De vierde droge zomer op rij maakt de klimaatverandering zeer concreet. Crisisbeheer volstaat niet, zegt Mieke Schauvliege (Groen). ‘Structurele maatregelen zijn nodig die water echt tijd en ruimte geven om in de bodem te dringen en een voorraad opbouw, voor drogere tijden.’
Nog nooit was het zo droog in april en mei. En als er regen valt, vloeit het weg. Overal waar verharding is, wordt het water direct afgevoerd richting rivier. En er is steeds meer verharding in Vlaanderen. Nog altijd verdwijnt dagelijks dag 6 tot 7 hectare onder nieuwe huizen of industriegebieden. Al in 2016 werd de betonstop aangekondigd door de vorige Vlaamse regering. We zijn vier droge jaren verder en nog steeds zijn de noodzakelijke instrumenten om hier effectief werk van te maken nog niet klaar.
De waterbeschikbaarheid in Vlaanderen is zeer laag. Volgens de OESO is er gemiddeld in Vlaanderen en Brussel jaarlijks tussen 1100 en 1700 m³ water per persoon beschikbaar. Slechts enkele westerse landen beschikken over nog minder water per inwoner (Italië en Tsjechië). Zelfs in landen als Spanje, Portugal en Griekenland is de waterbeschikbaarheid per inwoner groter dan in Vlaanderen en Brussel.
Geen betonstop maar betonflop
En toch zou de betonstop er pas komen in 2040. We moeten dan ook niet verwonderd zijn dat de droogteproblematiek jaarlijks toeneemt. Een dag voor kerstdag kondigde minister Zuhal Demir (N-VA) met veel poeha haar oplossing voor de bouwshift aan: ‘Als we het bijkomend ruimtebeslag willen verminderen, dan moeten we vanuit Vlaanderen aan lokale besturen voldoende hefbomen geven om aan de slag te gaan. Met deze beslissing doen we dat.’ Tijdens de besprekingen in het Vlaams Parlement verwezen alle experten het decreet naar de vuilbak. Totaal inefficiënt, onwettig en onbetaalbaar was de eenduidige kritiek.
We wringen onze sponzen overal uit
Ruim 32,5 procent van de ruimte in Vlaanderen is ingenomen door woningen, industriegebieden, wegen, recreatiezones… Ook onze landbouwbodems moeten terug een goede conditie krijgen, om een tijdelijk neerslagoverschot om te zetten in een watervoorraadje. Bij een neerslagtekort, lukt het dan om met dat voorraadje de droogte te overbruggen. Dit kan door het koolstofgehalte in de bodems te verhogen, bodemverdichting te voorkomen, gezond bodemleven te stimuleren en de teeltkeuze af te stemmen op de bodem. Zo herstellen we de sponswerking van onze Vlaamse landbouwbodem. Water wordt minder snel afgevoerd en in periodes van droogte hebben de bodems minder water nodig. Een kwestie van gezond boerenverstand dus.
En ook met de drainages in het landbouwgebied moet het anders. Niet zomaar draineren om alles snel snel droog te trekken. Neen, enkel draineren wanneer het niet schadelijk is voor de omgeving. Tijdelijk het waterpeil verlagen voor de landbouw, maar tegelijkertijd zorgen dat het water langer wordt vastgehouden. Peilgestuurd draineren heet dat. Zo hebben we minder snel water uit waterlopen of het grondwater nodig bij langere periodes zonder neerslag. Dat is alvast waar het Vlaamse actieplan van het Gemeenschappelijk LandbouwBeleid op moet focussen. Vlaamse regering, waar wachten we op?
Crisismanagers
Weerman Frank Deboosere kondigt terug heel warme dagen aan. Nu al beleven we het droogste voorjaar sinds 119 jaar, zeggen wetenschappers. En het wordt wellicht nog erger. De gouverneurs worden door de Vlaamse regering als crisismanager ingeschakeld en verbieden het onttrekken van water uit waterlopen. Dit is noodzakelijk om vissterftes te vermijden, om verzilting van poldergebieden te voorkomen,… De vierde droge zomer op rij maakt de klimaatverandering zeer concreet. Crisisbeheer volstaat niet. Structurele maatregelen zijn nodig die water echt tijd en ruimte geven om in de bodem te dringen en een voorraad opbouw, voor drogere tijden.
Gemeente Sint-Pietersleeuw doet het zelf
Wat Vlaanderen niet doet, doen we dan maar zelf, beslist Sint-Pieters-Leeuw. Deze gemeente kondigde als eerste een bouwstop tot 2025 aan en trekt als gemeente in de Vlaamse Rand hiermee aan de noodrem. Dat is een goede zaak voor de openruimte in Sint-Pieters-Leeuw. Maar het water en de droogte stopt natuurlijk niet aan de gemeentegrenzen. Meer nog. Een bouwstop in enkele gemeentes zou wel eens een bouwversnelling de omliggende gemeentes kunnen betekenen.
Daarom mevrouw Demir, een jaar na de verkiezingen, zijn uw wittebroodsweken al lang voorbij. Volg het voorbeeld van Sint-Pieters-Leeuw en kondig onmiddellijk een bouwstop aan op de woonreservegebieden aan tot zolang de echte kaders niet beschikbaar zijn. Dat zou pas een voorbeeld van daadkracht zijn.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier