediplomeerd patissier

– woont met zijn vriend in Antwerpen

– maakte vorig jaar samen met MartHa!tentatief de theatervoorstelling De meisje

Jaouadmusic.com

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content