‘Net omdat de liberalen boven het strijdgewoel staan, valt het niet meer op dat ze de centrale as van de regering zijn’, schrijft Jan De Meulemeester. ‘Maar binnenkort is er de begrotingscontrole. Open VLD hoopt daar de match te kunnen domineren en te winnen.’
Hoe zou het nog zijn met Gwendolyn Rutten? Het is verbazend stil rond de liberale voorzitter. Haar laatste grote televisie-interview dateert zelfs al van december 2014. Ze verklaarde toen dat ze enkel nog op TV zou komen indien het echt nodig was. Kennelijk was het voor de liberalen sindsdien niet meer nodig.
Een comfortabele positie, in schril contrast met het lot van de andere Vlaamse stichters-voorzitters van de Zweedse coalitie, die publiekelijk al wat brandjes moesten blussen. Sinds Confucius in de Wetstraat zijn opgang maakt, kunnen we dus stellen over de sobere communicatielijn van de Open VLD: ‘De stilte is een vriend die je nooit verraadt.’
Blauwe vreugde
Even gepolst: Rutten is bezig met haar interne en inhoudelijke partijvernieuwing. Met bollebozen en lokale afdelingen afspreken, debatlunches houden, en in het hoofdkwartier in de Melsenstraat hebben ze een café ingericht, ‘Café Futur‘, alwaar sprekers een blik op de toekomst werpen. Ze maakt tijd voor vernieuwing, en ze heeft er ook de tijd voor, dankzij ministers die rustig hun gang kunnen gaan.
De liberalen zijn gelukkig, en dat verbaast natuurlijk niet: het neigt soms aan de focus te ontsnappen, maar zij zijn de grootste familie in dit kabinet en dat betekent het een en ander. Terwijl de N-VA en de CD&V armworstelen over interpretaties en aanvullingen op het regeerakkoord, blijft het hoe dan ook een zeer blauw akkoord. Anders gesteld: het is een CD&V niet gegeven het zwijgen te hanteren, want het is geen typisch CD&V-akkoord.
Veelzeggend is dat liberalen in de coulissen graag spreken over hun ‘liberale regering’, ietwat plagerig bedoeld: alsof de twee andere partijen vooral dienen om een meerderheid te leveren.
Bij de Open VLD genieten ze nog na van de verrassende dubbele regeringsdeelname. En ze hebben ondertussen in het parlement geen rechtse oppositie meer, want de N-VA zit nu mee in een Belgische regering. Gedaan met die wekelijkse kastijdingen vanuit de gele banken, zoals tijdens die moeilijke jaren van Di Rupo I. Om nog eens de gevierde Confucius te parafraseren: ‘Kun je je vijand niet verslaan, sluit dan vrede met hem.’
De fricties tussen de CD&V en de N-VA doen haast vergeten hoe tevreden de liberalen zijn
De fricties tussen de CD&V en de N-VA die geleid hebben tot het gepercipieerde ‘kibbelkabinet’, doen haast vergeten dat maar liefst 10 van de 18 ministers en staatssecretarissen tevreden liberalen zijn. 9 van de 14 ministers zijn liberaal: een machtig overwicht. Aan Franstalige kant heeft de MR als enige partij zelfs niemand om mee te kibbelen, of het moet haar eigen Didier Reynders zijn.
Elke dag Bart Tommelein
Bart Tommelein is de verpersoonlijking van de blijde VLD’er en momenteel de federale liberaal die de meeste media-aandacht weet te oogsten. Meer dan Maggie De Block en Alexander De Croo.
En louter op beleidskwesties, niet de zogenaamde politique politicienne. Week na week in de kranten en op TV: over sociale fraude, de witte kassa, buitenlands zwartwerk, privacy in de antiterreurwetgeving, Facebook (en 75 procent van de Vlamingen zit op Facebook). Tommelein is de enige West-Vlaming in de regering – voor hemzelf electoraal zeer interessant – en weet als voormalig woordvoerder hoe publieke boodschappen aanslaan.
De staatssecretaris communiceert over zijn bevoegdheid Sociale Fraude ook bijzonder ruim, in die mate zelfs dat hij soms klinkt als een minister van Werk. Dat de uitvoering van veel aspecten van zijn communicatie uiteindelijk een zaak is van de échte minister van Werk, zal de staatssecretaris tot wat terughoudendheid stemmen.
Strijdgewoel
Al die blauwe vreugde, terwijl CD&V-voorzitter Wouter Beke dit weekend nog moest garanderen dat hij van N-VA-collega Bart De Wever zelve aan de telefoon mocht vernemen dat die Kris Peeters niet uit de regering wil. Zelden krijgen we inkijk in zo’n hoog politiek spel. De liberalen zitten er als een derde hond bij en anticiperen met steeds opnieuw de these: ‘wij staan boven het strijdgewoel.’ Op termijn hopen ze er het cachet van ‘de redelijken’ mee te oogsten.
Electoraal verloren ze een derde van hun kiezers aan de N-VA, meer dan de CD&V, maar het is zinloos om daarom nu al in de aanval te gaan: de verkiezingen zijn nog ver weg. Dat de N-VA een framing hanteert van Kris Peeters als ‘ruziemaker’, komt ondertussen ook hen goed uit: laat een ander het lastige werk doen. Als er gepest wordt op school, zijn er altijd stille omstaanders die niet tussenbeide komen.
Belastingverlaging: de ultieme zege
Keerzijde van de blauwe comfortzone: de liberalen beschouwen hun loyauteit in Michel I zo for granted, dat het soms niet meer opvalt dat ze er de centrale as van zijn: het is vrij stil, ze zijn een ‘kabbelend water.’
In de twee voornaamste politieke verhalen van het voorbije kwartaal – werk en antiterreur – kon vicepremier Alexander De Croo in de pers geen majeure toonaangevende rol spelen. Kris Peeters kan ondertussen pieken op Werk en Economie. Het N-VA-triumviraat van de Veiligheid Jan Jambon, Steven Vandeput en Theo Francken heeft een nieuw N-VA-strijdros aan de terreurdreiging. Open VLD corrigeerde in de marge, maar de match wordt op het veld gespeeld, en iedereen kijkt naar het veld.
Maar binnenkort is er de begrotingscontrole. Open VLD hoopt daar de match te kunnen domineren en te winnen. Een tax shift mag geen tax lift zijn. En de grootste principiëlen gaan zelfs verder; het mag geen lift zijn, maar ook geen status quo: er moet zelfs een belastingverlaging zijn. Daar zit het DNA van de Open VLD-kiezer: minder belastingen.
De liberaal die dat kan voorleggen behaalt een ultieme zege, waarvan het politiek rendement veel hoger is dan CD&V en N-VA uit hun onderlinge turbulenties hebben kunnen putten. Eén groot en voor liberale kiezers echt fundamenteel probleem aanpakken, of opnieuw volgens de Wetstraat-Confucius: ‘Overwin één probleem en houd er daarmee honderd op een afstand.’
Alleen: is er één enkele weldenkende kenner van de Belgische staatsfinanciën die durft te voorspellen dat de nakende begrotingscontrole zal resulteren in een substantiële belastingverlaging?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier