Energiespecialist Aviel Verbruggen: ‘Gascentrales zijn een aanvaardbaar overgangsmiddel’

Europa had verwacht dat de vrije markt de energieproductie zomaar zou overnemen, zegt Aviel Verbruggen, emeritus hoogleraar energie en milieu-economie (UAntwerpen). ‘Maar ons ministaatje bewijst dat het niet zo eenvoudig is.’

Als je een abonnement op groene stroom hebt, kun je dan ook zonder stroom komen te zitten bij een tekort aan nucleaire energie? (Erwin Dewulf, Moen)

Verbruggen: Een spitse vaststelling. Als u zou willen dat uw stopcontact alleen groene stroom levert, zou u volledig zelfvoorzienend moeten worden of aangesloten moeten zijn op een groenestroomeiland. Dat is helaas niet zo realistisch. Uw groene stroom komt uit een gemengd productiesysteem van hernieuwbare, fossiele en nucleaire energie. Bij een tekort aan spanning is dat dus de schuld van al die productiemiddelen samen.

Is het niet mogelijk om de energiebevoorrading op Europees niveau te bekijken? (Annick De Waele, Zingem)

Gascentrales hebben de laagste CO2-uitstoot van alle manieren om elektriciteit op te wekken op basis van fossiele brandstof.

Verbruggen: In 1997 werd een Europese richtlijn uitgeschreven voor een eengemaakte elektriciteitsmarkt. De bedoeling was dat nationale monopolies – zoals Electrabel dat had – zouden verdwijnen. Dat is bij ons ook gebeurd. Men ging ervan uit dat de vrije markt alles zomaar zou overnemen. Alleen blijkt dat niet zo eenvoudig. Nu is men volop bezig dat aan te pakken, maar we zijn er nog lang niet. Nochtans is dit voor ons ministaatje absoluut noodzakelijk, omdat we niet gezegend zijn met de beste mogelijkheden voor hernieuwbare energie. We zouden dus een groot deel van onze energie moeten invoeren uit andere Europese landen, als we niet meer zo afhankelijk willen zijn van de invoer van fossiele brandstoffen.

Volgens Groen zijn gascentrales dé oplossing voor het energievraagstuk. Wat dan met de CO2-uitstoot? (Rik Haghebaert, Temse)

Verbruggen: Gascentrales, die werken met gasturbines, zijn relatief goedkoop om te bouwen. Bovendien hebben ze de laagste CO2-uitstoot van alle manieren om elektriciteit op te wekken op basis van fossiele brandstof. En ze kunnen ook op biogas draaien. Ze zijn dus een aanvaardbaar hulpmiddel in de overgangsfase van nucleaire naar hernieuwbare energie.

Is het niet dringend tijd om te starten met de bouw van enkele ‘small modular reactors’? (Alain Deboyser, Koksijde)

Verbruggen: Die kleine kernreactoren bestaan vooral op papier. In Zuid-Afrika is jaren aan zo’n prototype gewerkt, maar dat is technisch en economisch volledig mislukt. Enkel Rusland werkt nu nog aan een prototype. Ik denk dat we na 60 jaar nucleaire technologie kunnen besluiten dat die niet duurzaam is. Nieuwe reactoren zijn veel te duur om nog te bouwen. De risico’s zijn ook groot, waardoor verzekeren onmogelijk is. En er is het kernafval, waarvoor de eigenaren van reactoren nu vluchtwegen zoeken om de factuur af te schuiven op de gemeenschap. Bovendien zijn kernreactoren niet flexibel genoeg om mee te draaien in een dynamische elektriciteitsvoorziening. Ze draaien namelijk altijd. Daarmee komen ze in botsing met de al even weinig flexibele hernieuwbare energie, die afhankelijk is van de natuur. Die twee samen zijn onverenigbaar, en de hernieuwbare energie zal het pleit winnen. Trouwens: welke steden of gemeenten in België zouden zo’n reactor vandaag nog verwelkomen?

VRAAG VAN DE WEEK

Zit er geen tegenstelling in de huidige energiebevoorradingsproblemen en elektrische oplossingen voor het mobiliteitsvraagstuk? Veel mensen gebruiken hun elektrische fiets als hobby: is dat geen extra gebruik van het stroomnet? (Jan Vernieuwe, Brugge)

Verbruggen: Om te garanderen dat menselijk leven mogelijk blijft op deze planeet, is een energietransitie noodzakelijk. Dus ja: de omschakeling naar duurzame elektriciteit uit wind en licht is nodig. De tijdelijke problemen van een ministaatje in Europa, vanwege erbarmelijke politieke toestanden, kan zo’n omschakeling niet tegenhouden. Daarnaast is er het tweede aspect van uw vraag, over de elektrische transportmiddelen. Ook die zijn noodzakelijk: voor vrije tijd én voor professionele verplaatsingen. En als u uw elektrische fiets of step tijdens de daluren oplaadt, verhoogt het risico op stroomuitval niet.