‘Desinvestering fossiele brandstoffen: UGent heeft ambitie om een pioniersrol op te nemen’

‘De Universiteit Gent heeft duidelijk oor voor de oproep om te desinvesteren uit de steenkool-, olie- en gasindustrie’, schrijft logistiek beheerder Jeroen Vanden Berghe.

In een Call for Action op knack.be roepen studenten van zes Belgische universiteiten op om te desinvesteren uit de steenkool-, olie- en gasindustrie. Hiermee versterken ze de oproep van de Fossil Free beweging die wereldwijd al heel wat institutionele beleggers, waaronder ook universiteiten, bewogen hebben om hun beleggingen in aandelen of bedrijfsobligaties in de fossiele brandstofindustrie te heroriënteren naar meer duurzame alternatieven.

De Universiteit Gent heeft duidelijk oor voor deze oproep. Reeds begin 2016 besliste de Raad van Bestuur van de UGent om in haar beleggingspolitiek duurzaamheidscriteria te laten meespelen. Het was een quasi vanzelfsprekende stap in het geëngageerde duurzaamheidsverhaal dat de universiteit al vele jaren schrijft. Een universiteit streeft maatschappelijke impact na en moet studenten vormen die vertrouwd zijn met complexe vraagstukken inzake duurzaamheid. Dat doet ze niet enkel door onderwijs en onderzoek te stimuleren dat bijdraagt aan een sociaal-ecologische toekomst, maar ook door zelf het goede voorbeeld te geven in de eigen organisatie en bedrijfsvoering. Door ernaar te streven dat de universiteit elke dag duurzaam werkt.

De andere kant opkijken is echt geen optie meer. Vele wetenschappelijke rapporten hebben reeds aangetoond dat het aanwenden van de aanwezige reserves steenkool, aardgas en olie een catastrofaal effect zullen hebben voor de opwarming van de aarde. Naast de legitieme oproep om te streven naar een duurzame toekomst voor mens en planeet speelt echter ook een financiële overweging. Sommige analyses voorspellen immers op termijn dalingen van de waarde van bedrijven die fossiele brandstoffen ontginnen. Om de toename van de globale gemiddelde temperatuur onder de 2°C te houden, een verbintenis geratificeerd in het klimaatakkoord van Parijs 2015, zou tot 80% van de momenteel gekende reserves onbenut moeten blijven. Deze activa zullen hun waarde verliezen en zo een negatief effect kunnen hebben op de aandelenkoersen.

De portefeuillebeheerders, die de liquide middelen van de UGent beleggen in afwachting van de noodzaak om ze op te nemen voor onderzoek of voor infrastructuurwerken, werden gevraagd om enkel nog in duurzame beleggingsfondsen te investeren. Een Commissie Duurzaam Beleggen, waarin alle stakeholders van de universiteit, ook studenten, zijn vertegenwoordigd kreeg de opdracht om dit proces kritisch te volgen, in dialoog te gaan met de banken en aanbevelingen te doen aan het universiteitsbestuur. Er wordt onder meer gekeken naar de naleving van internationale verdragen en conventies, naar de naleving van de tien principes van het Global Compact van de Verenigde Naties, naar de Best-in-Class op het vlak van duurzame ontwikkeling. En dit zowel op het vlak van respect voor arbeids- en mensenrechten als op ecologische aspecten. Een eerste gesprek met de portefeuillebeheerders gaf de commissie inzicht in de gehanteerde definities en aanpak. Een volgende stap zal zijn om, op basis van een grondige analyse van de aangeleverde gegevens, het ambitieniveau te gaan bepalen en dit om te zetten in een voorstel met duidelijke criteria voor het universiteitsbestuur.

Symbolische impact

De UGent heeft de ambitie om een pioniersrol op te nemen. Met de beperkte middelen die de UGent in aandelen en bedrijfsobligaties belegt, zal ze echter slechts een symbolische impact kunnen realiseren. Een samenwerking met andere universiteiten, publieke overheden en instellingen, die ons ambitieniveau mee willen onderschrijven, zal ons verder doen reiken.

The next big thing will be a lot of small things. Die slogan prijkte lange tijd op de gevel van onze grootste lesgebouw, het UFO in Gent. Ze was er aangebracht tijdens de klimaatonderhandelingen in Parijs. Het was een oproep om kleine stappen vooruit te zetten, die samen kunnen uitmonden in iets groots. Momenteel zetten we die stappen op het pad naar een duurzaam investeringsmodel. Laten we die samen met vele partners, geïnformeerd, weloverwogen én ambitieus, verder bewandelen.

Jeroen Vanden Berghe is Logistiek Beheerder Universiteit Gent