Herman Matthijs (UGent, VUB)
‘De invloed van Europa op de Wetstraat 16: Didier Reynders toch nog premier?’
De ambtstermijn van de voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, loopt af op 30 november. Ten laatste op dat moment dient premier Charles Michel (MR) de federale regering te verlaten. Dus moet er sowieso een nieuwe eerste minister worden gezocht om de regering in lopende zaken te leiden. Herman Matthijs blikt vooruit.
De afgeslankte Zweedse coalitie beheert met 38 zetels op 150 Kamerleden en drie partijen het federale beleid in lopende zaken en voorlopige kredieten. Een dergelijke situatie is nooit gezien in de politieke geschiedenis van dit land. Het gewezen informateursduo, Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (SP.A), ziet nog zes partijen om een nieuwe federale regering op te starten: de liberalen, de socialisten, de N-VA en het CD&V. Hoe die zes een akkoord gaan bereiken, is veel minder duidelijk.
Sinds enige dagen zijn twee gewezen minister-presidenten op pad gestuurd: Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS). Of zij als vertegenwoordigers van de twee belangrijkste partijen een doorbraak kunnen forceren is erg twijfelachtig. Bovendien zijn er vier van de zes partijen die een nieuwe voorzitter zoeken en dat in de aankomende periode: PS, SP.A , CD&V en MR. De vorming van de federale regering loopt dus nog enige tijd in rondjes.
Paars-geel ligt zeer moeilijk bij de achterban van N-VA en PS alsook SP.A. Paars-groen is te links voor de liberalen en heeft een zevende bondgenoot nodig. De kans dat het CD&V dat wil doen, is vrijwel onbestaand. De lopende zaken gaan nog meer dan even duren. En dan is er nog Europa.
Spoils system
Het Europese Parlement ondervraagt de kandidaat-leden voor de Europese Commissie op hun kennis. In feite is dat een overname van het Amerikaanse ‘Spoils sytem‘. Maar in de aankomende Commissie-Von der Leyen zijn er vijf kandidaten niet door de eerste ronde geraakt – uiteindelijk passeerden de Poolse kandidaat in een tweede hoorzitting en de Zweedse kandidate met een schriftelijke bijkomende verduidelijkingen.
De Hongaarse, Roemeense en Franse kandidaten sneuvelden. Vooral die laatste, Sylvie Goulard, is van belang. Zij is een vertrouwelinge van president Emmanuel Macron. Naast wantrouwen over haar dossier en twijfel over haar kennis speelde hier ook een politieke afrekening mee: CDU-kopstuk Manfred Weber is nog niet vergeten dat Macron hem tackelde voor het voorzitterschap van de Commissie. Het is meer dan duidelijk dat de hoogdagen van de goede verstandhouding tussen Berlijn en Parijs gedaan zijn.
Deze situatie houdt ook in dat de Commissie-Von der Leyen met vertraging gaat starten. Stel nu dat die vertraging enige weken of maanden gaat duren, wat is de invloed daarvan op de Wetstraat 16?
Wetstraat 16
Ten laatste eind november verlaat Charles Michel (MR) de regering om Tusk op te volgen. Op dat ogenblik bestaat de regering nog uit twaalf ministers: zes MR, drie Open VLD en drie CD&V. In de veronderstelling dat de Commissie-Von der Leyen vertraging oploopt, blijft Didier Reynders in de regering zitten. Hij is momenteel vicepremier, minister van Landsverdediging, minister van Buitenlandse zaken, Beliris, Europese Zaken en de federale culturele instellingen.
De invloed van Europa op de Wetstraat 16: Didier Reynders toch nog premier?
Op dat moment moet er gekozen worden om Charles Michel op te volgen. De MR gaat dan stellen dat de Wetsraat 16 in 2014 voor haar was bestemd en dat de huidige regering in lopende zaken daar een voortzetting van is. Bovendien heeft de MR met 14 zetels er twee meer dan zowel CD&V als Open VLD. En dan zal minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) Reynders moeten laten voorgaan en mag die naar de Wetstraat 16.
Dan komt hij aan het hoofd van de federale regering op een zeer cruciaal moment: in de periode van de jaarovergang 2019-2020 zal er duidelijkheid moeten komen over de eventuele samenwerking N-VA met de PS. Beide partijen gaan er ook alles aan doen om de mislukking van de formatie aan een andere partij te wijten.
Conclusie
Didier Reynders is al 20 jaar een topminister in de federale regering en de man heeft de eerste formatie na 26 mei gedaan. Bovendien heeft hij binnen de MR de beste relaties met het Antwerps stadhuis. Het feit dat ‘de Machiavelli van de Belgische politiek’ zijn CV nog even kan aanvullen met het premierschap, kan van zeer groot belang zijn voor de federale regeringsvorming.
De woede van president Macron over Goulard gaat de start van de Commissie Von der Leyen zeker vertragen. Daarom is het niet uit te sluiten dat dit land, gedurende de overgang van het ophefmakende verkiezingsjaar 2019 naar 2020 een regering in lopende zaken zal hebben met als eerste minister: Didier Reynders.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier