Defensieminister Dedonder na rapport Comité I: ‘Meer personeel alleen is niet genoeg’

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) wil dat er voor het einde van het jaar een actieplan komt met de prioriteiten voor de militaire inlichtingendienst ADIV voor volgend jaar. Dat heeft Dedonder maandag verklaard in de Kamer, in een gedachtewisseling over het rapport dat het Comité I schreef naar aanleiding van de zaak Jürgen Conings. Daaruit bleek ook dat de zoekactie naar Conings Defensie 867.045 euro heeft gekost.

Bij aanvang van de zitting in de Kamer bleek dat het rapport publiek zal worden gemaakt. Zondag lekte al uit dat het controleorgaan ‘zware fouten’ had ontdekt bij de werking van de militaire inlichtingendienst. Het ging om een gebrekkige doorstroming van informatie, informatie die niet werd opgepikt, geen communicatie binnen de hiërarchie, een te grote personeelsrotatie, een gebrek aan expertise, enzovoort. De minister kondigde alvast aan dat er de komende weken initiatieven zullen volgen om de werking te verbeteren. ‘Er ligt werk op de plank’, aldus de minister.

Zo moet er voor het einde van het jaar een beleidsplan komen voor ADIV. ADIV functioneert al te lang zonder beleidsplan dat richting geeft aan waar de dienst mee bezig is, aldus de minister. Er waren geen duidelijke prioriteiten, dus probeerde de dienst zowat alles te volgen zonder duidelijke middelen. Volgend jaar moet er een meerjarenbeleidsplan volgen, zodat ook prioriteiten op middellange termijn worden bepaald.

De PS-minister merkte op dat de Chef Defensie al meer middelen heeft toegezegd voor ADIV. Het beleidsplan zal worden gekoppeld aan een personeelsplan en een werklastmeting, zodat nieuwe medewerkers op een gecoördineerde manier worden ingezet op de gekozen prioriteiten.

‘Meer personeel alleen is niet genoeg’, voegde Dedonder er aan toe. Het is de bedoeling de rotatie binnen de inlichtingendienst af te bouwen. ‘Het komen en gaan van nieuwe medewerkers is nefast voor het opbouwen van expertise, vooral bij de leiding van de dienst’, aldus de minister.

Psychosociale opvolging van militairen

Ook komt er een betere afstemming van de organisatiestructuur op de prioriteiten. De structuur die begin 2020 is ingevoerd, wordt immers als te complex en log beschouwd. Het is voorts de bedoeling dat ADIV synergieën zoekt met de veiligheidspartners voor taken waar ze onvoldoende middelen heeft. De minister wil ook dat de procedure voor de ontwikkeling van nieuwe IT-infrastructuur die al in gang is gezet, versneld wordt uitgevoerd.

Er komt een uitbreiding van de veiligheidsverificaties van zowel militair als burgerpersoneel. Momenteel is sprake van een tiental personen tegen wie de procedure is gestart voor de intrekking van een veiligheidsmachtiging of bij wie een verzoek is geweigerd. Ze kunnen daartegen nog in beroep gaan, aldus de minister, die nog lang stilstond bij de psychosociale opvolging van militairen, ook preventief.

Dedonder liet ook verstaan dat ADIV zal blijven toezien op de profielen van militairen die extremistisch gedrag vertonen, weliswaar zonder in te druisen tegen het recht op privacy en het recht op vrije meningsuiting. In geval van sancties, zal geval per geval worden bekeken, met oog voor een billijk evenwicht. De zoekactie naar Conings heeft Defensie 867.045 euro gekost.

‘Zeer zware fouten’

‘Dit rapport is nog schokkender te lezen dan vorige rapporten’, stelde Theo Francken (N-VA). Ook Denis Ducarme (MR) stelde dat hij nog nooit een rapport had gelezen dat zo overweldigend was voor een dienst. Francken stelde dat de minister geen ontslag moet nemen, maar vindt wel dat er politieke verantwoordelijkheid is. ‘Hier is sprake van zeer zware fouten. Dit is gebeurd tijdens uw mandaat.’ Francken leek ook niet overtuigd dat de minister of haar kabinet van niets afwisten.

Hendrik Bogaert (CD&V) merkte op dat fouten overal kunnen gebeuren. De kunst is die fouten zo snel mogelijk recht te zetten, maar in dit geval lijkt het lang te duren, aldus Bogaert. Hij wilde vooral weten hoe de problemen op de korte termijn kunnen worden afgedekt. ‘Zijn er voldoende maatregelen genomen om te voorkomen dat er een Conings bis of tris komt?’

Jasper Pillen (Open VLD) las in het rapport in grote lijnen de bevestiging van problemen die al eerder aan het licht waren gekomen. ‘De zaadjes daarvoor werden al jaren eerder, misschien al decennia, geplant’, aldus Pillen. Meer personeel en screening zijn nodig, maar het is niet dé oplossing, waarschuwde hij. Pillen heeft overigens een resolutie klaar met als doel de psychosociale opvolging te verbeteren. (Belga)