‘Een mooi cadeau voor Vaderdag? Twintig dagen geboorteverlof’

De Gezinsbond en de Vrouwenraad starten vandaag een petitie voor 20 dagen wettelijk geboorteverlof, ook voor zelfstandigen.

Wat hebben Mark Zuckerberg, prins William en Thomas Vanderveken gemeen? Ze lieten de afgelopen maanden allemaal weten meer tijd te willen doorbrengen met hun pasgeboren baby’s. Met recht en reden, zo blijkt. Wetenschappelijke experts wijzen er al langer op dat een intensieve betrokkenheid van vaders en meemoeders in de periode na de bevalling van hun partner positieve effecten heeft op de ontwikkeling van baby’s, het genderevenwicht binnen gezinnen en de gelijkheid van vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt. Daarom moet het geboorteverlof verdubbelen, concreet betekent dit 20 werkdagen. Én we moeten het uitbreiden naar zelfstandigen. De Gezinsbond en de Vrouwenraad zijn daarom met een petitie gestart, die je hier kan tekenen.

Nood aan (meer) geboorteverlof

Het wettelijke ‘geboorteverlof’ in België is vandaag nog erg beperkt: 10 dagen voor werknemers en ambtenaren en géén betaald verlof voor papa’s of meemoeders met een zelfstandig statuut. Daarmee scoren we op Europees niveau onder het gemiddelde van 12,5 dagen. In de Scandinavische voorbeeldlanden hebben papa’s vaak een eigen, substantieel geboorteverlof. Moeders, vaders en meemoeders vinden het huidige geboorteverlof in ieder geval te kort. Uit een bevraging van de Gezinsbond in 2016 bij meer dan 6.000 jonge ouders hield, bleek dat 93 procent van de moeders en 84 procent van de partners (vaders en meemoeders) die mening is toegedaan. Volgens 90 procent van de partners moeten ook zelfstandigen en meewerkende echtgenoten recht hebben op geboorteverlof.

Hulp en hechting

Motivatie die de ouders zelf opgeven? Vele papa’s en meemoeders vinden dat ze hun pas bevallen partner zo beter kunnen bijstaan én een hechtere band kunnen opbouwen met hun kindje. Nu moeten ze al te vaak terug aan het werk voordat de pas bevallen moeder een beetje weer op haar positieven is kunnen komen. Bij gecompliceerde bevallingen of de geboorte van meerlingen is de mama vaak zelfs amper ontslagen uit het ziekenhuis wanneer haar partner terug volledige dagen gaat werken. Zelfs wanneer een bevalling perfect verloopt, blijft het een zware dobber om de zorg voor oudere kinderen na enkele dagen helemaal alleen te combineren met een baby die op onregelmatige tijdstippen voeding krijgt en niet of nauwelijks doorslaapt. Een paar quotes uit ons onderzoek: “Het is heel zwaar als je al een schoolgaand kind hebt en je dan met een pasgeboren kind elke dag ’s morgens en in de namiddag naar de school moet.” Of nog: “Het is ook belangrijk voor de hechting van de baby om in die eerste weken ook veel tijd met de papa door te kunnen brengen.” Een mama: “Ik had een keizersnede en mocht een maand niet heffen en tillen, dit terwijl onze oudste zoon naar school moest… Eens de partner terug aan het werk moet, mag je zelf beginnen sleuren met een driejarige en een Maxi-Cosi.” Ouderschapsverlof is niet voor iedereen de oplossing, zo bleek uit het onderzoek. Een getuigenis: “Ouderschapsverlof is een leuk idee als aanvulling op geboorteverlof, maar het is kostelijk om het op te nemen. Zeker voor mannen. Het loonverlies is dus te groot. Als ze dit zouden verbeteren dan zou het geboorteverlof niet te kort zijn en kan iedereen een keuze maken of ze in het begin langer thuisblijven of niet, voor zowel mama als papa.”

Geen luxe maar noodzaak

Ook het ruimere familiale netwerk kan niet altijd kan bijspringen in de intense periode net na de bevalling. Steeds meer grootouders werken en mensen blijven niet altijd onder de kerktoren wonen. Dat is op zich geen probleem als beide partners ook echt aanwezig kunnen zijn om zorg te dragen voor de baby, de andere kinderen en elkaar. De Gezinsbond en de Vrouwenraad willen dat de federale overheid dit signaal van jonge ouders serieus neemt. Met de handtekeningen van de petitie stappen we naar federaal minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Maggie De Block en de minister van Werk Kris Peeters, met de vraag de wetgeving nog tijdens deze regeerperiode aan te passen.

De geboorte van een kind is een mooie, maar ook vermoeiende en spannende periode. Een goede start voor het hele gezin, met twintig dagen geboorteverlof, is absoluut geen luxe.

Lutgard Vrints werkt op de studiedienst van de Gezinsbond.