Vrije Tribune

‘”De migranten die onze vakantie verpesten”: onfatsoenlijkheid op zijn hoogst’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Een aanklacht, ondertekend door meer dan 800 mensen, tegen de ‘verslechterende weergave van migranten die door sommige dominante media wordt uitgezonden’. Aanleiding is een reportage op de Franstalige televisie die voor heel wat ophef zorgt.

‘Heb je je vakantie nog niet geboekt? Wat is beter dan de oevers van de Middellandse Zee om uit te rusten op het strand? Slechts één advies: ga niet naar Djerba; je zou er oog in oog kunnen komen te staan met lijken. Dit zou jammer zijn en het kan je vakantie verpesten.’

RTL-TVI zond vorige vrijdagmiddag 12 juli op het televisienieuws een fragment uit getiteld: ‘Een Belgische toerist ontdekt lijken op een strand in Djerba’ en presenteert het als volgt: ‘Een mislukte start van Charlottes vakantie’.

De Luikse was net aangekomen in Zarzis in Tunesië en ontdekte een lichaam op het strand. De reportage maakt duidelijk dat deze lichamen van gestrande migranten de kern van het probleem zijn: ze verpesten namelijk de vakantie van een Belgische toeriste, die dan ook vraagt om van hotel te veranderen.

De Tunesische kustwachten tellen ongeveer honderd dode migranten na het zinken van een schip uit Libië. Hun tragische lot is op geen enkel moment aan de orde. Alleen de reacties van toeristen en de touroperator van hun verblijf worden aangehaald. De mediabehandeling van deze gebeurtenis heeft ons diep geschokt.

u0022De migranten die onze vakantie verpestenu0022: onfatsoenlijkheid op zijn hoogst.

Hier overheersen onfatsoenlijkheid en onmenselijkheid. In plaats van stil te staan bij de essentie – mensenlevens werden opgeëist tijdens een tragedie op zee – is alles bedoeld om de aandacht van kijkers te richten op de reactie van een Belgische toeriste. Louter omdat de lichamen precies op het strand waar ze haar vakantie doorbracht zijn gevonden.

Deze afwijking van het ethische bewustzijn – wat ons ertoe brengt om de vakantie van onze landgenoten belangrijker te vinden dan het onvervreemdbare recht van iedereen op een waardig leven – maakt deze behandeling van informatie onaanvaardbaar en in strijd met de journalistieke ethische code.

De ‘wet van de nabijheid’ is toegepast: de informatie lijkt des te belangrijker omdat ze dicht bij hun doelwit liggen. Om een zo groot mogelijk publiek te bereiken, leek het gepast om te spreken van verwarring die de toeristen ‘van bij ons’ hebben ervaren in plaats van de tragische dood van migranten.

‘De migranten die onze vakantie verpesten’: onfatsoenlijkheid op zijn hoogst.

Dit misbruik van de primaire hoofdtaak van de journalistiek is helaas niets nieuws: de race naar de kijkcijfers vermindert de kwaliteit van de informatie dag in dag uit. Maar in de betreffende passage is de onfatsoenlijkheid zo groot dat het nauwelijks voor te stellen is dat het alleen om de zoektocht naar publieke aandacht gaat.

We veroordelen het ontbreken van ethische ijkpunten in dit ‘verslag’, maar het heeft de verdienste onbedoeld de nadruk te leggen op de opvallende ongelijkheden tussen de inwoners van het ‘Noorden’ en een bepaald ‘Zuiden’. Sommigen kunnen hun batterijen opladen, anderen worden gedwongen hun leven te riskeren om hun basisbehoeften te voorzien. Sommigen zijn vrij om de wereld rond te reizen zoals ze dat willen, anderen kunnen dit alleen maar ten koste van hun leven. Sommigen kunnen van hotel veranderen om uit het zicht of bewustzijn te blijven van wat hen stoort, de anderen zullen ver weg van huis worden begraven. Sommigen krijgen psychologische steun aangeboden, anderen hebben het moeilijk om in België de psychologische of psychiatrische steun te krijgen die opeenvolgende trauma’s nodig zouden hebben. Op te merken is dat het deze verwerpelijke asymmetrie tussen het ‘Noorden’ en het ‘Zuiden’ is die verantwoordelijk is voor een belangrijk deel van de huidige migratie.

Het door RTL-TVI gekozen standpunt is geen geval op zichzelf. De weergave van migranten die door sommige dominante media wordt uitgezonden, wordt steeds slechter. Afhankelijk van het geval worden migranten voorgesteld als bedreigingen, slachtoffers, lasten of indringers – en systematisch als ‘anderen’ die zo verschillend zijn van ons. Migranten worden niet langer erkend als mensen op zich: ze worden niet meer gehumaniseerd – om niet te zeggen dat ze ontmenselijkt worden.

In onze landen worden ze als ongewenst ervaren en kunnen ze naar eigen goeddunken worden gebruikt. Ook hier zijn we onverschillig tegenover hun lijden, zelfs als het op het strand van onze vakantie wordt uitgestald! De reportage van vrijdagmiddag gaat dus zo ver dat de onverschilligheid wordt gelegitimeerd: is het niet normaal om van hotel te willen veranderen om het bewustzijn te vermijden?

De verantwoordelijkheid van de dominante media bij het opbouwen van onze beeldvorming over migranten is immens groot. Door verkeerde voorstellingen te voeden, grotendeels geformuleerd door extreemrechts, ‘veranderen’ de media migranten, maken ze elke vorm van identificatie onmogelijk en dragen ze bij tot de ontkenning van solidariteit. Door deze logica te versterken, heeft RTL-TVI weer eens geholpen om onze menselijkheid te vervangen door de meest ongeremde vorm van egocentrisme.

We kunnen niet accepteren dat migratie op een dergelijke vertekende manier wordt benaderd. In een tijd waarin extreemrechts in heel Europa in opmars is, roepen wij de media op om hun verantwoordelijkheid te nemen en de publieke opinie op een alomvattende en genuanceerde manier te informeren.

Eerste ondertekenaars:

Jean-Baptiste Dayez – sociaal psycholoog en activist

Sarah Degée – lerares en medewerkster aan het Institut de recherche, formation et action sur les migrations (IRFAM)

Martine Demillequand – pedagogisch medewerkster aan de UCLouvain en lerares Frans

William Donni – Gemeenschaps- en politiek activist en lid van de Mouvement Demain

Jessy Doulette – Antispeciesist, feministisch en antiracistisch burgeractivist

Mohamed El Hendouz – Gemeenschaps en politiek activist

Seyma Gelen – Lerares, dekoloniale feministe, lid en medeoprichtser van het Collectif féministe Kahina.

Eva Maria Jiménez Lamas – Antiracistische feministische vakbondsvrouw

Bekijk de volledige lijst van 816 andere ondertekenaars op de website van Le Vif.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content