Ann Peuteman

‘Het is alsof de scholieren zichzelf tot kritische burgers aan het opvoeden zijn’

Week na week schreeuwen duizenden Belgische tieners om de aandacht van ministers en partijen. ‘Zij geloven tenminste nog in de mogelijkheid van politieke verandering’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Schooldirecteurs, leerkrachten en politici die het enorme potentieel daarvan niet inzien, zoeken beter een andere job.’

Lisa, Gonzalo, Emma, Lotta, Vincent, Suza, Seppe, Lune, Billy. Tientallen jonge mensen die ik ken (of wier ouders ik ken), zijn de voorbije weken in Brussel gaan betogen. Velen offerden er hun vrije zondag voor op, sommigen trokken ook op donderdag tijdens de schooluren door de hoofdstad. Allemaal met één doel: gehoord worden door de volwassenen die het voor het zeggen hebben. Zowel thuis en op school als in de Wetstraat en zelfs in het Europees Parlement.

Het is alsof de scholieren zichzelf tot kritische burgers aan het opvoeden zijn.

Nog los van hun ontzettend legitieme smeekbede geven al die jonge mensen veel volwassenen het nakijken. Stappend door de straten van Brussel zoeken ze onverzuurd uit hoe die democratie van ons nu eigenlijk in elkaar zit. In tegenstelling tot de generaties voor hen geloven zij wél nog voluit in de kracht van verandering. Sterker nog: ze lijken er vertrouwen in te hebben dat die verandering uit de Wetstraat kan komen. De jonge betogers willen de macht niet omvergooien. Nee, ze eisen dat degenen die vandaag aan de macht zijn eindelijk eens hun job doen.

'Het is alsof de scholieren zichzelf tot kritische burgers aan het opvoeden zijn'

Terwijl specialisten allerhande zich het hoofd breken over manieren om jongeren op school burgerzin bij te brengen – in een apart schoolvak? Door alle vakken heen? – blijkt nu dat sommigen daar helemaal niet op zitten te wachten. Terwijl ze in klasgesprekken en geschiedenislessen de fundamenten van de parlementaire democratie ingelepeld krijgen, zijn tieners hun eigen inspraakmodellen aan het uittesten. Niet allemaal natuurlijk. Sommigen lopen inderdaad mee, voor de kick, de gebroste wiskundeles of omdat ze niet voor hun vrienden willen onderdoen. Maar dat wil niet zeggen dat ze er niets uit leren.

Wie een opvallende slogan verzint om op een stuk karton te kalken, denkt willens nillens na over de grond van de zaak én over hoe hij zijn stem kan laten horen. Ondertussen moeten al die jongeren hun leerkrachten en ouders er ook nog van overtuigen dat ze écht bekommerd zijn om het klimaat en ook zelf inspanningen leveren. Zo leren ze – de ene al wat vlotter dan de andere – discussiëren en onderhandelen. Daar kan geen les burgerschap of mens & maatschappij tegenop.

En dan is er ook nog de afweging die ze helemaal zelf moeten maken: wat hebben ze ervoor over? Nemen ze er een strafstudie bij? Zien ze het zitten om de leerstof en toetsen van een hele schooldag in te halen? Willen ze er een middag scouts voor opgeven? Alsof ze zichzelf tot kritische burgers aan het opvoeden zijn.

Dat geldt bij uitbreiding ook voor alle tieners die gewoon op de schoolbanken blijven zitten en ook zondag zijn thuisgebleven. Uit onverschilligheid of overtuiging. Overal, van Instagram tot TagMag, worden zij geconfronteerd met de soms botsende meningen van leeftijdgenoten. En die hebben – zoals we allemaal weten – veel meer impact dan alle kennis die volwassenen tot hen willen laten doordringen.

Ondertussen worstelen honderden scholen en duizenden ouders met de vraag hoe ze met al dat jonge geweld moeten omgaan. Met de spijbelaars, met het krachtige engagement van sommige leerlingen en de onverschilligheid van anderen. En terecht, want dit is de uitgelezen kans om na te denken over de manier waarop we jongeren anno 2019 willen opleiden en opvoeden. Laten we die kans dan ook grijpen. Er staat zoveel meer op het spel dan het klimaat.

Onze reactie op hun smeekbede kan voorkomen dat ze opgroeien tot burgers die politici als profiteurs wegzetten en in arren moede populisten omarmen. Daartoe hoeven we het niet per se met hen eens te zijn. We moeten alleen tonen dat hun stem wel een verschil kan maken, met hen in debat gaan, echt luisteren en hun ideeën desnoods met ernstige argumenten weerleggen. De jongeren die vandaag opstaan geloven (voorlopig nog) in de mogelijkheid van politieke verandering. Schooldirecteurs, leerkrachten en politici die het enorme potentieel daarvan niet inzien, zoeken beter een andere job.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content