Drie e-mails moeten aantonen dat Vandeput herhaaldelijk gelogen heeft in het parlement. Maar de mails roepen minstens zoveel bezwaren op als ze antwoorden bieden.
Drie mails zijn er intussen uitgelekt, waarin het kabinet Defensie ingelicht werd dat de F-16’s langer mee konden dan gedacht. Samen bewijzen ze volgens SP.A dat minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) op de hoogte was van studies over een mogelijke levensduurverlenging van de Belgische F-16’s, in tegenstelling tot wat hij bij herhaling stelde in het parlement. SP.A kreeg twee berichten in handen, van april 2017 en september 2017 – Hendrik Vuye (Vuye & Wouters) kon dan weer de hand leggen op een ander bericht van april 2017.
Wat de drie e-mails gemeen hebben, is dat de afzender voorlopig onbekend is. SP.A zegt de afzender te kennen, maar kan daar nog niet mee naar buiten komen. Het zou in ieder geval gaan om een actieve kolonel, die dicht bij het dossier staat. Alles valt of staat met de identiteit van die persoon. Gaat het om een kolonel die mee beslist over de F-16’s of over het vervangen ervan, dan lijkt het ondenkbaar dat de minister die informatie niet zou gekregen hebben.
Alles valt of staat met de identiteit van de afzender
Bij verscheidene N-VA’ers en mensen van Defensie is echter een andere piste te horen: allen wijzen ze in de richting van een gepensioneerd militair van de landmacht, Pierre Therie, die aan de basis ligt van het zogenaamde Pjotrs Defensieteam. Die groep, voornamelijk maar niet uitsluitend bestaande uit voormalige militairen, publiceert op haar website erg veel over de vervangingsprocedure van de F-16’s en is bijzonder kritisch voor Vandeput en de legertop. Bij N-VA en Defensie leeft het vermoeden dat de mails door Therie of iemand in zijn kring gestuurd zijn. Therie zelf ontkent dat met klem, en ook SP.A zegt dat Pjotrs Defensieteam geen rol speelt bij de e-mails.
Hoe dan ook staat het dossier in een patstelling: SP.A heeft bloed geroken, Vandeput zegt dat de e-mails niet eens bestaan. Daarom lijsten we hieronder op wat we weten, met de bewijzen die de oppositie in de teksten ziet en de bezwaren van de mensen die onder vuur komen te liggen.
Begin april 2017
De eerste mail heeft als bestemmeling Claude Van de Voorde, toen kabinetschef bij Vandeput en tegenwoordig baas van de militaire inlichtingendienst ADIV. (Welk e-mailadres van Van de Voorde er aangeschreven werd, is niet geweten.) In kopie staat minister Vandeput, weliswaar met het emailadres info@vandeput.fgov.be – een algemeen e-mailadres van het kabinet. Hier wordt duidelijk waarom de afzender zo cruciaal is: is die een belangrijk figuur, dan heeft Vandeput de mail zo goed als zeker gelezen. Kwam het bericht daarentegen van wat bij N-VA afgedaan wordt als ‘hobbyisten’, dan is het een stuk twijfelachtiger dat die aan de minister doorgegeven is.
De tekst, gestuurd begin april 2017, gaat als volgt:
‘RE: UPGRADE F16 – CONFIDENTIEEL
Geachte Generaal,
De verdere uitwerking van de studie voor de vervanging van de F16-Block 20 is in handen van Lt. Col. Delcrop. Na zijn contacten met Lockheed komt hij tot de conclusie dat dit type vatbaar is voor levensduurverlenging met minimum 4.000 vlieguren.
Mocht de Minister zich langer blijven vasthouden aan de totale vervanging van de F-16, dan zijn verdere studies omtrent levensduurverlenging overbodig.
Ik wacht op instructies en in afwachting onthoud ik mij van commentaar.
Hoogachtend, Kol. [naam onleesbaar gemaakt, nvdr]’
Heeft een actieve kolonel dit naar Vandeput en zijn kabinetschef gestuurd, dan is de mail erg veelzeggend. Het zou betekenen dat de minister op de hoogte moet geweest zijn van die informatie, en daarna verscheidene keren erover gelogen heeft in het parlement.
Laurence Mortier, de woordvoerster van de minister, noemt de mail dan weer ‘lachwekkend’. Zij wijst erop dat ons land met F-16’s van block 15 – wat op het order en de leeftijd van de vliegtuigen wijst – vliegt, niet met block 20. Onze toestellen kregen weliswaar een update waardoor ze gelijkwaardig zijn aan block 20, maar in Defensiekringen wordt niettemin enkel over block 15 gesproken. Daarom kan deze mail volgens haar niet van een geloofwaardige bron komen. (Mogelijk relevant is dat Pjotrs Defensieteam recent nog de update naar block 20 aanstipte in een bericht op hun website.)
ADIV-baas Claude Van de Voorde zegt precies hetzelfde, maar ziet nog meer problemen met de mail. Zo heet Delcrop eigenlijk Decrop, en spreken officieren nooit over informatie als ‘confidentieel’: ofwel wordt het Engelse confidential gehanteerd, ofwel vertrouwelijk. Bovendien is de formele aanspreekvorm heel vreemd, zegt Van de Voorde: hooggeplaatste militairen spreken elkaar eenvoudigweg aan met de voornaam.
De e-mails die in maart opdoken bevestigen dat laatste in ieder geval. Daar spreken hoge officieren elkaar bijzonder amicaal aan met ‘Peter, Harry’ en worden mails afgesloten met ‘Greets’ en zelfs ‘Grtz’.
Zowel Vandeput als Van de Voorde zeggen dat ze de e-mail niet ontvangen hebben, noch weet hadden van wat erin gezegd werd.
11 april 2017
Nog maar deze week kreeg Hendrik Vuye, die in de Kamer zetelt in tandem met Veerle Wouters, een mail in handen die quasi direct moet volgen op de mail hierboven. De onderwerpregel maakt opnieuw duidelijk dat het bericht ‘confidentieel’ is, al staat ditmaal Van de Voorde in kopie en is Vandeput de hoofdgeadresseerde (andermaal via het algemeen e-mailadres). Onze redactie heeft kennis kunnen nemen van de inhoud: er wordt bevestigd dat het ‘block 20’ in aanmerking komt voor een levensduurverlenging van 4.000 vlieguren.
Omdat de e-mail niet openbaar gemaakt is, konden het kabinet-Vandeput en Van de Voorde er niet in detail op ingaan – al wordt opnieuw ontkend dat die in hun e-mailinbox belandde.
Daarvoor heeft SP.A alvast een verklaring. De partij zegt met zekerheid te weten dat confidentiële e-mails van Defensie bij het verzenden automatisch geblokkeerd worden door de mailserver. Ze worden daardoor wel geregistreerd, maar komen niet aan bij de geadresseerden. In plaats daarvan worden ze vervolgens uitgeprint, voorzien van het label dat op confidentialiteit duidt, en fysiek aan de minister gegeven. ‘Dit is algemeen geweten binnen Defensie.’
Het kabinet-Vandeput noemt dat idee lachwekkend: het houdt helemaal geen steek om mails te verzenden waarvan je weet dat je ze niet kan verzenden, om ze daarna uit te printen, klinkt het. ‘Als militairen iets confidentieels willen melden, gebeurt dat in een nota. Zo simpel is het.’
Ook Van de Voorde zegt van zo’n procedure niet op de hoogte te zijn.
17 september 2017
Voor de inhoud van de mail – die alweer ‘confidentieel’ in de titel heeft – baseren we ons op wat voorgelezen werd door SP.A’er Dirk Van der Maelen tijdens een zitting van de Kamercommissie Defensie:
‘Geachte collega, geachte generaal, uw vraag om met betrekking tot de voorgestelde vervanging van de F-16 door de staf van de luchtmacht op te schorten, kan ik positief beantwoorden. Er is momenteel onvoldoende basis voor gelijk welke beslissing. Er worden waarschijnlijkheidsberekeningen gemaakt door Lockheed Martin. Het is perfect mogelijk om onze F-16’s te upgraden, zoals elders ook geprogrammeerd is. De heren luitenant-kolonel Decrop, in opdracht van kolonel-ingenieur Van Pee (Lockheedfan), zijn belast met de studie coördinatie en het syntheserapport. Ik stel voor deze resultaten af te wachten en intussen geen beslissing te promoten.’
De mail is duidelijk afkomstig van een fantast
De afzender zou wederom een hooggeplaatste officier zijn. Opnieuw is Van de Voorde de eerste geadresseerde, en is Vandeput toegevoegd in kopie. Het e-mailadres dat voor de beiden gebruikt werd, kennen we niet. Evenmin is duidelijk of de afzender dezelfde is als die van de vorige e-mails. We weten wel dat Van de Voorde in september 2017 niet meer betrokken was bij het F-16-dossier: hij was dan al overgegaan naar de ADIV. Omdat de gebruikte e-mailadressen niet gekend zijn, is niet op te maken of de mail verzonden werd naar een adres waar Van de Voorde nog toegang tot had.
Net zoals in april 2017 wordt de minister hier op de hoogte gebracht van een mogelijk verlengd gebruik van de F-16’s. En net zoals eerder ziet het kabinet-Vandeput een hele reeks tegenstrijdigheden, te beginnen met het feit dat Van de Voorde geen kabinetschef meer was en de vaststelling dat ‘een militair nooit een mail zou sturen met ‘confidentieel’ in de titel, want hij weet dat dit ingaat tegen de classificatieregels’. Bovendien is er in werkelijkheid nooit een vraag geweest van Van de Voorde om de vervangingsprocedure op te schorten, zoals in de mail gesuggereerd wordt.
Van Pee wordt dan weer ingenieur genoemd, maar is dat helemaal niet. ‘Hiërarchie, graden en titels zijn nog altijd belangrijk binnen Defensie. Het is onwaarschijnlijk dat een militair hiertegen fouten maakt.’ Dat Van Pee en Decrop zouden samenwerken aan een studie klopt ook al niet. Sinds juni 2017 is Decrop zelfs niet meer betrokken bij de opvolging van de F-16’s.
De conclusie voor het kabinet-Vandeput: ‘de mail is duidelijk afkomstig van een fantast.’
Vandeput ontkende in de zitting van de Commissie Defensie al dat hij ooit deze mail gelezen of ontvangen had.
Opnieuw is er overigens een indicatie die mogelijk in de richting van Pjotrs Defensieteam wijst. Van Pee, die geen ingenieur is, wordt wel verschillende keren – hier en hier – als ‘kolonel ir.’ genoemd op de website van Pjotrs Defensieteam.
Noot: de laatste paragraaf, over ‘ingenieur’ Van Pee, werd na de publicatie van het artikel toegevoegd.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
