Generaal-majoor Philippe Boucké: ‘geen ontslag of afwenden verantwoordelijkheid’ (Dedonder)

De vervanging van generaal-majoor Philippe Boucké aan het hoofd van de militaire inlichtingendienst ADIV is geen ontslag, noch een poging om de verantwoordelijkheid af te wenden of een schuldige aan te duiden. Dat verklaarde minister van Defensie Ludivine Dedonder donderdag tijdens een hoorzitting in de Kamercommissie Defensie.

De minister gaf een chronologisch overzicht van de vervanging van generaal Boucké. Een vertrek is steeds een pijnlijke zaak en ik begrijp dat dit op menselijk vlak pijnlijk is voor Boucké, zei ze. Ze benadrukte dat zijn taak aan het hoofd van ADIV vanaf het begin complex was ‘met de nodige druk om aanpassingen door te voeren teneinde van de ADIV een performante inlichtingendienst te maken en de hervorming begonnen in januari 2020 tot een goed einde te brengen’. Naast een jarenlange onderfinanciering had ADIV ook te kampen met een voortdurende rotatie van personeel, de ingewikkelde organisatie en de gebrekkige informatiedoorstroming, die moesten worden aangepakt zonder extra middelen.

In een gesprek met de chef Defensie (Chod) Michel Hofman over de toekomst van ADIV en de nodige hervormingen kwamen beiden overeen dat een vastberaden persoon nodig is om dit uit te voeren. Ze spraken af om beslissingen uit te stellen tot de rapporten over de zaak Conings binnen waren. De minister merkte ook op dat ze pas vier dagen na de verdwijning van Jürgen Conings op de hoogte gesteld werd dat Boucké geen kennis had van het dossier-Conings.

Minister Dedonder was naar eigen zeggen ‘positief verrast’ door de ‘vastberaden’ houding van generaal Boucké tijdens de hoorzitting in de commissie op 14 juli. Die avond had de Chod een gesprek met Boucké, die liet weten niet meer aan de leiding van ADIV te willen staan. De dag nadien liet Dedonder Boucké tijdens een lang onderhoud haar verbazing hierover weten. Er was immers nog geen beslissing genomen, de minister had enkel vragen gesteld om de toekomst voor te bereiden. ‘De voortdurende druk en de noodzaak om de werking van de ADIV op korte termijn te verbeteren, bleken zwaar om dragen en maakten het moeilijk voor de generaal om in serene omstandigheden de nodige veranderingen aan de werking van de ADIV aan te brengen’, stelde Dedonder donderdag.

Geen botte hakbijl

Na een lange discussie over de toekomst en de verbetering van de werking van ADIV werd in gezamenlijk akkoord beslist om voor de goede werking van de dienst het hoofd te vervangen. ‘Het is geen ontslag, Philippe Boucké blijft verder aan de slag. Het is geen kwestie van de botte hakbijl om een kop te laten rollen, de verantwoordelijkheid af te wenden of iemand de fout te geven’, aldus de minister, die eraan toevoegde dat er ‘geen basis was voor verdere samenwerking’. Dedoncker benadrukte dat de communicatie met drie werd afgesproken, en betreurde dat de interpretatie van de persmededeling ‘zo ver van de realiteit lag’.

De minister wees er ook op dat de vervanging van Boucké aan het hoofd van ADIV met een koninklijk besluit van de minister van Defensie gebeurt, en dus ook niet aan de ministerraad moet worden voorgelegd, in tegenstelling tot de aanstelling van de Chod.

Heel wat commissieleden, zowel van de oppositie als van de meerderheid, wezen op de vertrouwensbreuk tussen de minister en de legertop. ‘Die moet zo snel mogelijk worden opgelost, zoniet kan het actieplan niet worden uitgevoerd’, stelde Jasper Pillen (Open Vld). ‘De regering heeft veel plannen, maar Defensie heeft rust en stabiliteit nodig, anders komt hier niets van’, verwoordde Wouter De Vriendt (Groen) het.

Geen vijandigheid gevoeld

De minister antwoordde dat ze woensdag tijdens de Nationale Feestdag meerdere generaals had gesproken: ‘Die hebben me hun steun herbevestigd. Ze viseerdeen mij niet persoonlijk, maar het jarenlange desinvesteringsbeleid. Ik heb gisteren geen vijandigheid gevoeld’.

N-VA’ers Peter Buysrogge en Theo Francken vroegen ook naar de berichten op basis van de entourage van de minister dat generaal Boucké mentale en gezondheidsproblemen zou gehad hebben en zelfs afgevoerd moest worden. Voor Francken was dit ‘karaktermoord’ en waren er voordien ook al incidenten. Maar Dedonder ontkende dat zij aan de basis lag van die berichten. ‘Dan kan u een rechtzetting eisen bij de betrokken media’, repliceerde Buysrogge.

Voor Annick Ponthier (Vlaams Belang) is de minister politieke verantwoordelijk en moet ze ontslag nemen, wat de partij ook al in mei had gevraagd bij het uitbreken van de zaak-Jürgen Conings.

Hendrik Bogaert (CD&V), die de vervanging van Boucké een ‘nipte’ beslissing noemde, pleitte ervoor dat de minister de middelen van Defensie optrekt. Meerderheid en oppositie zullen u hierin steunen, verklaarde hij.