De betaalbaarheid van een woning is voor eigenaar-bewoners de voorbije jaren verbeterd. Voor de laagste inkomens zijn de woonkosten problematisch toegenomen.
De hoge huizenprijzen zijn voor velen een grote bezorgdheid: wie kan er zich vandaag nog een huis permitteren? Nochtans werd het de jongste jaren iets goedkoper om een huis te kopen, want de prijs van een huis in Vlaanderen steeg vorig jaar voor het derde jaar op rij minder dan de inflatie.
Sinds 2018 is ook de betaalbaarheid van een woning voor eigenaar-bewoners merkbaar verbeterd, blijkt uit het vijfjaarlijkse onderzoek van Steunpunt Wonen. De betaalbaarheid van een woning komt in gevaar als mensen meer dan 30 procent van hun inkomen besteden aan de huur of de afbetaling van hun hypotheeklening.
Zeven op de tien Vlamingen heeft een eigen huis. Bij de laagste 20 procent inkomens is nog steeds één op de twee huishoudens eigenaar van hun eigen woning. Voor eigenaar-bewoners is de betaalbaarheid de afgelopen vijf jaar duidelijk verbeterd.
Dat komt omdat de lonen bij ons automatisch stijgen met de index, dus de inkomens stijgen mee met de inflatie. Het bedrag dat maandelijks moet worden besteed aan de afbetaling van de hypotheeklening blijft in de meeste gevallen hetzelfde, ook als het leven duurder wordt.
Die combinatie zorgt ervoor dat de woonlast voor de eigenaar-bewoners afneemt en dat hun koopkracht stijgt: ze houden meer van hun loon over.
De huurprijs mag aangepast worden aan de index, die stijgt dus gewoon mee met de inflatie.
Ongeveer een kwart van de Vlaamse huishoudens huurt privaat. Terwijl slechts 10 procent van de eigenaars in 2023 meer dan 30 procent van hun inkomen uitgaf aan de afbetaling van hun lening, gaf 30 procent van de privéhuurders meer dan 30 procent uit aan huur.
Bij de sociale huurders was dat slechts 16 procent. Sociale huurders zijn dus beschermd, vooral de private huurders lopen een hoger risico. Dat komt omdat die huurprijs mag aangepast worden aan de index, dus die stijgt wél mee met de inflatie.
Uit het onderzoek blijkt dat de voorbije vijf jaar de betaalbaarheid om te wonen alleen maar voor de laagste inkomens moeilijker werd. Vier op de tien huishoudens van de 20 procent laagste inkomensgroep in Vlaanderen gaf in 2023 meer dan 30 procent uit om te kunnen wonen.
Iets meer dan de helft van de laagste inkomensgroep heeft na de woonkosten een te laag budget om een menswaardig leven te leiden. Ze moeten te veel uitgeven om te kunnen wonen en/of hebben een te laag inkomen. De woonkosten blijken voor de meeste Vlamingen draagbaar, maar voor de laagste inkomens wordt het steeds moeilijker.