Doe Knacks erfenissenquiz: 10 vragen en antwoorden van onze expert
De juiste antwoorden vindt u onderaan in het kaderstuk!
1. Naaste erfgenamen, de zogeheten rechte lijn en partners, betalen de laagste erfenisbelasting. Wie heeft recht op dat voordeeltarief?
A De partner en de kinderen.
B De partner, kinderen en ouders.
C De partner, kinderen, ouders, broers en zussen.
2. Een jonge vader overlijdt. Hij en zijn vriendin waren niet getrouwd en ze woonden ook niet wettelijk samen. Wel kochten ze met z’n tweeën een huis. Het koppel heeft jonge kleuters. De vriendin wil het huis verkopen. Wat moet ze nu doen?
A Daar mag ze vrij over beslissen.
B Ze moet een machtiging vragen aan de vrederechter. De kinderen zijn erfgenaam van een deel van het huis.
C De kinderen zijn erfgenaam en onroerende goederen verkopen kan niet voordat zij achttien zijn.
3. Ouders worden geterroriseerd door hun drugsverslaafde zoon. Ze willen hem uitsluiten van hun erfenis en alles nalaten aan een goed doel. Kan dat?
A Het is niet mogelijk om kinderen te onterven.
B Sinds de erfenishervorming van 2018 kan dat, maar alleen als er geen andere kinderen zijn. Er mag geen onevenwichtige situatie ontstaan tussen erfgenamen in rechte lijn.
C Het kan, maar alleen als de erfenis naar een goed doel gaat. Je kunt je kind niet onterven als de erfenis dan andere natuurlijke personen toekomt.
4. Ik wil mijn beste vriend 10.000 euro nalaten. Hoeveel erfenisbelasting zal hem dat kosten?
A 300 euro. Vriendenerfenissen onder de 15.000 euro vallen onder het laagste tarief van erfbelasting.
B 2500 euro. Voorwaarde voor het voordeeltarief van 25 procent is dat een even groot bedrag wordt nagelaten aan een goed doel.
C 5500 euro. Een erfenis aan iemand zonder verwantschap valt onder het hoogste tarief van 55 procent. Geen wonder dat weinigen eraan beginnen.
5. In veel Vlaamse gezinnen wordt zelden over geld gepraat, maar ik wil weten wat ik krijg wanneer mijn vader overlijdt. Kan ik op voorhand te weten komen wat er in zijn testament staat?
A Als erfgenaam van de rechte lijn hebt u het recht om het testament in te zien. U moet wel weten bij welke notaris het testament geregistreerd staat. Het testament kan ook altijd nog gewijzigd worden.
B Wanneer alle rechtstreekse erfgenamen een inzageverzoek indienen, wordt een testament bij leven openbaar gemaakt.
C Dat is onmogelijk.
6. Een koppel heeft een kind met een ernstige handicap, dat ze financieel willen beschermen na hun overlijden. Hun tweede kind is een succesvolle advocate. Zij heeft het geld minder nodig, menen de ouders. Kun je het ene kind meer laten erven dan het andere?
A Dat is onmogelijk. Constructies die een van de kinderen voortrekken, zijn per definitie illegaal.
B Men kan in het testament het zorgbehoevende kind bevoordelen en het een groter deel van het vermogen nalaten.
C Dat kan. Maar wanneer de andere kinderen bij het verdelen van de erfenis een even hoog erfdeel eisen, dan zullen ze dat krijgen.
7. Een vrouw woont in haar eigen huis. Wanneer ze trouwt, trekt haar man bij haar in. Het koppel krijgt geen kinderen. Wanneer de vrouw overlijdt, zijn haar ouders en broer nog in leven. Wie erft de woning?
A Haar echtgenoot.
B De echtgenoot, de broer en de ouders erven samen de eigendom van het huis.
C De eigendom gaat naar de broer en de ouders. De echtgenoot krijgt het vruchtgebruik.
8. Broer en zus willen heldere afspraken maken over hun erfenis: hij krijgt later het appartement aan zee en zij de juwelencollectie van mama. Ze willen hun ouders, die nog leven, er niet bij betrekken. Hoe pakken ze dat aan?
A Dat gaat niet. Het is zelfs strikt verboden.
B Ze sluiten bij de notaris een erfovereenkomst, een bindend contract waar niemand later nog onderuit kan.
C Ze tekenen bij de notaris een automatische schenking, die ingaat vanaf de verdeling van de erfenis.
9. Drie zussen praten al jaren niet meer met elkaar. Na het overlijden van hun ouders willen twee van hen het ouderlijke huis verkopen, maar de derde ligt dwars. Wat nu?
A Een erfenis kan niet onverdeeld blijven. Na een termijn van twee jaar komt er een gedwongen uitkoop van de onwillige zus.
B De erfenis wordt niet verdeeld zolang de drie geen vergelijk vinden. In het slechtste geval gebeurt dat via de rechtbank.
C De derde zus kan de verkoop geheel verhinderen. Niemand kan gedwongen worden zijn of haar eigendom te verkopen.
10. De langstlevende partner betaalt in Vlaanderen geen erfbelasting op de nettowaarde van de gezinswoning. Voor welke koppels geldt die vrijstelling?
A Voor gehuwden.
B Voor gehuwden en wettelijk samenwonenden.
C Voor gehuwden, wettelijk samenwonenden en voor wie drie jaar ononderbroken feitelijk samenwoont.
Onze expert antwoordt:
1
Het juiste antwoord is 1B. Bij erfgenamen in de rechte lijn wordt de schijf tot 50.000 euro belast tegen 3 procent, de schijf tussen 50.000 en 250.000 euro tegen 9 procent en de schijf daarboven tegen 27 procent. Ook stiefkinderen vallen onder de regeling. ‘Om als partner recht te hebben op de laagste tarieven, moet je op de dag van het openvallen van de nalatenschap met de erflater gehuwd zijn, wettelijk samenwonen of ten minste één jaar ononderbroken samenwonen en een gemeenschappelijke huishouding voeren’, vult Yoni Soutaer van Notaris.be aan.
2
Antwoord 2B klopt, ‘maar in de praktijk nemen samenwonende koppels bij de aankoop van een huis een aanwasbeding of tontine in het contract op’, zegt notaris Soutaer. ‘Die bepaling stelt dat het deel van de woning van de overledene toekomt aan de overlevende partner. Zo komt het deel van de overledene nooit in de erfenis terecht. Ook met een huwelijkscontract kun je regelingen treffen over de gezinswoning.’
3
Het klopt dat je kinderen niet volledig kunt onterven – antwoord 3A dus – al vindt Soutaer het correcter om te zeggen dat kinderen altijd recht hebben op een minimaal erfdeel. ‘Je kunt een formeel testament opstellen dat een kind geheel onterft, maar het benadeelde kind kan naderhand sowieso zijn deel opeisen via een vordering. Hij of zij moet dus actie ondernemen, het gebeurt niet automatisch. Een kind dat zelf niets wenst van zijn ouders, kan perfect de zaken zo laten.’
4
De Vlaamse regering introduceerde in 2019 de ‘vriendenerfenis’, bedoeld voor vrienden of verre familieleden, zoals neven of nichten. Zij betalen 3 procent erfbelasting als de nagelaten som niet hoger is dan 15.000 euro. Dat is het laagste tarief van erfbelasting. Kiezen voor een vriendenerfenis moet wel uitdrukkelijk vermeld worden in een testament. 4A is juist.
5
Het juiste antwoord is 5C, al valt het niet aan te raden om erfgenamen voor verrassingen te stellen in een testament. Dat is een recept voor familieruzies.
6
Over de helft van uw erfenis beschikt u vrij, maar over de andere helft niet. Concreet zal de advocate recht hebben op minimaal 25 procent. De resterende 75 procent kan geschonken worden aan het kind met een handicap, via extra regelingen bij de notaris, zoals antwoord 6B stelt. ‘De advocate kan ook afstand doen van het recht om haar minimale deel te vorderen, via een punctuele erfovereenkomst bij de notaris’, zegt mevrouw Soutaer.
7
Antwoord 7C is juist. Wie het anders wil, kan een huwelijkscontract sluiten. ‘Met een huwelijkscontract kan een woning gemeenschappelijk worden gemaakt’, zegt notaris Soutaer. ‘Als je daar een keuzebeding aan koppelt, erft de overlevende partner de woning in volle eigendom.’
8
Een erfovereenkomst sluiten met de andere erfgenamen is verboden wanneer de mensen van wie u zou erven nog in leven zijn. In een familiepact kunnen wel bepaalde afspraken worden vastgelegd, maar niet zonder medewerking van de erflater. We zochten antwoord 8A.
9
De erfenis kan inderdaad niet worden verdeeld zolang de erfgenamen geen vergelijk vinden: antwoord 9B dus. Het is niet ongewoon dat erfenissen leiden tot rechtszaken en een ‘gerechtelijke verdeling’. ‘De notaris zal bemiddelen in de hoop dat het zover niet komt’, zegt Yoni Soutaer.
10
Antwoord 10C is juist. De vrijstelling geldt enkel voor partners, zonder verwantschap in rechte lijn. Inwonende kinderen, ouders of grootouders dienen dus wel erfbelasting te betalen. Broers en zussen die samenwonen, kunnen eventueel worden vrijgesteld. Er bestaan uitzonderingen waarbij de partner toch geen erfbelasting betaalt, hoewel ze niet meer samenwonen. Bijvoorbeeld wanneer een van beiden naar een woonzorgcentrum verhuist.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
