Etienne Vermeersch: ‘Bij druggebruikers zou ik het ouderschap afraden’

We mogen de kinderbijslag zeker niet afschaffen om het aantal geboortes te beperken, zegt moraalfilosoof Etienne Vermeersch. ‘Dan zouden de kinderen het slachtoffer zijn. Sensibiliseren werkt veel beter. Kijk maar naar Taiwan.’

Ik frons geregeld de wenkbrauwen als ik zie hoe ouders hun kinderen ‘opvoeden’. Ik vraag me af: zou je sommige mensen niet beter kunnen verbieden om kinderen te krijgen? Wat denkt u van een ouderschapstest? (Danny Teurelincx, Borgerhout)

Etienne Vermeersch: Een kind opvoeden is moeilijk, maar een ouderschapstest ontwikkelen is nóg moeilijker. Voorspellen of iemand een goede ouder zal zijn, is onmogelijk. Dat blijkt uit de praktijk: vaak zie je eenvoudige mensen die hun kinderen zeer goed opvoeden, terwijl ervaren pedagogen soms minder succes hebben. Bovendien kunnen kinderen uit hetzelfde gezin onderling erg verschillen. Een ouderschapstest lijkt me dus geen goed idee. Eén uitzondering zie ik wel: bij mensen met een zware verstandelijke beperking bijvoorbeeld, of bij druggebruikers, zou het goed zijn om het ouderschap af te raden.

Wat als we de kinderbijslag zouden afschaffen? In landen waar die niet bestaat, worden nu minder kinderen op de wereld gezet dan vroeger. Zodra de bevolking weer is afgenomen, zou je de bijslag weer kunnen invoeren. (Wilfried Bracke, Antwerpen)

Vermeersch: Misschien klopt het dat de afschaffing van de kinderbijslag tot een daling van het aantal geboortes leidt. Maar op andere vlakken zou die afschaffing funest zijn. De kinderarmoede, die nu al veel te groot is, zou nog uitbreiden. Overigens mogen kinderen nooit verantwoordelijk worden gesteld voor het gedrag van hun ouders en moeten ze allemaal gelijk behandeld worden. Daarom vind ik de hervorming van de kinderbijslag, waarbij elk kind evenveel krijgt, een goede zaak.

Hoe moeten overheden die geboortebeperking opnemen in hun bevolkingspolitiek reageren op het niet-naleven van het opgelegde aantal kinderen? Verplichte sterilisatie? Gedwongen abortus? En wat met meerlingen? (Mathieu Roelandt, Brakel)

Vermeersch: We moeten er altijd over waken dat geboortebeperking zo weinig mogelijk negatieve gevolgen voor de betrokkenen heeft. Daarom zijn stimulerende maatregelen beter dan dwangmaatregelen. In Taiwan hebben ze dat goed aangepakt. Daar is een ministerie voor Geboortebeperking opgericht: maatschappelijk assistenten gaan van deur tot deur om vrouwen voor te lichten en te praten over de voordelen van anticonceptie. Het land heeft daar betere resultaten mee geboekt dan China met zijn eenkindpolitiek. Sensibilisering is dus cruciaal. Maar in extreme gevallen – zoals Niger, waar een vrouw gemiddeld zeven kinderen heeft – zou een forse premie voor sterilisatie na twee kinderen zeker ook een goede zaak zijn.

Hebben we ‘recht’ op een kind? Moet de samenleving (financieel) helpen om iemands kinderwens te vervullen? (Wim Annerel, Lokeren)

Vermeersch: Mensen hebben geen recht op een kind. Net zoals we niet het recht hebben om honderd jaar te worden. De natuur is wat ze is. Natuurlijk kan de maatschappij wél inspringen om mensen te helpen bij kwesties als vruchtbaarheid. Ons land is daar welvarend genoeg voor, en in-vitrofertilisatie kan veel mensen helpen. Maar ik vind wel dat er een beperking moet zijn: de overheid zou geen financiële steun mogen geven voor méér dan twee kinderen.

VRAAG VAN DE WEEK

Mensen die bewust kinderloos zijn om altruïstische redenen hebben gemiddeld een hoger IQ. Door die keuze gaat hun genetisch materiaal wel verloren. Is dat geen gemiste kans? (Saskia Mercelis, Boom)

Vermeersch: Dat hun genetisch materiaal verloren gaat als ze zich niet voortplanten, spreekt voor zich. Maar dat wil niet zeggen dat je mensen met een hoog IQ onder druk moet zetten om zich voort te planten. Er is namelijk veel onzekerheid rond de erfelijkheid van ons IQ. Om een paar bekende voorbeelden te geven: David Hilbert, een van de talentrijkste Duitse wiskundigen, had een verstandelijk beperkte zoon. En de zoon van Einstein, toch de bekendste natuurkundige ter wereld, is krankzinnig geworden.