Heel wat jongeren worden gepest via de website Sayat.me

'Het is belangrijk om bewijsmateriaal te verzamelen en screenshots te maken.' © iStock
Jelle Dehaen
Jelle Dehaen Medewerker Knack, historicus, filosoof, auteur

Het is in beginsel niet de bedoeling van de site, maar heel wat jongeren worden gepest via Sayat.me. ‘Zo creëert de site haar eigen polemiek, en daardoor kan ze veel geld verdienen.’

‘Ontvang anonieme en eerlijke feedback over jezelf. Word een betere jij.’ Zo presenteert Sayat.me zichzelf, een website en app waarmee je online anonieme feedback kunt ontvangen en versturen. Gebruikers kunnen een profiel aanmaken en dat koppelen aan hun Facebook-, Instagram- of Twitteraccount. Vervolgens kan iedereen anoniem zijn eigen opmerkingen insturen.

Volgens de makers kun je dankzij de feedback je persoonlijkheid ontwikkelen en vervolmaken. Het idee blijkt aan te slaan: Sayat.me heeft naar eigen zeggen 30 miljoen gebruikers, en ook soortgelijke sites zoals Sarahah hebben miljoenen accounts.

Toch ligt Sayat.me onder vuur: de voorbije maanden doken heel wat verhalen op van jongeren die via de site gepest worden. Want ondanks de belofte van zelfvervolmaking teert Sayat.me voor een groot deel op kwetsbare jongeren. ‘Opgroeiende kinderen willen graag een positief beeld van zichzelf schetsen’, zegt Dirk Depover van Child Focus. ‘Ze vinden het belangrijk om populair te zijn bij hun vrienden. Maar het zijn vooral jongeren met een minder goed zelfbeeld die zulke apps gebruiken.’

Ondanks de belofte van zelfvervolmaking teert Sayat.me voor een groot deel op kwetsbare jongeren

Gefrustreerd

Sayat.me laat zich erop voorstaan dat de gebruikers kunnen kiezen welke inzendingen ze openbaar maken. ‘Daarmee doet het beter dan sites zoals Ask.fm’, zegt professor Sara Pabian (Universiteit Antwerpen), die gespecialiseerd is in cyber bullying. ‘Maar uit onderzoek blijkt dat het zelfvertrouwen van jongeren een enorme knauw kan krijgen als ze pesterijen lezen. Het hoeft niet openbaar te worden om kwetsend te zijn.’

Volgens Dirk Depover neemt het aantal pesterijen toe zodra mensen anoniem opmerkingen mogen geven. ‘Wanneer je iemand in het echt beledigt, heb je nog enige moed nodig want je ziet die persoon en er kan ruzie van komen. Op Sayat.me is het risico van pesterijen veel groter dan op Facebook of WhatsApp.’

Wat moeten ouders doen als hun kind zulke apps gebruikt? ‘Zorg dat je kind niet bang is om erover te praten’, zegt Pabian. ‘Als al hun vrienden Sayat.me gebruiken, heeft het weinig zin om het te verbieden. Bovendien kunnen zulke sites leuk zijn omdat jongeren feedback durven te vragen over hun kleren of uiterlijk, wat ze in het echt niet durven. Maar je moet hen ervan bewust maken dat ze negatieve commentaren kunnen krijgen. Je moet hen helpen om die in het juiste perspectief te plaatsen. Uit onderzoek blijkt dat pesters vaak gefrustreerd zijn of zich niet goed in hun vel voelen. Je kunt je kind uitleggen dat het gepest niet noodzakelijk tegen hen persoonlijk gericht is.’

Wat kun je doen wanneer je kind toch gepest wordt? Depover: ‘Het is belangrijk dat je hulp zoekt. Zo toon je aan je kind dat je zijn problemen belangrijk vindt. Bij Sayat.me gebeurt alles anoniem: je kunt dus niet bemiddelen met de persoon die je kind pest. In zulke gevallen is het belangrijk om bewijsmateriaal te verzamelen en screenshots te maken of pagina’s uit te printen. Als het echt de spuigaten uitloopt, moet je naar de politie, want zij is als enige bevoegd om op te treden.’

Als al hun vrienden Sayat.me gebruiken, heeft het weinig zin om het te verbieden

Niet monitoren

Sayat.me lijkt weinig inspanningen te leveren om het pesten onder controle te krijgen. In de gebruiksvoorwaarden staat dat de site niet gebruikt mag worden om mensen lastig te vallen. ‘Maar uit de klachten die we bij Child Focus ontvangen, blijkt dat ze weinig doet om dat af te dwingen’, zegt Depover. ‘De makers zeggen ook expliciet dat ze geen enkele verantwoordelijkheid dragen voor wat er op de site geschreven wordt, en dat ze de inhoud van de berichten absoluut niet willen monitoren.’

Met zijn 30 miljoen gebruikers is Sayat.me bijzonder populair. Voorlopig staat er geen reclame op de site, maar dat kan volgens Depover snel veranderen. ‘Zulke websites zien er vaak heel amateuristisch of informeel uit. Maar ze creëren zelf een polemiek waardoor hun naamsbekendheid groter wordt. Daarna beginnen ze wel reclame aan te bieden, en zo kunnen ze bijzonder veel geld verdienen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content