Drie pagina’s volschrijven, elke ochtend: dat is het concept van de morning pages, die steeds populairder worden. Om uw hoofd vrij te maken en creatiever te worden. En ja, dat soort geschrijf kan ook therapeutisch werken.
Van een ‘positief kraantje’ dat opengaat in je hoofd tot het moment waarop de ‘stofnetten’ in je geest wegwaaien: online circuleren duizenden blogs en YouTube-filmpjes waarop mensen beschrijven wat hun morning pages voor hen betekenen.
Mocht u uit de lucht vallen: het is geen nieuw fenomeen. De Amerikaanse schrijfster en filmmaakster Julia Cameron introduceerde ze in 1992, in haar wereldwijde bestseller The Artist’s Way. Daarin geeft ze adviezen om creatiever te worden, en de morning pages zijn er daar eentje van. Het concept is verrassend eenvoudig: elke ochtend schrijf je (met de hand!) drie pagina’s vol. Dat doe je intuïtief: je denkt niet na over stijl, spelling of inhoud, je noteert gewoon wat in je opkomt. Belangrijk: je schrijft alleen voor jezelf, niemand mag je ochtendpagina’s lezen. Het hoeft trouwens niet over belangrijke dingen te gaan. In een filmpje vertelt Cameron dat je ‘je bewustzijn afstoft’. Je kunt schrijven over grote zorgen, maar ook over de gordijnen die je nog moet wassen. Zo ga je overdag minder piekeren en is er meer ruimte voor creativiteit.
Als je denkt dat je daardoor vrolijker, efficiënter of creatiever kunt worden, moet je het vooral proberen, vindt hoogleraar psychologie Dirk Hermans (KU Leuven). ‘Ik zie zeker positieve aspecten. Zo is het inderdaad belangrijk om op een vast moment te schrijven, in dit geval de ochtend. Als je een nieuwe routine wilt inbouwen, moet je die altijd inplannen. Denk maar aan mensen die zich voornemen om meer te gaan sporten: als ze niet elke donderdagavond een loopafspraak inplannen, komt het er niet van. Ook het idee om “automatisch” of “intuïtief” te schrijven kan werken. Daarom is het belangrijk om je teksten met niemand te delen. Want als je weet dat iemand meeleest, ga je toch – bewust of onbewust – jezelf censureren en meer letten op de vorm.’
Wie met zware psychologische problemen of trauma’s zit, zal er niet mee geholpen zijn, benadrukt Hermans. ‘Dit is geen vorm van therapie, en het werkt niet bij iedereen. Er zijn mensen die na het schrijven “lichter” en “creatiever” aan hun dag beginnen, maar er zijn er ook die zich nadien net ellendig voelen, omdat hun piekergedachten de hele dag blijven doorzinderen. Het is een kwestie van uitproberen.’
Herinneringen bezoeken
De morning pages doen wel sterk denken aan de schrijftherapie van James Pennebaker, vertelt Hermans. ‘Die Amerikaanse sociaal psycholoog onderzocht in de jaren tachtig het concept van expressive writing. Hij liet groepen studenten vier dagen lang automatische manier schrijven, telkens twintig minuten aan één stuk. Ze werden opgedeeld in twee groepen: de controlegroep moest over iets triviaals schrijven, de experimentele groep over één specifiek trauma. Dat bleek te werken: de groep van het trauma ondervond positieve effecten op lange termijn, zowel psychologisch als lichamelijk.’
‘Intussen is die schrijftherapie al heel vaak onderzocht en wordt ze wereldwijd toegepast. Maar dan wel onder begeleiding van een psycholoog: die moet opvolgen of het werkt voor de patiënt.’
Schrijven kan dus wel therapeutisch werken, aldus Hermans, wellicht omdat je jezelf confronteert met je herinneringen. ‘Veel mensen lopen rond met geheimen. Die willen ze niet met anderen delen, maar ze willen er ook zelf niet aan denken, omdat het te pijnlijk is. Net als bij angsten kan “exposure” of blootstelling helpen. Door die herinneringen te “bezoeken”, kun je ze een plaats geven.’
‘Bij onderzoek rond expressive writing merk je ook dat de schrijfsels evolueren. Op dag één zie je bij deelnemers een soort tsunami van woorden, maar is het geheel meestal weinig coherent. In de dagen daarna krijgt hun verhaal een zekere structuur. Het trauma krijgt een plaats en wordt verbonden met latere gebeurtenissen en gevoelens. Zo kan het leiden tot een catharsis: de persoon in kwestie kan een bepaalde periode afsluiten, een knoop doorhakken of aan iets nieuws beginnen. In die zin is het vergelijkbaar met morning pages of zelfs een doodgewoon dagboek: als je erin slaagt om je problemen van je af te schrijven en kunt focussen op de toekomst, werkt het prima. Maar als je blijft hangen in je negatieve gedachten, kun je beter iets anders doen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
