Groen wil het net opgerichte Europees Defensiefonds illegaal laten verklaren door het Europees Hof van Justitie. ‘Dit is een blanco cheque voor de defensie-industrie.’
Op 18 april keurde het Europees Parlement de oprichting goed van het Europees Defensiefonds. Met dat fonds wil Europa over de komende zeven jaar 13 miljard euro in militaire ontwikkeling investeren. Het fonds wordt gepresenteerd als een manier om Europese defensiebedrijven beter te laten samenwerken. De Europese Commissie wil het geld ook gebruiken om gezamenlijke legeraankopen van lidstaten te financieren. Op die manier moet Europa minder afhankelijk worden van de NAVO en de Amerikaanse defensie-industrie.
Maar ter linkerzijde is het plan gecontesteerd. Het Europees Defensiefonds is illegaal, vindt Bart Staes, Europees Parlementslid voor Groen. ‘De Europese Commissie presenteert dit fonds onder de noemer “onderzoek en industriële politiek”, terwijl het om zuivere militaire doelstellingen gaat’, zegt hij. Volgens Staes gaat het over een miljardensubsidie aan de militaire industrie, zonder enige voorwaarde. ‘Het Europees Parlement heeft alle controle over de bestemming van het geld uit handen heeft gegeven. Het Defensiefonds kan perfect gebruikt worden om nucleaire wapens of andere massavernietigingswapens te financieren. Europa wordt hier niet veiliger door.’
Het Defensiefonds kan perfect gebruikt worden om nucleaire wapens of andere massavernietigingswapens te financieren. Europa wordt er niet veiliger door.
Bovendien maakt het Defensiefonds het ook moeilijker om het eindgebruik te achterhalen. Uit het #BelgianArms-onderzoek, waarin Knack samen met VRT en Le Soir onderzocht waar Belgische wapensystemen terechtkomen, bleek al dat vooral Vlaanderen nauwelijks zicht heeft op het eindgebruik van de systemen die het exporteert. Vaak gaat het om onderdelen die in een Europees partnerland geïncorporeerd worden en dan verkocht worden aan landen die het niet nauw nemen met de mensenrechten, zoals Saudi-Arabië. ‘Het stoort me dat er geen enkele controle is over wat er met de wapensystemen gebeurt die met het fonds gefinancierd worden. Dit is een blanco cheque voor de defensie-industrie.’
Voor Europese defensiebedrijven is het nieuwe fonds van groot belang. ‘Als het budget wordt goedgekeurd in de Europese begroting, wordt het Europees Defensiefonds een van de grootste spelers op de defensiemarkt’, zegt defensiespecialist Alexander Mattelaer (Egmontinstituut en VUB). Tegelijk waarschuwt Mattelaer voor scheeftrekkingen. ‘Het is mogelijk dat vooral lidstaten met een grote defensie-industrie hiervan profiteren. Het risico bestaat dat de grote Franse, Duitse en Zweedse bedrijven gaandeweg de kleinere Europese bedrijven zullen overnemen.’
Als het budget wordt goedgekeurd in de Europese begroting, wordt het Europees Defensiefonds een van de grootste spelers op de defensiemarkt.
Groen wil het Europees Defensiefonds via de juridische weg bekampen. Daarvoor zal de partij na de verkiezingen op zoek gaan naar een parlementaire meerderheid in een van de 28 lidstaten. ‘Als we in een van de nationale of regionale parlementen een meerderheid vinden, willen we een klacht indienen bij het Europese Hof van Justitie, om het Defensiefonds illegaal te laten verklaren’, aldus Bart Staes.
Op de vraag of hij hulp verwacht van het Waals Parlement, waar Ecolo en de overige linkse partijen volgens de recentste peilingen een ruime meerderheid zouden hebben, toont Staes zich onzeker. ‘Ik sluit niet uit dat bij bepaalde van die partijen meer dan alleen pacifistische bekommernissen meespelen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
