‘Eén feministische alinea in een recensie kan al voor opschudding zorgen’

Zo progressief is de cultuursector nu ook weer niet.

Risjaar Drei van Olympique Dramatique was de beste theatervoorstelling van vorig seizoen. Daarom stond ze vorige week ook weer op het Theaterfestival in Brussel. In die Shakespeare-bewerking werd er, tot vreugde van het publiek, ouderwets goed geacteerd. Alleen was iemand daar in het voorjaar niet van overtuigd. Ciska Hoet, die bij mijn weten één theaterrecensie voor De Morgen heeft geschreven, probeerde Risjaar Drei met de grond gelijk te maken. ‘Het Echt Antwaarps Theater is nooit veraf’, schreef ze over de humor. Daarin had ze natuurlijk gelijk. Maar Hoet had ook, en vooral, opmerkingen over de vrouwenrollen: die vond ze wat slap. Aangezien ze beter bekend is als feministe dan als recensente, kon dat niet echt verbazen.

In de marge van het Theaterfestival ging ze daarover vorige week in gesprek met de twee actrices uit Risjaar Drei. ‘Ik wil zelf graag naar theater kijken dat niet zomaar de beelden of machtsverhoudingen reproduceert (…). Precies tonen wat er in de samenleving aan de hand is zonder er artistiek mee aan de slag te gaan, komt voor mij neer op een reproductie die het status quo bevestigt’, zei Hoet daar. Men hoeft lang niet alle pamfletten en essays te hebben gelezen die boze feministes de voorbije jaren afleverden om daarin een klassieker van het genre te herkennen. Ciska Hoet wil dat elke vrouwenrol een statement is.

Haar twee gesprekspartners wisten niet goed waarover zij het had. Ze kwamen zelfs wat uit de lucht vallen, en slaagden er zeker in de ogen van Hoet niet in om bevredigende antwoorden te geven op haar feministische vragen. ‘Ik denk toch dat je je bril af en toe eens moet kunnen afzetten en gewoon naar theater kijken, zonder alleen daarop te focussen’, zei Mieke De Groote na een ongemakkelijke discussie. ‘Jouw woorden hadden ook heel nefast kunnen zijn voor de sfeer in onze groep’, had Sanne-Samina Hanssen eerder al tegengeworpen. Dat Hoet de vrouwelijke actrices veel beter vond dan haar mannelijke collega’s, had ze blijkbaar zelfs niet mogen opschrijven.

Het is amusant om te zien dat één feministische alinea uit een recensie voor zo’n opschudding kan zorgen – De Morgen schreef zelfs een artikel achter die recensie aan waarin de krant zichzelf wat verbaasde over het oordeel van Hoet. Het doet wat denken aan de stennis die Tunde Adefioye veroorzaakte toen hij deze zomer opschreef wat voor blanke bedoening Theater aan Zee wel niet is. Zelfs zo’n open deur intrappen zorgde al voor wel heel ongemakkelijke reacties. De kunstensector – hoe progressief zijn imago ook is – verschilt in weinig van de echte wereld.