Financiën overtreedt wet op overheidsopdrachten

De Raad van State heeft de gunning geschorst van een centraal computerprogramma in de strijd tegen de fiscale fraude.

De uitspraak van de Raad van State dateert van 13 augustus en heeft betrekking op de gunning van het informaticaprogramma Data Warehouse II. Dat is het tweede deel van een programma dat de belastingcontrole van bedrijven moet verbeteren en versnellen, en zo de strijd tegen de fiscale fraude moet helpen opvoeren.

De aanbesteding voor Datawarehouse II werd uitgeschreven in juli 2008. Twee bedrijven dienden een offerte in: CSC Computer Sciences en Siemens IT Solutions and Services. Beiden werden weerhouden, maar uiteindelijk besliste de regering op voordracht van de Federale Overheidsdienst Financiën om de opdracht aan CSC Computer Sciences toe te kennen.

Knack maakte eerder al melding van de mogelijkheid van onregelmatigheden bij de aanbesteding (Knack 15 april 2009, ‘Strijd tegen fiscale fraude wordt alweer gesaboteerd‘, ‘Gesjoemel met openbare aanbesteding’). De Raad van State heeft die toewijzing aan CSC nu geschorst, omdat ze oordeelde dat de Federale Overheidsdienst Financiën de wet op de overheidsopdrachten heeft geschonden.

De Raad van State had vooral vragen bij het grote prijsverschil tussen de offertes. Siemens, die het verzoekschrift tot schorsing neerlegde (24 juli 2009), diende een offerte in van zowat twee keer de kostprijs van die van CSC. Toch vroeg de aanbestedende overheid geen prijsverantwoording aan de partijen.

Een objectieve prijsvergelijking was nochtans quasi onmogelijk. Enerzijds voldoet de offerte van CSC op een aantal punten niet aan de vereisten om het programma naar behoren te kunnen uitwerken. Bovendien zouden beide partijen een verschillend pakket aan diensten aanbieden – CSC nam bepaalde kostenposten zelfs niet op. Volgens goed geïnformeerde bronnen zouden afspraken bestaan om die later af te handelen. ‘CSC heeft de offerte gekocht’, zo klinkt het.

Eind 2008 had de Inspectie van Financiën al een negatief advies uitgesproken over de keuze van CSC. In februari 2009 sloot ook staatssecretaris van Begroting, Melchior Wathelet (CDH) zich daarbij aan. De Raad van State verbaasde zich dan ook over het zeer zwakke verweer van Financiën naar aanleiding van deze adviezen, en schorste de beslissing van Didier Reynders (MR) om de gunning aan CSC toe te kennen, op basis van het niet respecteren van het zorgvuldigheidsbeginsel noch van de motiveringsplicht.

Wantrouwen

De uitspraak van de Raad van State zet een pad in de korf van Didier Reynders. Na de al talloze uitingen van wantrouwen tegenover de minister kan hij een schorsing door de Raad van State, wegens een overtreding van de wet op overheidsopdrachten door zijn departement, best wel missen. Ze is het zoveelste bewijs dat de strijd tegen de fiscale fraude niet werkt. Kunnen de regeringspartners nog wel vertrouwen op de minister, om in het kader van de begroting de strijd tegen de fiscale fraude op te voeren?

Trouwens, kan Reynders zelf nog wel vertrouwen stellen in de top van zijn departement? Heeft hij nog wel controle over zijn eigen manschappen? Het evaluatierapport van de offerte was volgens kenners van een ongezien bedenkelijke kwaliteit, en ook de verdediging ervan liet te wensen over. De vraag rijst of er binnen het departement zelf geen sabotage wordt gevoerd.

Siemens, dat zich wil voorbereiden op het vervolg van de zaak, heeft de Federale Overheidsdienst inmiddels officieel aangeschreven met de vraag naar haar intenties. Volgens onze informatie bereidt Siemens zich alvast voor om half september een verzoekschrift tot vernietiging bij de Raad van State in te dienen.

Een reactie van de minister van Didier Reynders kregen we ondanks meermaals aandringen bij de woordvoerder niet. Ook het hoofd van het informaticadepartement van Financiën weigerde voorlopig elk commentaar.

Ingrid Van Daele